Η εξέλιξη της ελληνικής τοπιογραφίας αποτυπώνεται στην έκθεση «Υπαιθρισμός και τοπιογραφία», η οποία εγκαινιάζεται την Τετάρτη 2 Μαΐου στην Πινακοθήκη Γρηγοριάδη και θα διαρκέσει έως τις 14 Οκτωβρίου.

Στην έκθεση «Υπαιθρισμός και τοπιογραφία» συναντιούνται αρκετές γενιές τοπιογράφων. Οι διαφορετικές επιδράσεις που ο καθένας έχει δεχθεί, οι αποκλίσεις, αλλά και οι συνάφειές τους συνθέτουν μια εικόνα της εξέλιξης της ελληνικής τοπιογραφίας.

Στην παρούσα έκθεση παρουσιάζονται σημαντικά έργα που ανήκουν στη ρομαντική παράδοση αλλά και στον ελληνικό μοντερνισμό. Έργα των οποίων η παρουσία αποτελεί μία συνεχή αντιπαραβολή με την ιμπρεσιονιστική ζωγραφική της ίδιας περιόδου. Το σημαντικό όμως, ήταν να ανασυγκροτηθεί η πλούσια - εν πολλοίς απωθημένη- ιμπρεσιονιστική παράδοση της τοπιογραφίας. Ιδιαίτερη σημασία έχει η έκθεση σήμερα, σε μία περίοδο που μέσα από το έργο αρκετών ιστορικών γίνεται προσπάθεια να ξαναδιατυπωθεί το περιεχόμενο της εθνικής μας σχολής.

Η τοπιογραφία στη χώρα μας υπήρξε πάντα μια δύσκολη υπόθεση. Η εξέλιξή της προσδιορίζεται από ουσιώδεις ασυνέχειες. Για παράδειγμα, η γενιά του ‘30 έχει μία ανθρωποκεντρική στόχευση και άρα η τοπιογραφία, εκ των πραγμάτων, τίθεται σε δεύτερη μοίρα. Στη συνέχεια, οι αναζητήσεις της πρωτοπορίας, τις δεκαετίες του ‘50/’60 τη θεώρησαν ένα συντηρητικό είδος και δεν ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με αυτό.

Μόνο στη γενιά του ’40 παρατηρείται μία επιστροφή στην υπαιθριστική ζωγραφική που αντιμετωπίστηκε ως ένα περιθωριακό φαινόμενο. Η γενιά του ’30 απομακρύνθηκε από τον πρώτο ελληνικό υπαιθρισμό του Χατζή, του Μαλέα ή του Λύτρα. Αυτό το κομμένο νήμα προσπαθεί να ανασυνδέσει η γενιά του ’40 -η δεύτερη και τελευταία σχολή υπαιθριστών στη χώρα μας- και σ’ αυτό το στοιχείο συνίσταται η σπουδαιότητά της, αλλά και η αμφισημία της προσπάθειάς της.

Αποτελεί παράδοξο το γεγονός ότι η ιμπρεσιονιστική ζωγραφική στη χώρα μας δεν απέκτησε ποτέ τα χαρακτηριστικά ενός ηγεμονικού ρεύματος. Όταν αναπτύσσεται στην Ευρώπη ως κυρίαρχο ρεύμα, η ελληνική ζωγραφική βρίσκεται στον αστερισμό του ρομαντισμού και του κλασικισμού. Όταν εδώ παρουσιάζεται, έχει χάσει τον επαναστατικό χαρακτήρα που είχε άλλοτε στην Ευρώπη.

Έργο του Επαμεινώνδα Θωμόπουλου

Στην έκθεση περιλαμβάνονται και έργα των Λουκά Γεραλή, Νικόλαου Βακαλό, Κωνσταντίνου Παρθένη, Κωνσταντίνου Μαλέα, Γιώργου Γουναρόπουλου, Σπύρου Παπαλουκά, Φώτη Κόντογλου, Σπύρου Βασιλείου, Επαμεινώνδα Θωμόπουλου, Βλάσση Κανιάρη και άλλων.

Πληροφορίες: Πινακοθήκη Γρηγοριάδη, Μαρίνου Αντύπα 18, Ν. Ηράκλειο, 210 2719744, εγκαίνια την Τετάρτη 2 Μαΐου, στις 7.30 μ.μ., διάρκεια μέχρι την Κυριακή 14 Οκτωβρίου, www.pinakothiki.eu .