Η επόμενη μέρα του ελληνικού τουρισμού θέλει ποιότητα, εμπειρίες και ασφάλεια.

Για δεκαετίες, η εικόνα της Ελλάδας στο μυαλό των ξένων αλλά και των ίδιων των Ελλήνων είχε χτιστεί πάνω σε ένα απλό, αλλά πανίσχυρο δίπτυχο: ήλιος και θάλασσα. Γαλαζοπράσινα νερά, ηλιοβασιλέματα που κάνουν τον γύρο του Instagram, χαλαροί ρυθμοί σε νησιώτικες ταράτσες. Όμως, τα τελευταία χρόνια, το σκηνικό αλλάζει. Ο παγκόσμιος ανταγωνισμός είναι πιο σκληρός από ποτέ, οι ταξιδιώτες ψάχνουν νέες εμπειρίες και όχι απλώς «καλές τιμές», ενώ η κλιματική κρίση μας υπενθυμίζει διαρκώς ότι τα καλοκαίρια στην Μεσόγειο μπορεί να κρύβουν και δυσάρεστες εκπλήξεις. Αν θέλουμε λοιπόν η Ελλάδα να παραμείνει στις πρώτες θέσεις των τουριστικών προορισμών, πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά και να αναδείξουμε όσα πραγματικά μας ξεχωρίζουν.

Η ομάδα της MTC GROUP, υπό τον Νότη Μαρτάκη, και με τη συμβολή της δημοσιογράφου Βάγιας Σεραφειμίδου, παρουσιάζουν σήμερα τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα οφείλει να σταματήσει να προτάσσει τον ήλιο και τη θάλασσα ως κυρίαρχα στοιχεία του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, ανοίγοντας τον δρόμο για ένα πιο ουσιαστικό, ποιοτικό και βιώσιμο τουριστικό αφήγημα.

Όχι άλλη «φθηνή» Μεσόγειος
Ας το παραδεχτούμε. Αν κάποιος θέλει ήλιο, θάλασσα και all-inclusive διακοπές σε προσιτές τιμές, θα βρει πολλές επιλογές, από την Τουρκία μέχρι την Αίγυπτο. Αυτοί οι προορισμοί έχουν επενδύσει συστηματικά σε πακέτα, σε χαμηλό κόστος και σε αγορές που αναζητούν τέτοιου είδους διακοπές. Η Ελλάδα ούτε μπορεί, ούτε χρειάζεται να μπει σε αυτό το παιχνίδι των τιμών. Αντίθετα, η χώρα μας έχει κάτι που λίγοι μπορούν να προσφέρουν συνδυαστικά: ασφάλεια, αυθεντικότητα, ποικιλία εμπειριών και ποιότητα ζωής. Αυτές είναι οι αξίες που πρέπει να γίνουν η νέα «βιτρίνα» του ελληνικού τουρισμού.

Τι σημαίνει «ποιοτικός τουρισμός» στην πράξη;
Ποιότητα δεν σημαίνει μόνο πεντάστερα ξενοδοχεία -είναι η αίσθηση ότι απολαμβάνεις κάθε στιγμή. Από το φαγητό, που στηρίζεται σε τοπικά προϊόντα, μέχρι την καθαριότητα, τη φιλοξενία, την ασφάλεια, την πολιτισμική ποικιλομορφία, τη δυνατότητα να περπατήσεις άφοβα σε ένα γραφικό σοκάκι ή σε ένα βουνίσιο μονοπάτι. Η Ελλάδα προσφέρει κάτι πιο αυθεντικό από το τουριστικό mainstream: εμπειρίες που δεν ανακυκλώνονται από προορισμό σε προορισμό, αλλά έχουν ταυτότητα. Τοπικές κοινότητες που κρατούν ζωντανές τις παραδόσεις τους, μικρές επιχειρήσεις που προτείνουν γεύσεις και εμπειρίες με χαρακτήρα, προορισμούς που συνδυάζουν φύση, πολιτισμό, ιστορία και σύγχρονο τρόπο ζωής.

