Η τελευταία δημιουργία της Agnès Varda για το σινεμά είναι ένα ντοκιμαντέρ δρόμου που δρα ως ανθρώπινο αποτύπωμα της Nouvelle Vague στο σήμερα.

Το βράδυ της Κυριακής καθώς γύριζα από την προβολή του «Πρόσωπα & ιστορίες» από το Ιντεάλ, μου αποκαλύφθηκε η Αθήνα που μου αρέσει περισσότερο, αυτή των ανθρώπων που βγαίνουν από τα σινεμά και τα θέατρα του κέντρου και που βρίσκονται στα μπαρ πέριξ, στην προσπάθειά τους να ξορκίσουν την ασήκωτη μελαγχολία της επερχόμενης Δευτέρας. Είναι μια Αθήνα με την οποία θα μπορούσα να ζήσω, μακριά από τους φρενήρεις κύκλους που κάνει τις υπόλοιπες ημέρες για να προλάβει την ουρά της.

Κατά μια διαβολική σύμπτωση, αυτή η εικόνα της Αθήνας έρχεται να δέσει ιδανικά με το περιεχόμενο του υποψήφιου για Όσκαρ ντοκιμαντέρ της αειθαλούς φιγούρας της Nouvelle Vague, Agnès Varda και του αινιγματικού Γάλλου φωτογράφου JR. Το θεωρητικά ετερόκλητο αυτό δίδυμο ταξιδεύει κατά μήκος της επαρχιακής Γαλλίας, αναζητά καθημερινές ιστορίες καθημερινών ανθρώπων, τους φωτογραφίζει και κοσμεί με την εικόνα τους την όψη κτιρίων ή αντικειμένων της περιοχής τους, χαράσσοντάς τους κατά έναν τρόπο στην ιστορία. Άλλωστε, η φωτογραφία είναι από τη φύση της μία αναμέτρηση με τη θνητότητα και αυτό ακριβώς το στοιχείο της επιχειρούν να τονίσουν εδώ η Varda με τον JR.

Είναι ένα ταξίδι η ταινία και όχι μόνο επειδή πρόκειται ένα ντοκιμαντέρ δρόμου. Σε βάζει να ακολουθήσεις μια διαδρομή σκέψεων που αφορούν τη δική σου ζωή συγκριτικά με το πεπερασμένο του χρόνου, αλλά χωρίς να σε καταθλίβει και να σου κουνάει το δάχτυλο. Έτσι κι αλλιώς, η Varda είναι τρομακτικά συμπαθής ώστε να σου δημιουργήσει οποιοδήποτε αρνητικό συναίσθημα. Πιο πολύ αναρωτιέσαι για το τι κυνηγάς στην καθημερινότητά σου. Ενώ όλοι προσπαθούν να νιώσουν σημαντικοί και να αφήσουν με κάποιον τρόπο το στίγμα τους, η Varda και ο JR επιλέγουν να ακολουθήσουν ιστορίες ανθρώπων οι οποίοι ίσως να μη θεωρούνται τόσο «σημαντικοί» στην κλίμακα ενός μεγαλύτερου σχεδίου των πραγμάτων, ως ένα βαθμό επειδή θέλουν να ξετυλίξουν το παρελθόν και να το αντικατοπτρίσουν στο παρόν, αλλά και γιατί αναζητούν τον πυρήνα της ανθρωπιάς.

Σε ένα σημείο της ταινίας, ένας εργάτης ρωτά το δημιουργικό δίδυμο πώς ακριβώς γνωρίστηκαν μεταξύ τους. Ο JR απαντά χιουμοριστικά πως ήρθαν κοντά μέσω ενός dating app, με την Varda να τον ψέγει πως η ίδια δεν είναι μυστικίστρια αλλά προσγειωμένη και προτιμά να απαντά ευθέως σε ό,τι τη ρωτούν. Φυσικά η Varda στα 89 της χρόνια εκπροσωπεί μια διαφορετική εποχή, θα πάρω ωστόσο αυτή την απλότητα έναντι της αινιγματικής ασάφειας που επικρατεί σήμερα, καταναλώνοντας χρόνο και ενέργεια που δε χρειάζεται να ξοδευτούν. Από αυτή τη φράση μπορείς να ξετυλίξεις όχι μόνο το συγκεκριμένο φιλμ, αλλά και ολόκληρη την καριέρα της Varda. Είναι ένα πλάσμα βαθύτατα ουμανιστικό που η ματιά της αναζητά και προσδοκά την ανάδειξη του ανθρώπινου στοιχείου, από τα ελάχιστα πρόσωπα που το πετυχαίνουν αυτό με τόση συνέπεια όλες αυτές τις δεκαετίες.

Η Αθήνα είναι στην πλειοψηφία της μια πόλη σκυθρωπών, αγχωμένων ανθρώπων οι οποίοι τρέχουν για να προλάβουν υπαρκτά ή νοητά deadlines, μέχρι να έρθουν τα επόμενα. Φαντάζει με μια πόλη η οποία τις περισσότερες ώρες αυτοαναιρεί τις δυνατότητές που έχει δημιουργήσει η ίδια για τον εαυτό της, οι οποίες σκιαγραφούνται ανάγλυφα κάποια ανοιξιάτικα βράδια της Κυριακής σαν το προαναφερθέν, όταν μερικοί άνθρωποι αρνούνται να βυθιστούν καρτερικά στην ιδέα της εβδομάδας που έρχεται και προτιμούν να αφιερώσουν λίγο χρόνο για τον εαυτό τους. Στιγμές σαν αυτή, η Αθήνα μοιάζει επιτέλους ως ένα σύνολο προσωπικών ιστοριών οι οποίες διαγράφονται ξεκάθαρα. Σε έναν κόσμο γεμάτο από Jean-Luc Godard, γίνετε μια Agnès Varda.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