Τις δυνατότητες και τις προκλήσεις της σύγχρονης βιβλιοθήκης διερεύνησε το 2ο διεθνές Future Library Unconference 2013 που πραγματοποιήθηκε στις 9 και 10 Δεκεμβρίου στο Μουσείο Μπενάκη. Πάνω από 400 συμμετέχοντες διαφορετικών εθνικοτήτων, συζήτησαν και παρουσίασαν μερικές από τις πιο καινοτόμες προτάσεις και εφαρμογές στον τομέα της πληροφορίας και των βιβλιοθηκών.

Η  διοργανώτρια ομάδα του Future Library- που μέσω του προγράμματος Media Labs, ενίσχυσε δημοτικές και δημόσιες βιβλιοθήκες στην Αθήνα και την περιφέρεια, μετατρέποντάς τις σε ζωντανά κύτταρα πολιτισμού και μάθησης- υποδέχτηκε το κοινό του συνεδρίου, μαζί με τον Γιώργο Αγουρίδη, (μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος). Το Future Library Unconference ξεκίνησε με την ομιλία της ποιήτριας Κικής Δημουλά, ενώ στη συνέχεια η σκυτάλη δόθηκε στους συνέδρους για να καταθέσουν τις απόψεις τους.

«Έχουν οι βιβλιοθήκες μέλλον;» ρώτησε το κοινό η Maija Berndtson, πρώην διευθύντρια της Βιβλιοθήκης του Ελσίνκι, απαντώντας στη συνέχεια η ίδια: «Ναι… αν ξεχάσουμε τα βιβλία και αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τους ανθρώπους!».

Στις βιβλιοθήκες ως «παλάτια των ανθρώπων» και όχι των βιβλίων, αναφέρθηκε η Francine Houben, από την ολλανδική ομάδα αρχιτεκτόνων Mecanoo, μιλώντας μέσα από το παράδειγμα της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής βιβλιοθήκης του Birmingham, ενώ έθεσε τις αμέτρητες σχεδιαστικές δυνατότητες, παρουσιάζοντας την εικόνα της σύγχρονης βιβλιοθήκης που λειτουργεί ως «η καρδιά της κοινωνίας», τονίζοντας μάλιστα ότι «ο κόσμος πλέον φέρνει τα βιβλία του από το σπίτι για να τα διαβάσει μέσα στη βιβλιοθήκη!».

Ο Βρετανός John Kieffer εξήγησε πως ένας δημόσιος χώρος, όπως μια βιβλιοθήκη, μπορεί να μεταμορφωθεί σε ένα κοινωνικό κέντρο πολιτισμικής ανταλλαγής. Ακόμη, ένας καινούριος e-κόσμος αναδείχθηκε από τον Mikael Petren, επικεφαλή της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης της Στοκχόλμης που, μαζί με μια σπουδαία ομάδα ομιλητών, έθεσαν τα φλέγοντα ζητήματα της ηλεκτρονικής ανάγνωσης, «e-φαίνοντας το μέλλον».

Στην  στρογγυλή τράπεζα που ακολούθησε συζητήθηκε ο δανεισμός των ηλεκτρονικών βιβλίων από τις δημόσιες βιβλιοθήκες. Το συμπέρασμα ήταν  ότι  οι συμπράξεις ανάμεσα στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες, τους εκδότες, τις βιβλιοθήκες και τους συγγραφείς, θα οδηγήσει στην αύξηση των αναγνωστών του ηλεκτρονικού βιβλίου.

Παρουσιάστηκαν αρκετές ομιλίες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον που απαντούν σε σύγχρονες ανάγκες, όπως για παράδειγμα η εισήγηση της  Κατερίνας Κεράστα για το πρωτοπόρο πρόγραμμα «Αναζήτηση εργασίας με αρωγό τις βιβλιοθήκες» .  Η Ανδριανή Ζαφειροπούλου αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Φτου και βγαίνω… στη βιβλιοθήκη μου πηγαίνω», μέσω του οποίου η μάθηση μετατρέπεται σε διασκέδαση. Ο Θανάσης Κούρογλου παρουσίασε τις εμπειρίες του  από  δύο καλοκαιρινές εκστρατείες φιλαναγνωσίας και δημιουργικότητας που πραγματοποίησαν οι βιβλιοθήκες του δικτύου Future Library.

Το συνέδριο πρότεινε μια διαφορετική αντίληψη για τη λειτουργία των βιβλιοθηκών. Η μουσική, η τέχνη, ο χορός, το θέατρο «εισβάλλουν» στους χώρους των βιβλιοθηκών, όπως ακριβώς περιέγραψε ο Stewart Parsons, ενώ τον ίδιο δρόμο ακολουθεί και η τεχνολογία, σύμφωνα με τον Πάνο Χαρίτο από το CERN.

Το μήνυμα ήταν σαφές, σύμφωνα με τη  Μαρίνα Γιαρένη: -«Αν θέλουμε να φέρουμε την αλλαγή, ας σταματήσουμε να ασχολούμαστε με την κατάρριψη του παρελθόντος και ας χτίσουμε ένα διαφορετικό μέλλον!» Αυτό ήταν και το βασικό μήνυμα της δεύτερης στρογγυλής τράπεζας που πραγματοποιήθηκε στο συνέδριο και συντόνισε ο δημοσιογράφος Νίκος Μπακουνάκης, στην οποία συζητήθηκε η στρατηγική για τη μετατροπή των δημόσιων χώρων σε δημιουργικά και παραγωγικά περιβάλλοντα.

Στη συζήτηση συμμετείχε και  ο Διευθύνων Σύμβουλος του Κέντρου Πολιτισμού  Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Ιωάννης Τροχόπουλος, ο οποίος επισήμανε την αναγκαιότητα υποστήριξης των πρωτοπόρων ομάδων που οραματίζονται και δημιουργούν το καινούριο. Ο ίδιος στάθηκε στις πρωτοβουλίες του Ίδρυματος Σταύρος Νιάρχος (που χρηματοδοτεί μεταξύ άλλων και τις δράσεις του Future Library)  για την ενίσχυση του πολιτισμού, σε  μια περίοδο κρίσης.