Το ισχυρό μας χαρτί: Ασφάλεια
Σε έναν κόσμο που βιώνει κρίσεις, η ασφάλεια είναι πια τουριστικό πλεονέκτημα. Η Ελλάδα παραμένει μια από τις πιο ασφαλείς χώρες της Ευρώπης, με υψηλού επιπέδου υγειονομική υποδομή και σταθερότητα. Και αυτό δεν περνά απαρατήρητο από τα διεθνή κοινά. Αυτή η σταθερότητα, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή μας σε ευρωπαϊκούς θεσμούς, ενισχύει το αίσθημα εμπιστοσύνης. Για τις οικογένειες, τα ζευγάρια αλλά και τους σόλο ταξιδιώτες, η Ελλάδα είναι επιλογή σίγουρη.

Η κλιματική κρίση αλλάζει τα δεδομένα
Δεν μπορούμε να αγνοούμε το προφανές: οι καύσωνες, οι πυρκαγιές, η διάβρωση των ακτών και οι αλλαγές στις εποχές δεν είναι θεωρητικά σενάρια. Είναι εδώ. Και επηρεάζουν άμεσα τη διάρκεια και την ποιότητα της τουριστικής περιόδου. Άρα, χρειάζεται επανεξέταση του μοντέλου. Λιγότερη πίεση σε ήδη κορεσμένες περιοχές, περισσότερη στήριξη σε ηπειρωτικούς και ορεινούς προορισμούς που έχουν να προσφέρουν άλλες, εξίσου ελκυστικές εμπειρίες. Πιο ισορροπημένη κατανομή των ροών μέσα στο χρόνο, με έμφαση στον πολιτισμό, την ευεξία, την πεζοπορία, τον αγροτουρισμό, το τοπικό στοιχείο.

Το στοίχημα είναι κοινό
Η Ελλάδα έχει τα εφόδια να χτίσει ένα νέο τουριστικό αφήγημα: βιώσιμο, σύγχρονο και με σεβασμό στον τόπο και τους ανθρώπους της. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συνεργασία της πολιτείας, των επιχειρήσεων και των τοπικών κοινωνιών. Χρειάζονται επενδύσεις σε πράσινες υποδομές, εκπαίδευση προσωπικού, προώθηση τοπικών προϊόντων και μια σύγχρονη στρατηγική επικοινωνίας προς το εξωτερικό.

Η MTC GROUP με 27 συναπτά έτη παρουσίας στην ελληνική τουριστική αγορά και ο ιδρυτής της Νότης Μαρτάκης με 40 και πλέον χρόνια εμπειρίας στον τομέα, θέλοντας να συνεισφέρουν στην αποτελεσματική μετάβαση στην επόμενη ημέρα, καταθέτουν τις προτάσεις τους:

