Λογοτεχνικά αριστουργήματα στο «στόχαστρο»

logotexnika-aristourgimata-sto-stoxastro

ΔΕΥΤΕΡΑ, 06 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2012

Αν και η ελευθεροτυπία και η δημοκρατία του λόγου «επιβάλλουν» την έκφραση και καταγραφή σκέψεων, πολλές είναι οι φορές που στο όνομα του «λογοτεχνικού οίστρου» ιστορίες έχουν τραβηχτεί στα άκρα, άλλοτε άδικα και άλλοτε πάλι όχι.

Η Οδύσσεια του κορυφαίου σήμερα ιρλανδού Τζέιμς Τζόις, είχε αρχικά απαγορευτεί σε Μεγάλη Βρετανία και ΗΠΑ, γιατί θεωρήθηκε κείμενο, με ανήθικο, για την εποχή, περιεχόμενο. Η ιστορία κατά μεγάλο μέρος έχει να κάνει με την μάχη του Leopold Bloom να συμβιβαστεί με την άσωτη ζωή της συζύγου του Molly. Το βιβλίο κυκλοφόρησε επίσημα στις ΗΠΑ μόλις το 1932, μία δεκαετία μετά την πρώτη του δημοσίευση.

Στους ...συνήθεις ύποπτους ανήκει και το «Extremely Loud and Incredibly Close» του Jonathan Safran Foer, το οποίο στην κινηματογραφική εκδοχή του διεκδικεί όσκαρ φέτος.

Συγγραφικά βέβαια το κείμενο θεωρήθηκε ότι χρησιμοποιεί περισσότερη φαντασία ...από όσο θα ήταν επιτρεπτό. Η ιστορία που θέλει έναν 9χρονο να συμβιβάζεται με το θάνατο του πατέρα του, την 9η Σεπτεμβρίου είναι πολύ ευαίσθητο θέμα και πολύ πρόσφατο για μην εγείρει αντιδράσεις.

«Τα σταφύλια της οργής» από την άλλη, του John Steinbeck προκάλεσε γιατί πολύ απλά «η αλήθεια πληγώνει». Η νουβέλα του συγγραφέα για την εργατική τάξη, και την μετανάστευση μίας οικογένειας από την Οκλαχόμα στην Καλιφόρνια, αποτέλεσε λογοτεχνική επιτυχία μόλις πρωτοκυκλοφόρησε το 1939. Ωστόσο οι αρμόδιες αρχές της Καλιφόρνια βρήκαν το βιλίο του Steinbeck αρκετά σκληρό για την εποχή και ιδιαίτερα σε ότι αφορούσε τον τρόπο που παρουσίαζε την πόλη τους. Αποτέλεσμα ήταν το βιβλίο να απαγορευτεί σε βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες, για περισσότερο από ενάμισι χρόνο.

Το μπεστ σέλερ της Alice Sebold «Παραδεισένια οστά» που κυκλοφόρησε το 2002, χτύπησε μεν... κόκκινο στην κυκλοφορία αλλά στο ζήτημα του θέματος της, δεν γοήτευσε το ίδιο. Η ιστορία μίας 14χρονης που παρακολουθεί από τον παράδεισο την οικογένειά της και τις τοπικές αστυνομικές αρχές να ερευνούν την δολοφονία της, προκάλεσε ιδιαίτερες αντιδράσεις χωρίς ωστόσο να απαγορευτεί επίσημα.

«Η ιστορία της πορφυρής δούλης», είναι ο ελληνικός τίτλος του «The Handmaid's Tale» που έγραψε η Margaret Atwood το 1985. Η σκληρή πραγματικότητα του μέλλοντος θα μπορούσε σήμερα να μοιάζει προφητική, σε κάποια σημεία. Λευκοί άντρες ορίζουν τον κόσμο, υποτάσσοντας συγκεκριμένες «κάστες» γυναικών να τους υπηρετούν για αναπαραγωγή. Στο Judson, του Τέξας μάλιστα το βιβλίο απαγορεύτηκε αλλά πολύ σύντομα η απόφαση απορρίφθηκε και το πιο γνωστό συγγραφικό έργο της Margaret Atwood επέστρεψε στα ράφια.