Οι αδελφοί Γουατσόφσκι επιστρέφουν με ένα νέο πρότζεκτ που φιλοδοξεί να αγγίξει και (γιατί όχι;) να ξεπεράσει την επιτυχία της τριλογίας τους, «Matrix». Συνεργάζονται αυτή τη φορά με το γερμανό σκηνοθέτη του γνωστού «Τρέξε Λόλα Τρέξε» Τομ Τίκβερ και προσαρμόζουν για τη μεγάλη οθόνη το μυθιστόρημα του Ντέιβιντ Μίτσελ, Cloud Atlas. Ένα βιβλίο που έχει αποκομίσει αρκετά βραβεία και έχει κερδίσει πολλούς οπαδούς ανά τον κόσμο.

«Cloud Atlas»

Το φιλμ, όπως και το βιβλίο, μας ταξιδεύει σε τέσσερα σημεία του ορίζοντα και διατρέχει διαφορετικές εποχές. Αποτελείται από έξι σπονδυλωτές ιστορίες που μεταφέρουν το θεατή, όπως και τον αναγνώστη, από το Νότιο Ειρηνικό του 19ου αιώνα σε ένα μακρινό μετα-αποκαλυπτικό μέλλον. Σε αυτή τη ‘’διαδρομή’’ υπάρχουν κάποιοι ενδιάμεσοι σταθμοί: το 1936 στη Σκωτία, το 1973 στο Σαν Φρανσίσκο, το 2012 στη Μεγάλη Βρετανία και το 2144 στη Σεούλ. Σε κάθε περιοχή και χρονολογία αντιστοιχεί και μια διαφορετική ιστορία με πρόσωπα που δρουν σε περιβάλλοντα και καταστάσεις των καιρών τους. Έτσι, το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται ένα παζλ από εικόνες διαφορετικής και αντιθετικής αισθητικής καθώς το μάτι του θεατή μεταπηδά βίαια από τα κοστούμια του 19ου αιώνα και του’30 στα χίπικα looks του ’70 και στα φουτουριστικά ντεκόρ του 2144. Το «Cloud Atlas» μοιάζει σαν ένα παιχνίδι σε λούνα-παρκ που προτίθεται να σαγηνεύσει το κοινό του προσφέροντας ένα ταξίδι μαγικό μέσα στο χρόνο.

Καθώς εξελίσσονται οι ιστορίες, αντιλαμβανόμαστε ότι ένα κοινό αφηγηματικό νήμα τις διαπερνά και τις διασυνδέει παρά την τεράστια διαφορά απόστασης μέσα στο χρόνο και το χώρο. Οι διασυνδέσεις αυτές γίνονται αντιληπτές μέσα από αφηγήσεις σε ημερολόγια και χειρόγραφα ή και από κοινά ονόματα (όπως το Sixsmith). Το κύριο επιχείρημα του συνολικού μύθου είναι ότι οι ζωές όλων είναι αλληλένδετες και αλληλοεπηρεαζόμενες ανεξάρτητα από το χρόνο και το χώρο. Μια ιδέα που οπωσδήποτε σαγηνεύει και τροφοδοτεί τη φαντασία. Η ανάπτυξη αυτής σε ένα βιβλίο θα είναι τελείως διαφορετική από την κινηματογραφική της αναπαράσταση. Για να επιτευχθεί αυτή, συναντήθηκαν οι αδελφοί Γουατσόφσκι –γνωστοί για το πάθος τους για τη μυθολογία, τη φιλοσοφία, τα mangas, και τη science-fiction- με τον καλλιτέχνη Τομ Τίκβερ. Με ένα τέτοιο team σκηνοθεσίας, το αποτέλεσμα, σίγουρα, ξεφεύγει από τα συνηθισμένα.

Τα θέματα που θίγονται μέσα στις έξι αυτές διηγήσεις κινούν οπωσδήποτε το ενδιαφέρον γιατί αφορούν ζητήματα διαχρονικά όπως: την αλήθεια, την αγάπη, την προδοσία, την ελευθερία, τη δουλεία.

Αξιοπρόσεχτα είναι τα ρακόρ με τα οποία γίνεται η συρραφή των ιστοριών. Πλάνα που αναπαριστούν διαφορετικές εποχές παρατίθενται στη σειρά συνδεόμενα με κοινούς νοηματικούς άξονες (όπως είναι η ιδέα της φυγής) ή με κινήσεις προσώπων δημιουργώντας τα faux-raccord και προσθέτοντας ένα εφέ στη διαδικασία της μετάβασης.

Το μοντάζ είναι αξιοπρόσεχτο και η ομάδα ηθοποιών αξιόλογη: Tom Hanks, Halle Berry, Susan Sarandon, Hugh Grant, Hugo Weaving τον οποίο βλέπουμε και στο Matrix. Οι ηθοποιοί ενσαρκώνουν διαφορετικά πρόσωπα μέσα στο χρόνο. Το μακιγιάζ σε κάποιες σκηνές είναι -δυστυχώς- γελοίο το οποίο συνάδει με τη γενικότερη τάση εντυπωσιασμού «με το ζόρι» που χαρακτηρίζει αυτό το κινηματογραφικό εγχείρημα. Το πομπώδες ύφος και η μεγαλοστομία δεν λείπουν και αποτυπώνονται συχνά σε ατάκες απλοϊκές και άτσαλες, όπως: « Οι αδύναμοι είναι κρέας που το τρώνε οι δυνατοί».

Η διασκευή-προσαρμογή ενός βιβλίου για τον κινηματογράφο αποτελεί μια διαδικασία λεπτή και ιδιαίτερα δύσκολη που απαιτεί μεγάλη μαεστρία για να επιτύχει. Πάνω σε αυτό το ζήτημα έχουν γραφτεί πολυάριθμες μελέτες που εκθέτουν τις παγίδες της αποτυχίας. Το τρίο των σκηνοθετών φαίνεται να «το διασκεδάζει» βομβαρδίζοντας το κοινό με αναπαραστάσεις και εικόνες όλων των στυλ. Μας προσφέρουν ένα αλλόκοτο κράμα που είναι ταυτόχρονα ταινία-περιπέτεια, κατασκοπικό φιλμ αλλά και αισθηματικό με γερές δόσεις science-fiction. Έτσι, όλοι θα μείνουν ευχαριστημένοι, η επιτυχία θα είναι εξασφαλισμένη και τα εισιτήρια που θα κοπούν θα είναι εκατομμύρια. Ήδη η ταινία έκανε πάταγο σε Ρωσία και Τουρκία. Το “Cloud Atlas” αποτελεί περίπτωση ταινίας που επιβεβαιώνει μία μόνο πτυχή του κινηματογράφου: την εμπορική, τη βιομηχανική.

Παίζουν: Tom Hanks, Halle Berry, Susan Sarandon, Hugh Grant, Hugo Weaving, Jim Sturgess, Doona Bae,, Ben Whishau, James d’Arcy. H ταινία προβάλλεται από την Odeon.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