• Αποδέσμευση των κωδικών τουριστικής προβολής από το γενικότερο προϋπολογισμό των ΟΤΑ, ώστε να δίνεται έγκαιρα η αναγκαία έγκριση από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για να υλοποιούνται από την αρχή κάθε έτους οι δράσεις τουριστικής προβολής χωρίς καθυστερήσεις. Αν ληφθεί υπόψη ότι οι βασικές δράσεις προβολής (εκθέσεις, προωθητικές ενέργειες, workshops κλπ)  γίνονται από τον Ιανουάριο έως το Μάϊο και, κατά κανόνα οι προϋπολογισμοί εγκρίνονται (στην καλύτερη περίπτωση) το Μάρτιο, να χάνονται ευκαιρίες ανάδειξης των περιοχών.
• Επιμόρφωση με ταχύρρυθμα σεμινάρια και πιστοποίηση εκ μέρους δημοσίων φορέων (πχ ΔΥΠΑ) ή και ιδιωτικών συμβεβλημένων με το Δημόσιο σε όσους μη αποφοίτους τουριστικών σχολών πρόκειται να εργαστούν σε καταλύματα ή και (κυρίως) σε εστίαση στον τομέα του service ώστε να υπάρχει διασφάλιση του επιπέδου των προσφερόμενων υπηρεσιών. Τα σεμινάρια μπορεί να είναι ολιγοήμερα ή και ολιγόωρα, με πρόβλεψη για ποσόστωση ακόμα και για την απασχόληση αλλοδαπού προσωπικού, με υποχρέωση γνώσης της ελληνικής ή και αγγλικής γλώσσας.
• Κατάργηση της αδειοδότησης νέων all inclusive ξενοδοχείων σε περιοχές με δεδομένη τουριστική ανάπτυξη ώστε να διευκολυνθεί η ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Όποιες νέες άδειες αυτής της μορφής να δίνονται μόνο σε περιοχές ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, εφόσον διαπιστωθεί ότι στερούνται παροχών εστίασης και αναψυχής.
• Πρόβλεψη σε όποια νέα άδεια ξενοδοχειακής μονάδας όλων των κατηγοριών για ευπρεπή καταλύματα προσωπικού, με αποδεδειγμένη χρήση τους για το σκοπό αυτό, ώστε να αποτραπεί το θέμα της απροθυμίας στελεχών να απασχοληθούν στον τομέα.
• Περιορισμός της αδειοδότησης ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης με βάση συντελεστή ο οποίος θα προκύπτει από τη φέρουσα ικανότητα ενός προορισμού, τη δυναμικότητα σε καταλύματα και τον υπολογισμό της αύξησης των διαθέσιμων κλινών με βάση τη ζήτηση. Αυτό σημαίνει ότι εάν με βάση το χωροταξικό και με γνώμονα τη διαφύλαξη της φυσιογνωμίας κάθε περιοχής,  δεν υπάρχουν περιθώρια δημιουργίας νέων ξενοδοχειακών μονάδων και με διαπιστωμένη την αυξανόμενη ζήτηση για τον προορισμό να προστίθενται κλίνες βραχυχρόνιας μίσθωσης ώστε αυτές ούτε να περιορίζουν το θέμα της στέγασης για άλλα επαγγέλματα χρήσιμα για κάθε τόπο ούτε και να ανταγωνίζονται (αθέμιτα κάποιες φορές) τις νομίμως λειτουργούσες επιχειρήσεις φιλοξενίας.
• Υιοθέτηση πολιτικών δημιουργίας και διαχείρισης πολιτιστικών περιοχών που αποτελούν μία δημοφιλή, εναλλακτική λύση για την πολιτιστική και τουριστική ανάπτυξη των πόλεων. Στις περιπτώσεις των πολιτιστικών περιοχών εμπλέκονται φορείς και επιχειρήσεις από το δημόσιο, τον ιδιωτικό και τον εθελοντικό τομέα. H έννοια των πολιτιστικών περιοχών δεν είναι εντελώς καινούρια, αφού σε πολλές πόλεις εντοπίζονται πολιτιστικές περιοχές με μακρά ιστορία όπως το Σόχο του Λονδίνου, η Lower East Side της Νέας Υόρκης ή η Αριστερή Όχθη του Παρισιού. Στις περιπτώσεις πολιτιστικών περιοχών ιδιαίτερο ρόλο κατέχει ένα γεγονός – καταλύτης, το οποίο θα βοηθήσει στην προβολή και το branding της περιοχής,  ένα ιδιαίτερο event το οποίο να χρησιμοποιεί την περιοχή σαν σκηνικό. Σκοπός του γεγονότος είναι να προσθέσει μια ιδιαίτερη ταυτότητα στη περιοχή, με την οποία να ταυτίζονται οι επιχειρήσεις και ο ντόπιος πληθυσμός. Η μεταμοντέρνα λογική επιβάλει τη θεατρική αυθεντικότητα (staged authenticity) η οποία