O πόλεμος των φύλων στο λογοτεχνικό πεδίο
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία από αμερικανική εταιρεία, επιβεβαιώνεται η δραματική ανισορροπία μεταξύ των φύλων σε κριτικούς λογοτεχνίας και συγγραφείς.
Η ανισορροπία ανάμεσα στα φύλα, όσον αφορά στη βρετανική και αμερικανική λογοτεχνία, είναι πλέον ολοφάνερη, όπως επιβεβαιώνει μια νέα μελέτη που αποδεικνύει ότι τα κορυφαία λογοτεχνικά περιοδικά και έντυπα, εστιάζουν στην παρουσίαση βιβλίων γραμμένων από άνδρες συγγραφείς, ενώ η κριτική τους γίνεται επίσης κυρίως από άνδρες κριτικούς.
Τα νέα στοιχεία προέκυψαν από έρευνα της Vida (http://vidaweb.org/), μιας αμερικανικής οργάνωσης για τις γυναίκες στη λογοτεχνία που απέδειξε ότι υπάρχει σημαντική ανισορροπία μεταξύ των φύλων, σε διάφορα έντυπα, όπως το London Review of Books, το Times Literary Supplement και οι New York Review of Books.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το London Review of Books, παρουσίασε το 2010, 68 βιβλία από γυναίκες και 195 από άνδρες, ενώ το 78% των κριτικών, έγιναν από άνδρες.
Επίσης, στο Times Literary Supplement (TLS), το 75% των βιβλίων που παρουσιάστηκαν, ήταν από άνδρες συγγραφείς, ενώ και οι κριτικοί, σε ποσοστό 72%, ήταν άνδρες. Στο περιοδικό Granta, παρουσιάστηκαν κατά το 2010, 26 έργα γυναικών συγγραφέων και 49 ανδρών.
Στις ΗΠΑ, οι New York Review of Books παρουσιάζουν ακόμη μεγαλύτερη προκατάληψη. Ανάμεσα στις παρουσιάσεις βιβλίων, το 83% ήταν ανδρών συγγραφέων (306 ανδρών, σε σχέση με 59 γυναικών), ενώ από τους κριτικούς, οι 200 ήταν άνδρες και οι 39, γυναίκες.
Τα στοιχεία για τους New York Times Book Review είναι κάπως καλύτερα, με μόνο το 60% των κριτικών να είναι άνδρες (438 σε σύγκριση με 295 γυναίκες). Από τους συγγραφείς, το 65% ήταν άνδρες (524 άνδρες έναντι 283 γυναίκες).
«Οι αριθμοί αυτοί δε λένε ψέματα», αναφέρει η οργάνωση Vida στη βρετανική Guardian. «Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή αυτής της ιστορίας. Τι μας λένε πραγματικά; Ξέρουμε ότι οι γυναίκες γράφουν. Ξέρουμε ότι οι γυναίκες διαβάζουν. Ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε γιατί τα νούμερα του 2010 δεν αντικατοπτρίζουν τα πραγματικά αυτά στοιχεία με αντικειμενικότητα».
Ο Peter Stothard, εκδότης του TLS, παραδέχτηκε ότι το θέμα του φύλου δεν είναι «μικρό θέμα» για το περιοδικό και τους αναγνώστες του. «Το θεωρούμε πολύ σημαντικό», είπε. «Δεν τρομάζω όμως με τα νούμερα, καθώς θα ήταν μεγάλη έκπληξη για μένα αν τα βιβλία ανδρών και γυναικών συγγραφέων ήταν 50/50. Και ενώ ο αριθμός των γυναικών αναγνωστριών είναι μεγάλος, ξέρουμε ότι διαβάζουν είδη βιβλίων που δεν παρουσιάζονται πολύ από το TLS. Μας ενδιαφέρει να κάνουμε τις καλύτερες κριτικές από τα πιο σημαντικά βιβλία, χωρίς να κοιτάζουμε αναγκαστικά να είναι βιβλία σε ποσοστό 50/50 ανδρών και γυναικών συγγραφέων και έχουμε πολλούς κριτικούς και των δύο φύλων, από όλο τον κόσμο».
Οι λογοτεχνικές σελίδες της Guardian και του Observer, παρουσιάζουν πάντως πολύ καλές αναλογίες, τηρώντας την «ισότητα» ανάμεσα στα δύο φύλα. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων εβδομάδων, το 55% των κριτικών της Guardian ήταν άνδρες, ενώ η Observer ανέθεσε το 57% των κριτικών βιβλίου, σε άνδρες. Το 65% των βιβλίων που παρουσιάστηκαν στη Guardian ήταν γραμμένα από άνδρες, όπως και το αντίστοιχο 59% της Observer.
Ο κριτικός λογοτεχνίας της Observer, William Skidelsky, δήλωσε ότι θα ήταν υπερβολικό να υπάρχει αυστηρή αναλογία 50/50 ανάμεσα στα δύο φύλα, στις σελίδες βιβλίων, αλλά πρόσθεσε ότι γίνεται προσπάθεια για την τήρηση μιας αξιοπρεπούς αναλογίας, τόσο όσον αφορά στους κριτικούς, όσο και στους συγγραφείς.







