Το Β’ μέρος της έκθεσης «Εικόνα και Χρόνος – Εικόνες της Κρίσης» φιλοξενείται στο πολιτιστικό ίδρυμα κι επικεντρώνεται σε φωτογραφικά και βίντεο-έργα τα οποία πραγματεύονται την Κρίση ως ένα φαινόμενο οικουμενικό ιδωμένο μέσα από την έννοια του Χρόνου.

Οικονομική κρίση, διάβρωση των ατομικών δικαιωμάτων, κρίση των φυσικών πόρων, θρησκευτικός και εθνικός φανατισμός, κοινωνική πόλωση αλλά και μία πιο φιλοσοφική προσέγγιση της Κρίσης ως κοινωνικής έννοιας μέσα από τη ματιά πέντε σύγχρονων εικαστικών δημιουργών.

Στην έκθεση συμμετέχουν με έργα τους οι Harun Farocki, Francesco Jodice, Richard Whitlock, Μανώλης Δασκαλάκης-Λεμός, Απόστολος Ζερδεβάς, Τζένη Μαρκέτου και Mαρία Κριαρά.

Στο έργο του Harun Farocki παρακολουθούμε για 45 δευτερόλεπτα τους εργαζόμενους στο εργοστάσιο φωτογραφικών προϊόντων που ανήκε στους αδελφούς Lumière στη Λυών να βγαίνουν από τις πύλες του εργοστασίου. Σε αυτό το φιλμ βλέπουμε για πρώτη φορά τους εργαζόμενους ως κοινωνική ομάδα.

Ο Francesco Jodice παρουσιάζει το πρόσφατο έργο του ‘Atlante’ (Άτλας) όπου μέσα από πολύ αργά πλάνα μας αποκαλύπτεται το γνωστό άγαλμα του Άτλαντα Farnese το οποίο στέκεται στην Sala della Meridiana στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης. Το γνωστότερο και παλαιότερο σωζόμενο άγαλμα του διάσημου Τιτάνα, λυγίζει στο βάρος της σφαίρας την οποία κουβαλάει, η οποία δεν είναι –όπως συχνά παρανοείται- η γη, αλλά μία ουράνια σφαίρα, μια φανταστική σφαίρα άλλοτε χρήσιμη στην αστρονομία και την πλοήγηση που περιέχει τη γη και τα αστέρια. Η οικονομία και η ποιητική της κριτικής του στους θεσμούς και την αστική ηθική, μοιάζει με αέρα ελευθερίας που φυσάει σε ολόκληρο το έργο του.

Το έργο

H Οδός του Richard Whitlock το οποίο βρίσκεται στην είσοδο του φουαγέ είναι μια βιντεοεγκατάσταση η οποία παρουσιάζει μια απροσδόκητα κινούμενη εικόνα ενός δρόμου. Η απουσία προοπτικής σημαίνει ότι τα μακρινά κτήρια δείχνουν να έχουν το ίδιο μέγεθος με αυτά που βρίσκονται στο πρώτο πλάνο και ότι τα οχήματα δεν μικραίνουν ούτε στο ελάχιστο καθώς απομακρύνονται. Το έργο που έχει δημιουργηθεί από 14 βίντεο και εκατοντάδες επεξεργασμένες φωτογραφίες, μας κάνει να βλέπουμε παράλληλα το παρελθόν και το μέλλον δημιουργώντας μια αίσθηση déjà vu.

O Μανώλης Δασκαλάκης-Λεμός παρουσιάζει το φωτογραφικό έργο με τον τίτλο Feral Remnants II (Biamax) και μία εγκατάσταση στο χώρο από μεταλλικά θραύσματα και απομεινάρια από διαλυμένα οχήματα.  Η φωτογραφία παρουσιάζει την πρόσοψη του εντυπωσιακού μοντερνιστικού κτιρίου της ΒΙΑΜΑΞ και μελετά περιπτώσεις αλλαγής ή φθοράς από μία προηγούμενη κατάσταση ευημερίας και τα ίχνη αυτής της βαθμιαίας έκλειψης όπως αυτά καταγράφονται στο αστικό τοπίο και την αρχιτεκτονική.

O Απόστολος Ζερδεβάς παρουσιάζει το βίντεο State το οποίο συντίθεται από μία ακολουθία φωτογραφιών σε μορφή slide show. Ο καλλιτέχνης φωτογραφίζει στιγμιότυπα από βίντεο τζιχαντιστών κι έπειτα τα ανασυνθέτει διασπώντας την αρχική αφηγηματική τους ροή. Κατά τη διαδικασία αυτή, διαλέγει να προβάλλει όλες τις εικόνες με την ίδια ταχύτητα χωρίς αρχή, μέση και τέλος και δίχως κάποιο κριτήριο ιεραρχίας. Με τη μέθοδο αυτή ο Ζερδεβάς κάνει ένα αιχμηρό και επίκαιρο σχόλιο πάνω στην έξαρση του θρησκευτικού και εθνικού φανατισμού.

Το νέο έργο της Τζένης Μαρκέτου εξετάζει τη σχέση ανάμεσα στη φύση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη βία και τη γλώσσα και εκφράζει την επιθυμία της καλλιτέχνιδας να διερευνήσει μέσα από τη κινούμενη εικόνα τρέχουσες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες. Η έννοια της κρίσης συναντάται εδώ ιδωμένη ως ένα φαινόμενο αφηρημένο αλλά ακόμη και φιλοσοφικό και η έρημος μετατρέπεται σε σκηνικό που ενώνει τα θραύσματα από τις εικόνες και τους ήχους.

Η Μαρία Κριαρά τέλος, παρουσιάζει ένα άκρως ελλειπτικό και σατυρικό σχόλιο γύρω από την ελληνικότητα, την τέχνη, την ιστορία και την πολιτική που αναπτύσσεται σε τρία μέρη μέσα από τα αποκόμματα ενός περιοδικού, μία κινηματογραφική αφίσα και μία κινούμενη εικόνα. Στον πυρήνα του έργου βρίσκεται η σκέψη ότι ο τύπος, η τηλεόραση και το σινεμά αποτελούν βασικό μέσο αστικής προπαγάνδας. Το κεντρικό πρόσωπο που συνδέει τα τρία μέρη του έργου δεν είναι άλλος από τον πρώην Βασιλιά της Ελλάδας Κωνσταντίνο.

Πληροφορίες: Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Ιερά Οδός 48 & Μεγ. Αλεξάνδρου 134-136, διάρκεια μέχρι τις 27 Μαΐου.