Η ιστορία έχει αποδείξει ότι οι «φούσκες» στην οικονομία, αργά ή γρήγορα σπάνε, μας υπενθυμίζει ο διάσημος οικονομολόγος Νάιαλ Φέργκιουσον στη μελέτη του «Η εξέλιξη του χρήματος-μια οικονομική ιστορία του κόσμου».

Μετρητά, ρευστό, φράγκα, «μαύρα»: το χρήμα εξακολουθεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας και στις μέρες μας έχει γίνει αόρατο χάρη σε ένα πολύπλοκο οικονομικό σύστημα.

Ένας τρόπος για να το καταλάβουμε είναι να στραφούμε στην Ιστορία και να παρακολουθήσουμε τη διαδρομή του ανά τους αιώνες. Η μελέτη του Νάιλ Φέργκιουσον «Η εξέλιξη του χρήματος-μια οικονομική ιστορία του κόσμου» (μετάφραση: Ευτυχία Παγουλάτου) που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια μπορεί να διαβαστεί και σαν ένα συναρπαστικό θρίλερ, τα νήματα του οποίου κινούν ισχυρές αυτοκρατορίες όπως οι Μέδικοι και οι Ρότσιλντ, αλλά και οργανισμοί όπως η τράπεζα της Αγγλίας, το χρηματιστήριο του Παρισιού και η Γουολ Στριτ.

Αν και γραμμένο πριν από την τρέχουσα κρίση, το βιβλίο αποδεικνύεται διορατικό, εντοπίζοντας στη συμβιωτική σχέση Κίνας και Αμερικής («Chimerica»), όπου η πρώτη αποταμιεύει και η δεύτερη ξοδεύει, μια από τις αιτίες των προβλημάτων του σύγχρονου οικονομικού οικοδομήματος.

Το πιο σημαντικό μάθημα της χρηματοοικονομικής ιστορίας είναι ότι αργά ή γρήγορα κάθε φούσκα σκάει, οι «αρκούδες» –οι απαισιόδοξοι πωλητές– γίνονται περισσότερες από τους «ταύρους» –τους αισιόδοξους αγοραστές– και η απληστία μετατρέπεται σε φόβο. Είτε λοιπόν παλεύει κανείς να τα φέρει βόλτα, είτε πασχίζει να γίνει κυρίαρχος του σύμπαντος, η ανάγκη να κατανοήσει την πορεία του χρήματος και τη λειτουργία του στον σύγχρονο κόσμο δεν ήταν ποτέ τόσο επιτακτική όσο σήμερα.

Λίγα λόγια για τον Νάιλ Φέργκιουσον

Γεννήθηκε το 1964 στη Γλασκώβη. Σπούδασε στην ιδιωτική Ακαδημία της Γλασκώβης και στο Magdalen College της Οξφόρδης. Είναι καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και καθηγητής διοίκησης επιχειρήσεων στο Harvard Business School. Διδάσκει επίσης ιστορία και διεθνείς υποθέσεις στο LSE. Είναι εταίρος στο Jesus College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και στο Ίδρυμα Hoover του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. Ειδικεύεται στη χρηματιστική και οικονομική ιστορία, ιδιαίτερα στον υπερπληθωρισμό και τις αγορές ομολόγων, καθώς και στην ιστορία της αποικιοκρατίας.

Πληροφορίες: «Η εξέλιξη του χρήματος-μια οικονομική ιστορία του κόσμου» του Νάιαλ Φέργκιουσον, μετάφραση: Ευτυχία Παγουλάτου, εκδ. Αλεξάνδρεια.