οδηγεί στην κατασκευή μιας νέας πραγματικότητας, αποτελώντας μια νέα ανάγνωση της πολιτιστικής κληρονομιάς και του αστικού τοπίου – η νέα αυτή πραγματικότητα μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί για την προβολή της περιοχής. H έννοια της θεατρικής αυθεντικότητας αναφέρεται στις περιπτώσεις που οι κάτοικοι που υποδέχονται τους τουρίστες θέτουν τον πολιτισμό τους, συμπεριλαμβάνοντας και τον εαυτό τους, στη διάθεση του τουριστικού προϊόντος με σκοπό να δημιουργήσουν ένα ελκυστικό πακέτο, μέρος του οποίου αποτελεί και το λεγόμενο gaming tourism.
• Αξιολόγηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από ανεξάρτητο Πιστοποιημένο Αξιολογητή ΜΠΕ. Πρόκειται για τη μόνη διασφάλιση της σωστής τήρησης των όρων και της φύλαξης της Προστατευόμενης περιοχής (Π.Π.), με αναφορά στην επιστημονική κοινότητα αλλά και την τοπική κοινωνία. Η άναρχη  ανάπτυξη του Τουρισμού χωρίς χωροταξικό σχεδιασμό, χωρίς μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και χωρίς την εναρμόνιση ακόμα και  με την πολιτισμική παράδοση κάθε τόπου ενέχουν τον κίνδυνο αλλοίωσης της φυσιογνωμίας  του, πράγμα που, τελικά, βλάπτει την ελκυστικότητα και την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος που θέλουμε να προσφέρουμε.
• 
  Δημιουργία επενδυτικής ταυτότητας για κάθε τουριστικό προορισμό με συμμετοχή των ΟΤΑ. Παράλληλα, κατάργηση του Μητρώου Ελεγκτών Προόδου των Επενδύσεων λόγω των παρατηρούμενων καθυστερήσεων από τις μετακινήσεις των συγκεκριμένων ατόμων που έχουν επιφορτιστεί με τον έλεγχο και δυνατότητα πιστοποίησης της προόδου της επένδυσης από Ορκωτούς Λογιστές και Μηχανικούς με έξοδα του επενδυτή. Τέλος, συνεργασία με τις κατά τόπους Εφορίες Αρχαιοτήτων για τη σύμπτυξη του χρόνου αδειοδοτήσεων σε περιπτώσεις επενδύσεων που οριοθετούνται κοντά σε τόπους αρχαιολογικής σημασίας.
• Ενίσχυση του εσωτερικού τουρισμού με έμπρακτη αναγνώριση του δικαιώματος των Ελλήνων για διακοπές στον τόπο τους και συγκεκριμένα με φορολογικά ή και ασφαλιστικά κίνητρα μέσω απαλλαγών για κάθε διαπιστωμένη διαμονή σε ξενοδοχειακά καταλύματα. Στο πλαίσιο αυτό, πρόβλεψη στις ΣΣΕ ώστε πέρα από τις ημέρες αδείας που δικαιούται κάθε εργαζόμενος, να υπάρχει δεσμευτική συμφωνία εργοδοτών και εργαζομένων για τις ημερομηνίες λήψης των αδειών, ειδικά σε επιχειρήσεις με στελεχιακό δυναμικό που επιτρέπει την αναπλήρωση στις περιπτώσεις απουσίας ενός εργαζομένου (ίσως από ένα αριθμό υπαλλήλων και άνω). Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα και στον Έλληνα, όπως και στους υπηκόους άλλων χωρών, να προγραμματίζει έγκαιρα τις διακοπές του και, συνεπώς, να επιτυγχάνει καλύτερες τιμές. Παράλληλα, αναβάθμιση του θεσμού «Τουρισμός για όλους» ώστε, όντως, να είναι για όλους, χωρίς οι πραγματικοί δικαιούχοι να διαπιστώνουν ότι τελικά δεν είναι δικαιούχοι επειδή.. δεν κληρώθηκαν.
• Ανταποδοτικά voucher κατά το πρότυπο γερμανικών τουριστικών πόλεων με χρήση του τέλους διανυκτέρευσης ως εκπτωτικού για εισιτήρια Μουσείων και Αρχαιολογικών χώρων ή για χρήση τοπικών συγκοινωνιών.
• Επιδότηση εργασίας σε περιοχές μειωμένης τουριστικής περιόδου ως κίνητρα για τη συνέχιση της λειτουργίας των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων εκτός αιχμής.

Ο ήλιος και η θάλασσα θα είναι πάντα μέρος της Ελλάδας. Όμως το μέλλον χτίζεται πάνω στην ποιότητα, στην ασφάλεια και στην εμπειρία. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο στοίχημα που έχουμε μπροστά μας.