Γεωργία Γιαννιού: "Ποίηση είναι να λες ό,τι σημαντικότερο με τις λιγότερες και πιο αναγκαίες λέξεις"

gianniou
ΔΕΥΤΕΡΑ, 19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015

Μιλήσαμε με τη συγγραφέα του "Κρύπτη Φωτός" για τον μαγικό κόσμο της ποίησης, του ονείρου και της φαντασίας.

Με ποια θέματα καταπιάνεστε στο γράψιμό σας συνήθως και γιατί;

Με ό, τι και να καταπιαστώ, διαπιστώνω, ότι αυτό έχει κάποια σχέση, άμεση ή έμμεση, με κάποιο από τα τέσσερα υπαρξιακά θέματα: είτε με τον έρωτα, είτε με τη φύση, με την κοινωνία ή το θάνατο. Κάποιοι λένε ότι αυτή η κατηγοριοποίηση των ποιητικών θεμάτων είναι ξεπερασμένη και ότι ο ποιητής βρίσκει θέματα απ’ οτιδήποτε, ακόμα και έξω από τα μεγάλα αυτά ζητήματα. Αυτό έχει μια δόση αλήθειας, αλλά, ίσως είναι και παρεξηγημένο. Συμφωνώ με τον Ελύτη, ότι οι μεγάλοι ποιητές από το τίποτα δημιουργούν ποίηση, αλλά αυτό συμβαίνει όταν το «τίποτα» γίνεται αφορμή για να μιλήσουμε ποιητικά για κάτι που αφορά όλους τους ανθρώπους. Έτσι καταλήγουμε πάλι στα υπαρξιακά θέματα που προανέφερα, αλλιώς δεν κάνουμε ποίηση αλλά καθημερινή κουβεντούλα. Μ’ αρέσει επίσης να μεταφέρω σε ποίηση ένα έργο μουσικό ή εικαστικό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση. Αλλά κι αυτά τα ποιήματα στο βάθος έχουν κάτι υπαρξιακό.

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές, εκείνοι που σας μύησαν στον μαγικό κόσμο της ποίησης και που σας έκαναν να ασχοληθείτε μαζί της;

Θα σας φανεί περίεργο, αλλά το ενδιαφέρον μου για την ποίηση γεννήθηκε κυρίως, όχι από την ανάγνωση ποιημάτων, αλλά από όσα διάβαζα για την ποίηση. Συγκεκριμένα, μαθήτρια ακόμα του γυμνασίου, διάβασα ένα τόμο της εγκυκλοπαιδικής σειράς «que sais-je?» με τίτλο «Τι είναι ο Σουρεαλισμός;». Ήταν για μένα πραγματική αποκάλυψη. Την ίδια χρονιά διάβασα τα «Ανοιχτά χαρτιά» του Οδυσσέα Ελύτη. Έτσι ήρθα σε επαφή με τον κόσμο της ποίησης, ενώ παράλληλα άρχισα ενστικτωδώς να γράφω έχοντας πάντα την απορία αν αυτά που έγραφα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ποιήματα. Στα φοιτητικά μου χρόνια διάβασα αρκετούς ποιητές. Λέω διάβασα, κι όχι μελέτησα. Απλά ήρθα σε μια πρώτη, όχι εις βάθος, επαφή με έργα του  Σολωμού, του Καβάφη, του Παλαμά, του Σεφέρη, του Καρυωτάκη, του Εμπειρίκου και από τους ξένους ποιητές με τον τον Πωλ Βαλερύ, τον Ρεμπώ, κά. Απ’ όλους βέβαια αισθανόμουν πιο οικείους τους Έλληνες και περισσότερο τον Σολωμό και τον Καβάφη. Εδώ και ένα περίπου χρόνο παρακολουθώ μια λέσχη ανάγνωσης ποίησης και σεμινάρια δημιουργικής γραφής με εισηγητή τον φιλόλογο –ποιητή κ. Γιάννη Ευθυμιάδη και μπορώ να πω ότι έχω διευρύνει κατά πολύ τα αναγνώσματά μου σε πιο πρόσφατες ελληνικές ποιητικές συλλογές. Δεν μπορώ να πω πάντως ότι έχω αγαπημένους ποιητές τόσο, όσο αγαπημένα ποιήματα και ποιητικές συνθέσεις, όπως τους Ελεύθερους Πολιορκημένους του Σολωμού που προανέφερα, το Θαλασσινό Κοιμητήριο του Πωλ Βαλερύ, τη Δευτέρα Παρουσία - από το ημερολόγιο ενός μοναχού του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, το Άουσβιτς του δασκάλου μου κ. Στρατή Πασχάλη  κ.ά. Πάντως, όσο κι αν φαίνεται μακρινό παρελθόν, σημαντικό ρόλο στην αγάπη μου για την ποίηση έπαιξε και ο πατέρας μου, με τις γλαφυρές και εύστοχες αναλύσεις ποιημάτων που μου έγραφε για το μάθημα των Νέων Ελληνικών στις τάξεις του Δημοτικού. Θαύμαζα τον τρόπο που είχε, να βρίσκει πάντα κάτι πέρα από το αυτονόητο στους στίχους που ανέλυε. Αυτό μ’ έκανε να πιστεύω ότι ποίηση είναι να λες ό, τι σημαντικότερο έχεις να πεις με τις λιγότερες και πιο αναγκαίες λέξεις σαν τον ετοιμοθάνατο στην τελευταία του πνοή. Τις προεκτάσεις και τις επεξηγήσεις θα τις βρει ο αναγνώστης.

