Ντοματοκεφτέδες Σαντορίνης: Γιατί έχουν γράψει ιστορία;

tomatokeftedes
ΤΡΙΤΗ, 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2025

Με λίγη ντομάτα, αλεύρι, κρεμμύδι και μαϊντανό έχουμε μπροστά μας ένα από τα πιο νόστιμα πιάτα της Σαντορίνης, με τη δική του παράδοση και ιστορία στο πιάτο.

Οι ντοματοκεφτέδες δεν είναι ένας απλός μεζές, ούτε ένα απλό ορεκτικό. Κουβαλούν μέσα τους την ιστορία, τη γη και τις συνήθειες των κατοίκων του νησιού και πρόκειται για μια συνταγή που γεννήθηκε από την ανάγκη και εξελίχθηκε σε σήμα κατατεθέν της τοπικής γαστρονομίας, ιδανική για να συνοδεύσει ούζο ή κρασί. Και ήρθε η ώρα να την ανακαλύψουμε.

Από την ηφαιστειακή γη στο πιάτο
Η Σαντορίνη είναι ένας τόπος με ιδιαίτερο περιβάλλον: το ηφαιστειακό έδαφος, η έλλειψη νερού και η μοναδική υγρασία της νύχτας δημιούργησαν ένα σπάνιο προϊόν: τη μικροσκοπική, γλυκιά και πυκνόσαρκη τομάτα Σαντορίνης. Η πρώτη αναφορά στην καλλιέργεια ντομάτας στον τόπο, μάλιστα, είναι από το 1875, όταν η παραγωγή της κάλυπτε αποκλειστικά τις ανάγκες των κατοίκων. Αυτές οι τομάτες, πλούσιες σε γεύση και αρωματικές, αποτέλεσαν τη βάση για τους ντοματοκεφτέδες. Οι ντόπιοι, με ελάχιστα υλικά στη διάθεσή τους, έφτιαχναν χορταστικά πιάτα που συνδύαζαν οικονομία και γεύση -και κάπως έτσι γεννήθηκε ο τηγανητός ντοματοκεφτές.

Τα μυστικά της... εκτέλεσης
Η απλότητα της συνταγής κρύβει μικρές λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά:

  • Η σωστή ντομάτα: Πρέπει να είναι ώριμη, γλυκιά, με λίγο ζουμί. Αν οι ντομάτες είναι πολύ ζουμερές, στραγγίζονται ελαφρά πριν μπουν στο μείγμα.
  • Το αλεύρι: Προστίθεται όσο χρειάζεται ώστε να «κρατάει» το μείγμα χωρίς να γίνει σφιχτό. Ο ντοματοκεφτές πρέπει να μένει αφράτος.
  • Τα μυρωδικά: Ο δυόσμος είναι το μυστικό άρωμα, ενώ συχνά προστίθεται και φρέσκο κρεμμυδάκι.
  • Το τηγάνισμα: Το λάδι πρέπει να είναι καυτό, ώστε να τηγανιστούν γρήγορα εξωτερικά και να παραμείνουν ζουμεροί μέσα.
  • Το σχήμα: Δεν πλάθονται όπως οι κλασικοί κεφτέδες, αλλά αφήνονται με το κουτάλι μέσα στο τηγάνι, κρατώντας την ακανόνιστη, τραγανή μορφή τους.

Η παραδοσιακή συνταγή
Υλικά

  • 5-6 ώριμες τομάτες Σαντορίνης (ή άλλες καλής ποιότητας, ώριμες)
  • 1 μικρό ξερό κρεμμύδι τριμμένο ή 2 φρέσκα
  • 1/2 φλιτζάνι μαϊντανό ψιλοκομμένο
  • 2 κ.σ. φρέσκο δυόσμο ψιλοκομμένο
  • 1 φλιτζάνι αλεύρι (περίπου, όσο πάρει)
  • Αλάτι, πιπέρι
  • Ελαιόλαδο για τηγάνισμα

Εκτέλεση
Τρίβουμε τις ντομάτες σε μπολ και τις αφήνουμε λίγα λεπτά να βγάλουν τα υγρά τους -αν χρειαστεί, τις στραγγίζουμε ελαφρά. Προσθέτουμε το κρεμμύδι, τα μυρωδικά, αλάτι και πιπέρι και ρίχνουμε σιγά-σιγά το αλεύρι, μέχρι να σχηματιστεί ένας σχετικά πηχτός χυλός.

Στη συνέχεια, ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο σε τηγάνι και ρίχνουμε κουταλιές από το μείγμα. Τηγανίζουμε μέχρι να πάρουν χρώμα και να γίνουν τραγανοί εξωτερικά, γυρνώντας τους μια φορά με το κουτάλι.

Τους αφαιρούμε από το λάδι με μια τρυπητή κουτάλα και ατραγγίζουμε σε χαρτί. Οι ντοματοκεφτέδες σας είναι πλέον έτοιμοι για να τους σερβίρετε ζεστούς, συνοδεία φέτας, σος γιαουρτιού ή μεζέ για κρασί.