Το καρκινοειδές αυτό μαλακόστρακο της τάξης των δεκαπόδων, που φαίνεται πως επιβιώνει εύκολα σε διάφορα περιβάλλοντα, είναι ένας εκλεκτός γαστρονομικός μεζές. Μάθετε τα μυστικά μαγειρέματος αλλά και επιλογής των καλύτερων καβουριών.

Αν ποτέ η ανθρωπότητα και ο κόσμος μας καταστρεφόταν και έπρεπε να αποικίσουμε έναν άλλο πλανήτη, τότε μπορεί να ανακαλύπταμε έκπληκτοι, ότι τα καβούρια βρίσκονταν εκεί πριν από εμάς!

Το καρκινοειδές αυτό μαλακόστρακο της τάξης των δεκαπόδων, φαίνεται πως επιβιώνει εύκολα σε διάφορα περιβάλλοντα και έχει εξελιχθεί ανεξάρτητα και επανειλημμένα, εδώ και εκατομμύρια χρόνια.

Τα 4.500 περίεργα είδη καβουριών (ή 6.793 κατά τη Wikipedia), είναι προσαρμοσμένα ιδανικά σε μια πληθώρα οικοτόπων: ζουν σε τροπικά και υποτροπικά μέρη και σε κάθε θάλασσα στον κόσμο, εκτός από την Ανταρκτική, αν και ακόμη και αυτό θα μπορούσε σύντομα να αλλάξει. Επίσης, υπάρχουν και κάβουρες που ζουν στην ξηρά, ιδίως σε τροπικές περιοχές.

Τα πέντε ζευγάρια ποδιών που διαθέτουν τα καβούρια, είναι πολύ ανεπτυγμένα, ενώ στο πρώτο ζευγάρι έχουν στην άκρη λαβίδες. Στα άλλα τέσσερα διαθέτουν «νύχια», τα οποία είναι γαμψά. Αν ένα καβούρι χάσει τα νύχια του, θα πεθάνει αργά από την πείνα, αλλά αν χάσει ένα από αυτά, θα βγάλει καινούργιο! Αυτό συμβαίνει γιατί όλα τα καβούρια - και μάλιστα όλα τα οστρακόδερμα – αποβάλλουν το εξωτερικό τους περίβλημα καθώς μεγαλώνουν, δημιουργώντας νέο.

Επίσης, το 50% περίπου του βάρους ενός καβουριού που αλλάζει δέρμα, προέρχεται από νερό, ενώ τα καβούρια που βρίσκονται σε ανάπτυξη έχουν πιο πυκνή και γλυκιά σάρκα.

Οι κατηγορίες τους κυμαίνονται από το καβούρι-στρείδι, μικρότερο από ένα μπιζέλι, έως την ιαπωνική καβουρομάνα-αράχνη, της οποίας το άνοιγμα του ποδιού μπορεί να φτάσει σχεδόν τέσσερα μέτρα.

Άλλο είδος είναι τα καβούρια καρύδας, τα μεγαλύτερα αρθρόποδα που ζουν σήμερα στον κόσμο -στις παράκτιες εκτάσεις από την Κένυα προς τον Νότιο Ειρηνικό- και τα οποία έχουν τη δυνατότητα να ραγίζουν καρύδες με τις ισχυρές τους δαγκάνες, προκειμένου να φάνε το περιεχόμενό τους.

Τα καβούρια ως εκλεκτός μεζές

Ως κομμάτι της γαστρονομίας, το καβούρι εκτιμάται από πολλές κουζίνες, από την Ευρώπη, μέχρι την Αμερική και τη Μικρονησία και μαγειρεύεται σε γουόκ, στην κατσαρόλα, στο φούρνο, στα κάρβουνα κ.τ.λ. με διάφορες συνταγές και παραλλαγές (π.χ. σε σούπες, σάντουιτς, σαλάτες κ.ά.). Τα καλύτερα είναι το μπλε καβούρια, που προέρχονται από την ανατολική ακτή των ΗΠΑ και του Καναδά, ενώ επίσης νόστιμα είναι κι εκείνα που προέρχονται από τη βενετσιάνικη λιμνοθάλασσα.

Τα θηλυκά καβούρια τείνουν να έχουν περισσότερο «κρέας» από τα αρσενικά και οι έγκυες καβουρίνες, λέγεται πως έχουν την καλύτερη γεύση από όλα τα καβούρια, αν και οργανισμοί προστασίας της θαλάσσιας πανίδας απαγορεύουν την αλίευσή τους. Σύμφωνα με στοιχεία από τη Wikipedia, το 20% όλων των θαλασσινών αρθρόποδων που αλιεύονται διεθνώς, είναι καβούρια και κάθε χρόνο καταναλώνονται πάνω από 1.500.000 τόνοι, ενώ το 1/5 αυτής της ποσότητας αφορά μόνο ένα είδος, το Portunus trituberculatus.

Μερικές από τις πιο δημοφιλείς και νόστιμες συνταγές με καβούρι είναι οι ταλιατέλες με καβούρι, η σούπα καβουριού, το ριζότο με καβουρόψιχα, τα καβούρια στον ατμό και πολλά άλλα. Επίσης, το καβούρι συνδυάζεται τέλεια σε σαλάτα με αβοκάντο, μήλο και κίτρο.

Τέλος, όσον αφορά στα θρεπτικά συστατικά τους, τα καβούρια έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος, σε κορεσμένα λίπη αλλά και σε θερμίδες, αν και έχουν υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης από τα ψάρια. Επίσης, είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, ω-3 λιπαρά, βιταμίνες, μέταλλα (Νιασίνη, Φολικό οξύ, βιταμίνη Β-12 κ.ά.) και αμινοξέα, δεν περιέχουν καθόλου υδατάνθρακες και έχουν χαμηλή συγκέντρωση σε υδράργυρο, αντίθετα με πολλά άλλα θαλασσινά.

Συμβουλές για το πώς να τα διαλέξετε και να τα μαγειρέψετε

Είτε θέλετε να χρησιμοποιήσετε τα καβούρια ολόκληρα, είτε μόνο τα πόδια τους ή την ψίχα τους, το σημαντικό σε όλες τις περιπτώσεις είναι να εξασφαλίσετε τη φρεσκάδα τους. Η καλύτερη επιλογή είναι να τα πάρετε ζωντανά και να προτιμήσετε εκείνα που είναι πιο επιθετικά, βαριά και ζωηρά και φυσικά εκείνα που έχουν τις δαγκάνες τους καλά κολλημένες στο σώμα τους. Τα άρρωστα ή ψώφια καβούρια, μπορεί να «καταστρέψουν» ένα πιάτο, αντί να το αναδείξουν, ακόμη και να σας αρρωστήσουν. Τέλος, στο εμπόριο μπορείτε να βρείτε καβουρόψιχα κατεψυγμένη.

Μαγειρέψτε τα καβούρια αμέσως μόλις τα αγοράσετε. Θα δείτε ότι το χρώμα τους θα αλλάζει καθώς τα μαγειρέυετε, προς το έντονο πορτοκαλί. Αυτό αποτελεί και το σημάδι ότι είναι έτοιμα. Μην τα παραμαγειρέψετε από κει και πέρα, γιατί θα χάσουν τις θρεπτικές τους ουσίες και φυσικά, κάτι από τη νοστιμιά τους. Καλή σας όρεξη!

ΠΟΠΗ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