Έχετε σπουδάσει Νομικά. Πού βρίσκει γόνιμο έδαφος μέσα στη δικηγορία, η ποίηση;

Η Νομική είναι μια επιστήμη που έχει σκοπό να λύνει πρακτικά προβλήματα συμβίωσης των ανθρώπων. Όσο όμορφη κι αν είναι σαν επιστήμη, δεν αφήνει περιθώρια για την ποίηση. Είναι σα να προσπαθείς να χωρέσεις έναν ωκεανό σε μια σταγόνα. Η νομική σου προσφέρει το ζην, η ποίηση είναι το ευ ζην-χωρίς να θέλω να υποβιβάσω τον σπουδαίο ρόλο της δικαιοσύνης στη ζωή μας. Είμαι ευτυχής που μου συνέβη να τα συνδυάσω και τα δύο, αλλά διαδοχικά, ποτέ παράλληλα.

«Η ΚΡΥΠΤΗ ΦΩΤΟΣ κινείται σε κλίμα ονείρου χωρίς φαντασία και φαντασίας χωρίς όνειρο», αναφέρει το οπισθόφυλλο. Πόσο σημαντικό είναι το όνειρο, η φαντασία αλλά και ο ρεαλισμός για έναν ποιητή;

Αυτά είναι λόγια της αγαπημένης μου φίλης Μαργαρίτας Κοντού που την ευχαριστώ, γιαυτό και τα δημοσίευσα στο πρώτο μου βιβλίο. Το όνειρο, μεταφορικά ή κυριολεκτικά, έχει μεγάλη σημασία για έναν ποιητή, γιατί μέσα σ’ αυτό γεννιέται η ποιητική συνθήκη μέσα στην οποία δημιουργεί. Όλοι όμως είμαστε καρφωμένοι σ’ ένα κρεβάτι γάμου με την πραγματικότητα, για να θυμηθώ πάλι το ποίημα Άουσβιτς του Στρατή Πασχάλη. Κάποιοι το συνειδητοποιούν και γράφουν ποίηση, ή δημιουργούν με άλλο τρόπο κι άλλοι πεθαίνουν στο κρεβάτι του Προκρούστη. Γιατί ένα τέτοιο κρεβάτι είναι η πραγματικότητα.