Ο Γάλλος πρόεδρος επιχειρεί να αφήσει την «πολιτιστική» του σφραγίδα ή μήπως αναζητά απεγνωσμένα περισσότερους ψηφοφόρους;

Το όνειρο του Ζορζ Πομπιντού ήταν ένα κέντρο σύγχρονης τέχνης. Ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν «υπέγραψε» τη δημιουργία του Μουσείου Ορσέ. Κάθε πρόεδρος της Γαλλίας, από την εποχή του Ντε Γκωλ, έχει ονειρευτεί ένα φαραωνικό πολιτιστικό μνημείο για να τιμήσει «το Μεγάλο Εθνος», όπως μερικές φορές αποκαλούν κοροϊδευτικά οι Γερμανοί τους Γάλλους γείτονές τους.

Ο Φρανσουά Μιτεράν έγινε εικονικά ο Ραμσής ΙΙ, εγκαινιάζοντας την Οπερα της Βαστίλλης, τη Νέα Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, το Ινστιτούτο του Αραβικού Κόσμου και την Πυραμίδα του Λούβρου.

Όμως για το Νικολά Σαρκοζί τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά, όπως υποστηρίζουν οι New York Times. Η μεγαλύτερη πρωτοβουλία του για τον πολιτισμό μέχρι ώρας, ήταν να στηρίξει τους Γάλλους σεφ στο αίτημά τους να συμπεριληφθεί η γαλλική κουζίνα στη λίστα παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.

Τώρα όμως, αποφάσισε ότι θέλει να αφήσει τη δική του πολιτιστική κληρονομιά, στηρίζοντας τη δημιουργία του «Οίκου της Ιστορίας της Γαλλίας», του πρώτου μουσείου εθνικής ιστορίας της χώρας, το οποίο θα εγκαινιαστεί το 2015, σε μια πτέρυγα του ανακτόρου των αρχείων του γαλλικού κράτους, στη συνοικία του Μαρέ, στο κέντρο του Παρισιού.

Η ιδέα είναι να συγκεντρωθούν αιώνες γαλλικής δόξας με χρονολογική σειρά και να συμπληρωθούν από διαλέξεις, σεμινάρια και εκθέσεις, με το δανεισμό υλικού από τα ήδη πλούσια τοπικά και περιφερειακά μουσεία ιστορίας της χώρας.

Όμως οι Γάλλοι διαμαρτύρονται εδώ και μήνες, διαφωνώντας με την ιδέα του μουσείου και αναρωτώμενοι τι σημαίνει να είσαι Γάλλος τον 21ο αιώνα και τίνος την Ιστορία θα τιμήσει το νέο μουσείο. Σε μια ολοένα και πιο εριστική και πολυπολιτισμική χώρα, οι ερωτήσεις αυτές δεν έχουν απλές απαντήσεις.

Οι πολέμιοι της ιδέας του Σαρκοζί θεωρούν τη δημιουργία του μουσείου, ως μια προσπάθεια του προέδρου να προσελκύσει ακροδεξιούς ψηφοφόρους ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2012, καθώς μια νέα δημοσκόπηση τον έφερε πίσω από την ακροδεξιά Μαρίν Λε Πεν. Ο ίδιος ο Σαρκοζί δήλωσε δηκτικά, σχετικά με το νέο μουσείο, ότι «Οι Γάλλοι θέλουν να ασπασθούν εκ νέου την ιστορία τους», ενώ ο Γάλλος υπουργός Πολιτισμού, Φρεντερίκ Μιτεράν, δεσμεύτηκε ότι το μουσείο θα φωτίσει την «ψυχή» των Γάλλων.

Ο Henri Guaino, υπεύθυνος των ομιλιών του προέδρου για θέματα εθνικής ταυτότητας και σημαντικός υποστηρικτής του μουσείου, προχώρησε ακόμη περισσότερο, «βλέποντάς» το ως λύση για την «κρίση ταυτότητας» του έθνους.

Ο Νικολά Οφενστάντ, καθηγητής Ιστορίας στη Σορβόννη, υποστηρίζει ότι ο Σαρκοζί είπε πως στόχος του μουσείου είναι να ενισχύσει την εθνική ταυτότητα των Γάλλων. «Η Ιστορία είναι το στοιχείο που ενώνει τον γαλλικό λαό. Τίνος ιστορία όμως; Η “ψυχή” δεν είναι αντικείμενο για επιστήμονες και ιστορικούς. Είναι ηθική και πολιτική έννοια», είπε ο καθηγητής και συνέχισε: «Αν χρειαζόμαστε ιστορικό μουσείο, αυτό είναι ένα μουσείο παγκόσμιας ιστορίας κι όχι γαλλικής, ώστε να μας δώσει μια πραγματική προοπτική για το ποιοι είμαστε και τι είναι σήμερα η Γαλλία».

Ο Ζαν-Πιερ Ριού, ιστορικός που θα αναλάβει τη διεύθυνση του μουσείου, διαφωνεί: «Η μόνη αμαρτία του μουσείου είναι ότι το δημιούργησε ο Νικολά Σαρκοζί», λέει. «Μπορεί σε μερικούς ιστορικούς να μην αρέσει ο όρος “ψυχή”, αλλά σε αυτόν τον γεωγραφικό χώρο υπάρχουν πολιτιστικά, πολιτικά και οικονομικά στοιχεία που διαμορφώνουν την έννοια της Γαλλίας», καταλήγει.