Μπορεί οι περισσότεροι να γνωρίζουν μόνο τον Βασίλη Βασιλικό και το πολυβραβευμένο «Z», αλλά σύμφωνα με το περιοδικό Time, υπάρχουν και άλλοι συγγραφείς που επέλεξαν ένα γράμμα αντί για τίτλο στα βιβλία τους.

Το «M», του John Sack, είχε αρχικά κυκλοφορήσει στο περιοδικό Esquire, τον Οκτώβριο του 1966, ως οι ιστορίες των στρατιωτών της εταιρείας «Μ», από την εκπαίδευση τους στο New Jersey μέχρι την παράταξη τους μεταξύ των ειδικών στο Νότιο Βιετνάμ. Ένα χρόνο μετά την πρωτοκυκλοφορία των ιστοριών αυτών, ο δημοσιογράφος John Sack, εξέδωσε το ομότιτλο βιβλίο.

Ο John Updike, μετά τις «Μάγισσες του Ίστγουικ» δεν χρειαζόταν τίποτα περισσότερο από ένα …γράμμα για να τραβήξει πάλι την προσοχή πάνω του. Έτσι το 1988 κυκλοφορεί το «S», το τρίτο βιβλίο της τριλογίας του «Scarlet Letter», που ακολουθεί την ηρωίδα του Sarah Worth και τη ζωή της, αφού εγκαταλείπει τον άντρας της για να μυηθεί στην ινδουιστική θρησκεία του γκουρού της Arhat.

Αλλά και ο Tom McCarthy έχει τη δική του εκδοχή στους τίτλους- γράμματα. Μόλις το 2010 κυκλοφόρησε το «C» το οποίο συμπεριλήφθηκε και στην λίστα των βραβείων Man Booker Prize. Όπως η επιτροπή ανέφερε πρόκειται για μία «εκπληκτική περιπέτεια δύναμης από τα ειδυλλιακά τοπία της προπολεμικής Ευρώπης, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας και στις αρχαίες κατακόμβες της Αιγύπτου».

Το 1968 ο μοναδικός Andy Warhol, παρουσίασε το δικό του «a», μία ατελείωτη συζήτηση μεταξύ ενός ποπ καλλιτέχνη και ενός ηθοποιού που διαρκεί 24 ώρες, ενώ ο πραγματικός χρόνος που διήρκησε ήταν δύο ολόκληρα χρόνια. Όπως ήταν φυσικό και αναμενόμενο έτυχε διφορούμενης και ποικίλης κριτικής. Άλλοι το θεώρησαν ευφυέστατο και άλλοι πάλι σχιζοφρενικό.

Η «μνήμη της παιδικής ηλικίας» συμπτύχτηκε σε ένα απλό «W» και έτσι ο Georges Perec, το 1973, αφηγήθηκε τη φανταστική του αυτοβιογραφία, σε ένα κείμενο όπου ανέπλασε την παιδική του ηλικία ως εβραίος στη ναζιστική Γαλλία. Ο συγγραφέας στο βιβλίο του μεταπηδά ανάμεσα στην πραγματική ζωή και ένα φανταστικό νησί, που ονομάζεται W, γράμμα που αντιπροσωπεύει τον πόλεμο.

Το γράμμα G, ανήκει στον John Berger, ο οποίος το 1972, δημιουργεί τον ήρωα με το όνομα G, μία φιγούρα του Δον Ζουάν, του οποίου η ζωή περνά μέσα από τα μεγαλύτερα ιστορικά γεγονότα του 19ου και 20ου αιώνα στην Ευρώπη. Το βιβλίο αυτό μάλιστα κέρδισε και το βραβείο «Booker Prize» το 1972 δίνοντας τότε ο Berger, την αξιομνημόνευτη ομιλία όπου ανέφερε μαχόμενος για τις συνθήκες φτώχειας στην Καραϊβική: «Η σύγχρονη φτώχεια στην Καραϊβική είναι το άμεσο αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης. Εδώ ο συγγραφέας με το βιβλίο με το ένα γράμμα για τίτλο, ίσως να είχε μπει στον πειρασμό να χρησιμοποιήσει δύο άλλα γράμματα: το F και το U».

Αλλά και η Elizabeth Shepard, το 1996, έγραψε για το «H», την ιστορία του 12χρονου, Benjamin Sherman, ο οποίος υποφέρει από μία άγνωστη πνευματική ασθένεια, χωρίς να ξεκαθαρίζεται αν αυτό είναι κατάθλιψη ή αυτισμός. Το γράμμα «H» είναι το όνομα του καλύτερου φίλου του μικρού Benjamin, ενός λούτρινου παιχνιδιού.

Τελευταία αναφορά φυσικά το «Ζ» του Βασίλη Βασιλικού γραμμένο το 1966. Μια μοναδική καταγραφή, για την δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη τον Μάιο του 1963. Το γράμμα «Ζ» του τίτλου παραπέμπει στο σύνθημα «Ζει», που φώναζαν οι χιλιάδες κόσμου που συνόδευσαν τον Λαμπράκη στην τελευταία του κατοικία. Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον μοναδικό Κώστα Γαβρά, με τον Yves Montand στον πρωταγωνιστικό ρόλο, και κέρδισε το 1969 2 Όσκαρ, αυτό της καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας και του μοντάζ.

ΣΟΦΗ ΖΙΩΓΟΥ