Άγονη γραμμή είναι η ονομασία μιας σειράς αρχαιολογικών εκθέσεων που διοργανώνει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στους χώρους του, που περιλαμβάνει κυρίως, όλα τα απομακρυσμένα, δυσπρόσιτα, μικρά ή μεσαίου μεγέθους νησιά του Αιγαίου Αρχιπελάγους και διοργανώνεται από 9 Δεκεμβρίου μέχρι τις 23 Απριλίου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η έκθεση περιλαμβάνει και εξαιρετικά απομακρυσμένες και άγνωστες περιοχές της Ελλάδας, όπου γεννήθηκαν και έδρασαν άνθρωποι, των οποίων τα έργα και τον πολιτισμό -από την Προϊστορία έως και τους μεταβυζαντινούς χρόνους- αναδεικνύουν διαχρονικά οι επί μέρους εκθέσεις.

Την επιμέλεια των εκθέσεων έχει αναλάβει ο Διευθυντής του μουσείου, καθηγητής Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης, σε συνεργασία με τον αρχαιολόγο και επιμελητή του μουσείου Γιώργο Τασούλα.

Οι εκθέσεις αυτές θα παρουσιάζονται κάθε δύο ή τρία χρόνια σε συγκεκριμένες ενότητες από ένα, δύο, τρία ή και περισσότερα νησιά ή περιοχές, με βασικό κριτήριο τη γεωγραφική ενότητα ή την εγγύτητα και φυσικά, αναλόγα με το εύρος του αρχαιολογικού τους πλούτου.

Λίγα λόγια για την πρώτη έκθεση της σειράς

Με τον τίτλο «Άγονη Γραμμή. Ένα αρχαιολογικό ταξίδι στο Καστελλόριζο, στη Σύμη, στη Χάλκη, στην Τήλο και τη Νίσυρο», η πρώτη έκθεση ξεκινά από το πιο απομακρυσμένο νότιοανατολικό άκρο της ελληνικής επικράτειας, το Καστελλόριζο και τη Ρω και προχωρεί μέχρι να φτάσει στην αγκαλιά της θάλασσας ανάμεσα στη Ρόδο και την Κω, περιλαμβάνοντας τη Σύμη, τη Χάλκη, την Τήλο και τη Νίσυρο και άλλες μικρότερες νησίδες, πολλές από τις οποίες έχουν τις αρχές τους στον μύθο και η ιστορία τους είναι πανάρχαιη αλλά εν πολλοίς άγνωστη. Στην έκθεση παρουσιάζονται 390 αντικείμενα από τα νησιά αυτά.

Η έκθεση ξεκινά από την παρουσίαση των γεωγραφικών, γεωλογικών και άλλων στοιχείων τους (μέγεθος, σχήμα, βουνά, λιμάνια, όρμοι κ.α.) και προχωρεί στην παρουσίαση της μυθολογίας και της ιστορίας τους με μια πλειάδα από ακίνητα (αρχιτεκτονικά) και άλλα κινητά δημιουργήματα (αγάλματα, ανάγλυφα, αγγεία, εργαλεία, κοσμήματα) καταδεικνύοντας έτσι την ανθρώπινη παρουσία επάνω τους, τις κοινωνίες των ανθρώπων, τις ασχολίες, τα ενδιαφέροντα, τις πίστες, τις δοξασίες, τα ήθη και τα έθιμά τους.

Έτσι καταδεικνύεται ο πλούτος και οι περίοδοι ακμής αλλά και παρακμής τους, η έντονη παρουσία ή η σιωπή τους κατά τις διάφορες χρονικές περιόδους. Πέραν των αρχαίων αντικειμένων, των επιτοίχιων κειμένων και των λεζαντών, υπάρχουν χάρτες, εικόνες, φωτογραφίες και μικρά video films με την εκάστοτε περιοχή, καθώς και χρονοπίνακες με τις κορυφώσεις ανάπτυξης έκαστου νησιού.

Η έκθεση συνοδεύεται από κατάλογο στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, που αποτελεί ένα «μουσείο» εις το εσαεί για τα μικρά αυτά νησιά, ορισμένα από τα οποία δεν διαθέτουν ακόμα μουσεία ή συλλογές.

Η κοινωνία των νησιών σήμερα

Πέραν της επιστημονικής μελέτης και παρουσίασης των αρχαιολογικών ευρημάτων των περιοχών της Άγονης γραμμής, στην έκθεση καταγράφονται σε μικρά video-ντοκουμέντα και οι καθημερινές δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι των απομακρυσμένων αυτών περιοχών, όπως η λειψυδρία, η φαρμακευτική περίθαλψη, η συγκοινωνιακή σύνδεση κ.α.

Εκπαιδευτικά προγράμματα

Παράλληλα, σχεδιάζονται εκπαιδευτικά προγράμματα και δραστηριότητες για τα σχολεία της Άγονης Γραμμής, καθώς βέβαια και επισκέψεις σχολείων στην Αθήνα και την ευρύτερη περιοχή της, στην έκθεση. Παιδιά από διαφορετικές περιοχές θα έχουν τη δυνατότητα μέσα από το ειδικά σχεδιασμένο microsite της έκθεσης να συνομιλήσουν και να αναπτύξουν διάλογο.

Πληροφορίες: Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Νεοφύτου Δούκα 4, Βασ. Σοφίας & Ηροδότου 1, 210 7228321-3, www.cycladic.gr