Ο Χάρης Βλαβιανός μεταφράζει και σχολιάζει μία από τις σημαντικότερες ποιητικές δημιουργίες του Τ.Σ. Έλιοτ στα «Τέσσερα Κουαρτέτα» που μόλις κυκλοφόρησαν σε δίγλωσση έκδοση, συνοδευόμενα μάλιστα από cd στο οποίο ο νομπελίστας λογοτέχνης απαγγέλλει το έργο του.

Η μοναδική αλληλουχία του T.Σ. Έλιοτ, Burnt Norton (1936), East Coker (1940), The Dry Salvages (1941) και Little Gidding (1942), έχει μείνει στην λογοτεχνική ιστορία ως το σημαντικότερο έργο του.

Γνωστό ως τα «Τέσσερα Κουαρτέτα» εστιάζει στην απομονωμένη στιγμή, στο θραύσμα του χρόνου που παίρνει αλλά και προσδίδει το νόημά του σε ένα σχήμα – ένα σχήμα που βρίσκεται εντός χρόνου μεταβαλλόμενο αδιάκοπα, ώσπου η υπέρτατη στιγμή του θανάτου να το ολοκληρώσει, ταυτόχρονα όμως βρίσκεται εκτός χρόνου.

Το άτομο, που βιώνει μονάχα αποσπασματικά τη ζωή, δεν μπορεί ποτέ να συλλάβει το σχήμα αυτό στο σύνολό του, όμως υπάρχουν στιγμές που το βιώνει ολόκληρο, έστω και σε μικρογραφία.

Είναι οι άχρονες στιγμές εκείνες ακριβώς που παρέχουν στον Έλιοτ το μέσο για να κυριαρχήσει στον χρόνο. Στιγμές αιφνίδιας έκλαμψης, εντός και εκτός χρόνου, τις οποίες ο Έλιοτ συνδέει με την ενσαρκωμένη Λέξη.

Πρόκειται για το μείζον ποιητικό του επίτευγμα, που δημοσιεύτηκε το 1935 και αρχικά θεωρήθηκε αυτόνομο έργο, αλλά στη διάρκεια του πολέμου αποτέλεσε το πρώτο μέρος της σύνθεσης «Τέσσερα Κουαρτέτα».

Ο Χάρης Βλαβιανός, ο οποίος έχει επιμεληθεί την εισαγωγή, τη μετάφραση αλλά και τα σχόλια της έκδοσης αναφέρει σχετικά «Τελειώνοντας τα Τέσσερα Κουαρτέτα πραγματοποιούσα και ταυτόχρονα αποχαιρετούσα ένα όνειρο και μια προσδοκία που με απασχόλησε για χρόνια: να μεταφράσω ένα έργο εμβληματικό της αγγλικής γραμματείας, έργο που καθόρισε εν πολλοίς το δικό μου ποιητικό ύφος, συγχωνεύοντας, σ’ αυτή την προσπάθεια, τις ιδιότητες που με ορίζουν –του ποιητή, του μεταφραστή αλλά και του ιστορικού– και αποδίδοντας στην ελληνική εκδοχή του, όσο το επιτρέπουν οι δυνάμεις μου, ό,τι το καθιστά μοναδικό: τον σπάνιο συνδυασμό ενός βαθύτατου στοχασμού για την ιστορία και μιας τολμηρά ανανεωμένης ποιητικής γλώσσας και δομής.

Πιστεύοντας κι εγώ, όπως ο Τ.Σ. Έλιοτ, ότι η κουλτούρα είναι ο πιο πιστός διερμηνέας της πραγματικότητας, ευελπιστώ ότι αυτή η μετάφραση θα βοηθούσε να εμβαθύνουμε στην ιστορία και στην ανθρώπινη κατάσταση εν γένει, και ταυτόχρονα να αναστοχαστούμε το ρόλο της μνήμης και της εμπειρίας πράγμα ιδιαίτερα αναγκαίο στη θολή και ζοφερή εποχή μας.»

Πληροφορίες: «Τέσσερα κουαρτέτα» του Τ.Σ. Έλιοτ, εισαγωγή- μετάφραση-σχόλια: Χάρης Βλαβιανός, εκδόσεις Πατάκη.