Αν αναζητείτε σατιρικά βέλη στη φαρέτρα σας ή απλώς θέλετε να απολαύσετε το πνεύμα ενός ιδιοφυούς απαισιόδοξου, τότε δεν έχετε παρά να διαβάσετε το «Αλφαβητάρι του Διαβόλου» του Άμπροουζ Μπιρς που κυκλοφορεί σε μια κομψή έκδοση, σε μετάφραση του γνωστού συγγραφέα Αύγουστου Κορτώ.

Η περίληψη της έκδοσης έχει ως εξής: «λεξικό, ουσ. Κακόβουλη φιλολογική επινόηση που έχει σαν στόχο να εμποδίσει την ανάπτυξη της γλώσσας και να την καταστήσει σκληρή και ανελαστική. Το παρόν λεξικό, ωστόσο, είναι ένα καθ’ όλα χρήσιμο έργο.

Τα πρώτα λήμματα από το Αλφαβητάρι του Διαβόλου γράφτηκαν στο πλαίσιο εβδομαδιαίας σατιρικής στήλης στην εφημερίδα San Francisco News Letter.

Ο Άμπροουζ Μπιρς ήταν ο υπεύθυνος της στήλης από τον Δεκέμβριο του 1868 και υπέγραφε ως «Τελάλης» σατιρίζοντας κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς. Μια πρώτη συλλογή των λημμάτων του εκδόθηκε το 1906 με τον τίτλο The cynic’s word book. Η επίδρασή του γινόταν ολοένα και μεγαλύτερη στη διάρκεια του 20ού αιώνα και προετοίμασε το έδαφος για ένα νέο είδος καλλιτεχνικής έκφρασης που έλαβε διάφορες μορφές: από τις πνευματώδεις γελοιογραφίες του New Yorker έως τις ανεπανάληπτες ατάκες του κωμικού Γκράουτσο Μαρξ».

Όπως αναφέρει στον πρόλογο ο Αύγουστος Κορτώ, ο οποίος υπογράφει και τη μετάφραση του βιβλίου: «Όσο για το Αλφαβητάρι του Διαβόλου, το πλέον γνωστό και διαχρονικά δημοφιλές έργο του Μπιρς, θα μπορούσε να είναι μια συμπύκνωση της ιστορίας και του ψυχισμού του: μια ακραία απαισιόδοξη ματιά στον άνθρωπο, τη ζωή, τον έρωτα και τον θάνατο, ποτισμένη μεν με το δαιμόνιο χιούμορ του (και με στοιχεία παραλόγου, που φέρνουν στον νου το Λεξικό των κοινών τόπων του Φλομπέρ), μα στον πυρήνα της μαύρη, σαν τα αδιαπέραστα σκοτάδια της ψυχής, που κι ο πιο λαμπερός νους αδυνατεί να τα φωτίσει». 

Ο Άμπροουζ Μπιρς (Ambrose Bierce) υπήρξε βετεράνος του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, που πολέμησε στο Σάιλο και στην Τσικαμάουγκα με τον Στρατό της Ένωσης. Μετά τον πόλεμο έγινε ένας από τους γνωστότερους συγγραφείς και δημοσιογράφους της Αμερικής. Το σύνολο του έργου του, που περιλαμβάνει και πολλές ανατριχιαστικές γοτθικές ιστορίες, εκδόθηκε σε οκτώ τόμους όσο βρισκόταν ακόμη εν ζωή.

Ωστόσο, είναι ευρύτερα γνωστός για δύο βιβλία με διηγήματα, «Ιστορίες στρατιωτών και πολιτών» (1891) και «Είναι δυνατόν να υπάρχουν τέτοια πράγματα»; (1893), και, ασφαλώς, για το «Αλφαβητάρι του Διαβόλου» (1911). Το 1913 κίνησε για το Μεξικό, που τότε βρισκόταν στη δίνη της επανάστασης, κι έκτοτε δεν τον ξαναείδε κανείς.

Πληροφορίες: «Το Αλφαβητάρι του διαβόλου» του Άμπροουζ Μπιρς, μετάφραση και πρόλογος: Αύγουστος Κορτώ, εκδ. Μίνωας.