Την Παρασκευή απεβίωσε ο πρίγκιπας Φίλιππος.

Και καθώς οι Βρετανοί πενθούν το χαμό του συζύγου της βασίλισσας Ελισάβετ και ετοιμάζονται να τον αποχαιρετήσουν το ερχόμενο Σάββατο, σε μια ήσυχη για τα δεδομένα της βασιλικής οικογένειας τελετή, οι φυλές σε ένα νησί του Ειρηνικού, μισό κόσμο μακριά, συμμερίζονται τον πόνο και τον καημό τους.

Γιατί όμως ο σπαραγμός; Εντάξει και εμείς εδώ συγκινηθήκαμε που είχε και ελληνικές ρίζες.

Για δεκαετίες λοιπόν δύο χωριά στο νησί Τάνα, στο Βανουάτου, λατρεύουν τον Δούκα του Εδιμβούργου ως μια θεϊκή πνευματική μορφή.

Με τον θάνατό του ξεκίνησε στην περιοχή μια επίσημη περίοδος πένθους.

Τη Δευτέρα μάλιστα δεκάδες αγρότες συγκεντρώθηκαν σε μια τελετή για να τιμήσουν τον πρίγκιπα Φίλιππο.

REUTERS / REUTERS TV

«Η σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων στο νησί Τάνα και του Άγγλου είναι πολύ ισχυρή ... Στέλνουμε τα συλλυπητήριά μας στη Βασιλική Οικογένεια και στον λαό της Αγγλίας», δήλωσε ο αρχηγός της φυλής Γιάπα, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Για τις επόμενες εβδομάδες, οι χωρικοί θα συναντώνται περιοδικά για να κάνουν παρόμοιες τελετές προς τιμήν του Δούκα, ο οποίος θεωρείται «μετενσαρκωμένος απόγονος ενός πολύ ισχυρού πνεύματος ή θεού που ζει  σε ένα από τα βουνά τους», εξηγεί ο ανθρωπολόγος Κιρκ  Χάφμαν ο οποίος μελετάει τις φυλές από τη δεκαετία του 1970.

Πιθανότατα θα διεξάγουν τελετουργικούς χορούς, θα πραγματοποιήσουν μια πομπή και θα παρουσιάσουν αναπαραστάσεις του πρίγκιπα Φίλιππου, ενώ οι άντρες θα πίνουν καβά, ένα τελετουργικό ποτό από τις ρίζες του φυτού καβα.

REUTERS / REUTERS TV

Αυτές οι τελετουργίες θα κορυφωθούν με μια «σημαντική συγκέντρωση» ως τελική πράξη πένθους. «Θα υπάρχει μεγάλος πλούτος συγκεντρωμένος» σε φυτά γιαμ και κάβα, σχολιάζει ο δημοσιογράφος Νταν Μαγκέρι. «Και επίσης γουρούνια, επειδή αποτελούν την πρωταρχική πηγή πρωτεΐνης. Θα περίμενα να σκοτωθούν πολλά γουρούνια στην τελετουργική εκδήλωση», εξηγεί.

Στο τελετουργικό της Δευτέρας συμμετείχαν μερικές εκατοντάδες άτομα κάτω από τεράστια δέντρα ινδικής συκιάς, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο που βρίσκεται στο νησί.

Όπως είπε, δόθηκαν ομιλίες για τον Πρίγκιπα Φίλιππο, αλλά και ερμηνείες για τον πιθανό διάδοχο… με θέα το ηλιοβασίλεμα και πίνοντας κάβα.

«Το ταξίδι ενός ήρωα»

Για μισό αιώνα, το Κίνημα του Πρίγκιπα Φιλίππου (η θρησκεία την οποία ακολουθούν τα μέλη της φυλής) άνθισε στα χωριά Γιάκελ και Γιαόνανεν και στο απόγειό του, είχε αρκετές χιλιάδες οπαδούς, αν και οι αριθμοί πιστεύεται ότι έχουν μειωθεί σε μερικές εκατοντάδες.

