Ο «Ρωμαίος και η Ιουλιέτα» του... πορτογαλικού βορρά, από τον Καμίλο Καστέλο Μπράνκο

o-romaios-kai-i-ioulieta-tou-portogalikou-borra-apo-ton-kamilo-kastelo-mpranko-ioulieta-tou-portogalikou-borra-apo-ton-kamilo-kastelo-mpranko

ΤΡΙΤΗ, 05 ΙΟΥΛΙΟΥ 2011

Ο Καμίλο Καστέλο Μπράνκο, έγραψε τον Σεπτέμβριο του 1861, σε διάστημα δεκαπέντε ημερών, τον «Ολέθριο έρωτα», «το πιο δυνατό και πιο βαθύ μυθιστόρημα ερωτικού πάθους, που έχει ποτέ γραφτεί στην ιβηρική χερσόνησο», σύμφωνα με τον Μιγκέλ ντε Ουναμούνο.

Πολυσχιδής προσωπικότητα, χρονικογράφος, ιστοριογράφος, κριτικός, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και μεταφραστής, ο πολυγραφότατος Καμίλο Καστέλο Μπράνκο (1825-1890), ήταν ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της Πορτογαλίας, ο οποίος έγραψε πάνω από 250 έργα. Η τέχνη του στρέφεται γύρω από το ανθρώπινο πεπρωμένο, την κοινωνία και τους κανόνες της, υπέρμαχος των δικαιωμάτων της καρδιάς έναντι των κοινωνικών συμβάσεων και ενός μεταφυσικού θρησκευτικού αισθήματος έναντι της διαφθοράς του κλήρου και της Εκκλησίας.

Στον «Ολέθριο έρωτα», που διαδραματίζεται το 1805, ο Σιμάο βρίσκεται σε ένα συνηθισμένο κελί στις φυλακές του Eφετείου του Πόρτο, στην ίδια ακριβώς φυλακή που ο Καμίλο Καστέλο Μπράνκο, έγραψε τον Σεπτέμβριο του 1861, σε διάστημα δεκαπέντε ημερών τον «Ολέθριο έρωτα». Μια σανίδα για ύπνο, ένα ναυτικό στρώμα, ένα τραπέζι, μια καρέκλα από πεύκο και κάποια ρούχα αντί για μαξιλάρι συνθέτουν την επίπλωση του κελιού του Σιμάο. Πάνω στο τραπέζι υπάρχει ένα ξύλινο μαύρο κασελάκι, μέσα στο οποίο βρίσκονται τα γράμματα της Τερέζας, μπουκέτα από αποξηραμένα λουλούδια, τα χειρόγραφα από το μπουντρούμι του Βιζέου και μια ποδιά της Μαριάννας, η τελευταία που φορούσε την ημέρα της δικαστικής απόφασης, πάνω στην οποία είχε σκουπίσει τα δάκρυά της πριν την πετάξει σε μια στιγμή παραλογισμού.

Κινώντας με δεξιοτεχνία τα νήματα της τραγικής μοίρας των τριών του ηρώων, ο Καμίλο Καστέλο Μπράνκο γράφει τη δική του εκδοχή του «Ρωμαίου και της Ιουλιέτας», μια ιστορία αγάπης και πάθους ενός μοναδικού σε ένταση συναισθημάτων και αισθήματος τιμής ερωτικού τριγώνου, με φόντο τον πορτογαλικό βορρά με τα σκοτεινά ήθη και έθιμα και τους αδυσώπητους νόμους της τάξης και της τιμής.

Το μυθιστόρημα αυτό έχει επανειλημμένως μεταφερθεί στο θέατρο και τον κινηματογράφο, επιβεβαιώνοντας την προτίμηση του αναγνωστικού κοινού και τη θέση του έργου αυτού στην παγκόσμια κλασική λογοτεχνία. Είναι η πρώτη φορά που ο Καμίλο Καστέλο Μπράνκο μεταφράζεται στην ελληνική γλώσσα, από την αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μαρία Παπαδήμα, η οποία έχει μεταφράσει το σημαντικότερο μέρος του έργου του Φ. Πεσσόα στην ελληνική γλώσσα καθώς και έργα των Κώστα Αξελού, Οκτάβιο Πας, Μπλαιζ Σαντράρ, Σάμιουελ Μπέκετ, κ.ά.

Πληροφορίες: «Ολέθριος έρωτας», του Καμίλο Καστέλο Μπράνκο, μετάφραση: Μαρία Παπαδήμα, εκδ. Νεφέλη.