Ο κορυφαίος βιολονίστας Λεωνίδας Καβάκος, με την τρίτη και τελευταία του συναυλία, κλείνει τον κύκλο ενός κορυφαίου μουσικού γεγονότος της χρονιάς, το Σάββατο 21 Απριλίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Ο Λεωνίδας Καβάκος ολοκληρώνει τον κύκλο με τις σονάτες για βιολί του Μπετόβεν με ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει: τη σονάτα αρ. 4 σε λα ελάσσονα, έργο 23, τη σονάτα αρ.8, έργο 30/3 και την προτελευταία και διάσημη σονάτα του Κρόιτσερ, σύνθεση που επηρέασε τον Λέοντα Τολστόι να γράψει την νουβέλα του και τον Λέος Γιάνατσεκ το πρώτο του κουαρτέτο εγχόρδων με τον ίδιο τίτλο.

Με τον κύκλο αυτό, ο διάσημος Έλληνας βιολονίστας προσφέρει τη δική του ανάγνωση των μοναδικών αυτών κομματιών, όπως έχουν κάνει μέχρι τώρα όλοι οι σπουδαίοι βιολονίστες σε συνεργασία με εξίσου σπουδαίους πιανίστες, κάτι σαν προσκύνημα και ιερό καθήκον.

Μετά το Μέγαρο Μουσικής, ο Λεωνίδας Καβάκος θα παρουσιάσει τον κύκλο με τις 10 σονάτες για βιολί του Μπετόβεν την περίοδο 2012/13 σε συναυλίες σε όλη σχεδόν την Ευρώπη. Από την Αθήνα μέχρι το Μιλάνο, το Άμστερνταμ και την Φλωρεντία με τον Ενρίκο Πάτσε στο πιάνο και από εκεί στο Γουίγκμορ Χολ του Λονδίνου και στην Μουζίκφεράιν της Βιέννης με τον Αμερικανό πιανίστα, Εμάνιουελ Αξ.

Και οι δέκα σονάτες γράφτηκαν σε σύντομο σχετικά διάστημα και αποτυπώνουν όλη τη διαδρομή του Μπετόβεν προς την κατάκτηση του δικού του ιδιώματος και της επανάστασής του. Στην δεκαπενταετία που γράφονται οι σονάτες ο Μπετόβεν σάρωσε τον κόσμο της μουσικής σαν ανεμοστρόβιλος, τον μεταμόρφωσε, τον επαναεπινόησε και άνοιξε το δρόμο για το μέλλον σε κάθε είδος μουσικής σύνθεσης.

Η σονάτα αρ. 4 γράφτηκε το 1801, στη βασιλεύουσα της μουσικής, την Βιέννη, όπου ο Μπετόβεν είχε εγκατασταθεί από το 1794, με προτροπή του Χάιντν. Είναι αφιερωμένη στον Κόμητα Μόριτς φον Φράιες, τραπεζίτη, προστάτη των τεχνών και παράγοντα της καλλιτεχνικής ζωής της πόλης. Αντίθετα με τις τρεις πρώτες σονάτες, η 4η κέρδισε την προσοχή και την αποδοχή των κριτικών.

Η Σονάτα αρ.8, έργο 30/3 είναι αφιερωμένη στον Τσάρο Αλέξανδρο Α΄ της Ρωσίας, έναν «φωτισμένο δεσπότη», που ο Μπετόβεν θαύμαζε για τις μεταρρυθμίσεις του. Γράφτηκε το 1802 προς το τέλος της πρώτης ωριμότητας του συνθέτη, λίγο μετά την ακραία ρομαντική Σονάτα του Σεληνόφωτος και λίγο πριν την άγρια 2η Συμφωνία.

Η Σονάτα αρ.9, έργο 47 είναι μυθική, απαιτητική στα μέρη του βιολιού, μεγάλη σε διάρκεια (45΄) με τεράστια συναισθηματική γκάμα, με ένα πρώτο μέρος άγριο, ένα δεύτερο στοχαστικό και ένα τρίτο χαρμόσυνο και ενθουσιώδες.

Αρχικά ήταν αφιερωμένη στον Πολωνό μιγάδα βιολονίστα Τζορτζ Μπριτζτάουερ, ο οποίος την ερμήνευσε, με τον ίδιο τον Μπετόβεν στο πιάνο, στην πρεμιέρα της, στις 24 Μαΐου 1803, στο Θέατρο Άουγκάρτεν της Βιέννης. Μετά την συναυλία ο βιολονίστας μίλησε προσβλητικά για μια γυναίκα που ο Μπετόβεν αγαπούσε, ο συνθέτης εξαγριώθηκε, απέσυρε την αφιέρωσή του και χάρισε τη σονάτα του στον Ροδόλφο Κρόιτσερ, Γάλλο βιολονίστα, που εθεωρείτο ο κορυφαίος της εποχής. Ο Κρόιτσερ δεν την έπαιξε ποτέ, τη θεωρούσε «σκανδαλωδώς ακατάληπτη» και άλλωστε, δεν έδειχνε κανένα ενδιαφέρον για τη μουσική του Μπετόβεν. Το 1889 ο Λέων Τολστόι δημοσίευσε την νουβέλα του «Η Σονάτα του Κρόιτσερ» εμπνευσμένη από το έργο του Μπετόβεν και το 1923 ο Λέος Γιανάτσεκ, με έμπνευση από την νουβέλα του Τολστόι, έγραψε το πρώτο του κουαρτέτο εγχόρδων με τον ίδιο τίτλο. Από το 1911 μέχρι το 2008 η Σονάτα του Κρόιτσερ έγινε επτά φορές ταινία, διασκευάστηκε τέσσερις φορές για το θέατρο και έδωσε τον τίτλο στη συλλογή ποιημάτων της μαύρης Αμερικανίδας ποιήτριας, Ρίτα Ντόουβ.

Πληροφορίες: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, Αθήνα, 210 7282333, εισιτήρια15, 27, 38 και 55 ευρώ, www.megaron.gr , στις 8.30 μ.μ.