Οι χωρικοί ζουν στις ζούγκλες της Τάνα και συνεχίζουν να ασκούν τα προγονικά τους έθιμα. Η χρήση παραδοσιακών φορεμάτων εξακολουθεί να είναι κοινή. Παρόλο που διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με την κοινωνία, τα χρήματα και η σύγχρονη τεχνολογία, όπως τα κινητά τηλέφωνα, χρησιμοποιούνται σπάνια μέσα στην κοινότητά τους.

Αν και ζουν μόνο λίγα χιλιόμετρα από το πλησιέστερο αεροδρόμιο, «απλώς έκαναν μια επιλογή απορρίπτοντας τον σύγχρονο κόσμο. Δεν είναι μια φυσική απόσταση, είναι μια μεταφυσική απόσταση. Είναι μόλις 3.000 χρόνια μακριά», λέει ο Μαγκέρι, ο οποίος συναντά συχνά τους χωρικούς.

Ο πολιτισμός και ο τρόπος ζωής των χωρικών (Καστόμ) βλέπει την Τάνα ως την προέλευση του κόσμου και στοχεύει στην προώθηση της ειρήνης, και εδώ είναι που ο πρίγκιπας Φίλιππος έπαιξε κεντρικό ρόλο.

REUTERS / PHIL NOBLE

Με την πάροδο του χρόνου, οι χωρικοί πίστευαν ότι είναι ένας από αυτούς, ότι πρόκειται για την εκπλήρωση της προφητείας του μέλος μιας φυλής που «έφυγε από το νησί, στην αρχική του πνευματική μορφή, για να βρει μια ισχυρή γυναίκα στο εξωτερικό», εξηγεί ο Χάφμαν.

«Κυβερνώντας το Ηνωμένο Βασίλειο με τη βοήθεια της βασίλισσας, προσπαθούσε να φέρει ειρήνη και σεβασμό στην παράδοση στην Αγγλία και σε άλλα μέρη του κόσμου. Εάν ήταν επιτυχής, τότε θα μπορούσε να επιστρέψει στην Τάνα - αν και ένα πράγμα που τον εμπόδιζε ήταν, όπως το είδαν, η βλακεία των λευκών, η ζήλια, η απληστία και η διαρκής μάχη».

Με την «αποστολή του να φυτέψει κυριολεκτικά τον σπόρο της Τάνα στην καρδιά της Κοινοπολιτείας και της αυτοκρατορίας», ο δούκας θεωρήθηκε ως ζωντανή ενσάρκωση του πολιτισμού τους», λέει ο Μαγκέρι. «Είναι το ταξίδι ενός ήρωα, ένα άτομο που ξεκινά σε μια αναζήτηση και κυριολεκτικά κερδίζει την πριγκίπισσα και το βασίλειο», συνεχίζει.

Κανείς δεν είναι σίγουρος ακριβώς πώς ή γιατί ξεκίνησε το Κίνημα, αν και υπάρχουν διάφορες θεωρίες.

REUTERS / MATTHEW CHILDS

Μια ιδέα, σύμφωνα με τον κ. Χάφμαν, είναι ότι οι χωρικοί μπορεί να έχουν δει την εικόνα του μαζί με τη βασίλισσα στα τείχη των βρετανικών αποικιακών φυλακών, όταν το Βανουάτου ήταν ακόμη γνωστό ως Νέες Εβρίδες, μια αποικία που ήταν υπό τον έλεγχο από της Βρετανίας και της Γαλλίας.

Μια άλλη ερμηνεία είναι ότι προέκυψε ως «αντίδραση στην αποικιακή παρουσία, ένας τρόπος επανεξαίρεσης και ανάκτησης της αποικιακής δύναμης, ενώνοντας τον εαυτό τους με κάποιον που κάθεται στα δεξιά του κυβερνήτη της Κοινοπολιτείας», λέει ο κ. Μαγκέρι, επισημαίνοντας την κάποιες φορές βίαια αποικιακή ιστορία του Βανουάτου.

Όμως οι ειδικοί είναι βέβαιοι ότι μέχρι τη δεκαετία του 1970, το Κίνημα του Πρίγκιπα Φιλίππου υπήρχε ήδη, εδραιωμένο από την επίσκεψη του βασιλικού ζευγαριού το 1974 στις Νέες Εβρίδες, όπου ο δούκας φέρεται να συμμετείχε σε τελετές με κάβα.