Μια νέα, επετειακή έκδοση του πρωτοποριακού μυθιστορήματος του μοντερνισμού, «Οδυσσέας» του Τζαίημς Τζόις, επανακυκλοφορεί με αφορμή τη συμπλήρωση ενενήντα χρόνων από την πρώτη έκδοση του.

Σε μετάφραση Σωκράτη Καψάσκη, Ο «Οδυσσέας», έχοντας στην κατοχή του το ευρωπαϊκό βραβείο Λογοτεχνικής μετάφρασης το 1992, δημοσιεύτηκε αρχικά σε συνέχειες (Μάρτιος 1918 - Δεκέμβριος 1920) στην επιθεώρηση The Little Revue, την οποία συνδιηύθυνε ο μεγάλος ποιητής Έζρα Πάουντ, φίλος του Τζόις και θερμός υποστηρικτής του.

Η τολμηρή γλώσσα και η ασυνήθιστη δομή του κειμένου του Τζόις, αποτελούσαν ανασταλτικούς παράγοντες για τους εκδότες της εποχής, αλλά τελικά, χάρη στην οξυδέρκεια και την αποφασιστικότατα της Σύλβια Μπητς, εκδότριας του οίκου Shakespeare and Company και ιδιοκτήτριας του ομώνυμου παρισινού βιβλιοπωλείου, ο «Οδυσσέας» εκδόθηκε για πρώτη φορά σε βιβλίο στις 2 Φεβρουαρίου του 1922, ημέρα κατά την οποία ο Τζόις συμπλήρωνε το τεσσαρακοστό έτος της ζωής του.

Ο «Οδυσσέας» εκτυλίσσεται στο Δουβλίνο, στις 16 Ιουνίου του 1904, ημερομηνία που έκτοτε έμεινε στην ιστορία ως Bloomsday. Είναι η μέρα που ο Τζόις γνώρισε τη μετέπειτα σύζυγό του, Νόρα Μπάρνακλ.

Ο «Οδυσσέας» αφηγείται ένα εικοσιτετράωρο στη ζωή του κεντρικού ήρωα Λεοπόλδου Μπλουμ, με ελάχιστη δράση αλλά τεχνικές του εσωτερικού μονόλογου και της συνειδησιακής ροής, που επινοεί ο συγγραφέας, παρέχοντας την δυνατότητα να σχολιάσει με ακρίβεια και με λεπτομέρειες όλο το πλέγμα των σχέσεων των προσώπων που λαμβάνουν μέρος σ' αυτό το σε μικρογραφία έπος.

Ο μεσήλικας κύριος Μπλουμ, καθώς και ο νεαρός Στήβεν Ντένταλους, αντίστοιχος ομηρικός Τηλέμαχος, ανασυνθέτουν και επανεξετάζουν μέσα στους συλλογισμούς τους όλα τα προβλήματα που θίγει και ο αρχαίος ποιητής. Το ενδιαφέρον του σύγχρονου αναγνώστη εστιάζεται τόσο στις ομοιότητες του μύθου όσο και στις διαφορές και στις ανατροπές του, οι οποίες τον βοηθούν στην εξαγωγή συμπερασμάτων κατ' αρχήν για μια σύγκριση του κόσμου μας με τον κλασικό κόσμο και δεύτερον για την ανίχνευση της ηθικής και πνευματικής πορείας του σύγχρονου κόσμου στον οποίο ζούμε.

Η δομή του βιβλίου παραπέμπει απόλυτα στην Οδύσσεια του Ομήρου, εξ ου και ο χωρισμός του σε 18 κεφάλαια που φέρουν τίτλους όπως Τηλεμάχεια, Κίρκη, Τα βόδια του ήλιου, Ναυσικά, Πηνελόπη κ.ο.κ.

Ο «Οδυσσέας», αποτελεί ένα αριστουργηματικό δείγμα γραφής με τον Τζόις να μην διστάζει να πειραματιστεί, ανά κεφάλαιο, με όλες σχεδόν τις γνωστές αφηγηματικές φόρμες και τα είδη της λογοτεχνίας, από την πρόζα και την ποίηση μέχρι τη φάρσα και το ρομάντζο.

Πληροφορίες: «Οδυσσέας» του Τζαίημς Τζόις, μετάφραση: Σωκράτης Καψάσκης, εκδόσεις Κέδρος.