Αν θέλετε να περπατήσετε σε ένα μονοπάτι που κουβαλάει την ανάσα αιώνων, η Σκάλα του Βραδέτου στα Ζαγοροχώρια είναι ο απόλυτος προορισμός.

Σκαρφαλωμένη στις πλαγιές της Ηπείρου, η Σκάλα Βραδέτου δεν είναι απλώς ένα μονοπάτι, αλλά ένα μνημείο λαϊκής αρχιτεκτονικής που σμίλεψε ο ιδρώτας των μαστόρων πριν από τρεις αιώνες. Κάθε σκαλί κουβαλάει βήματα ανθρώπων που ανεβοκατέβαιναν φορτωμένοι τρόφιμα, ξύλα, ακόμη και ζώα, για να συνδέσουν το πιο απομονωμένο χωριό του Ζαγορίου με τον έξω κόσμο. Εδώ, η πέτρα δεν είναι απλώς υλικό δόμησης, είναι μνήμη, ιστορία και τρόπος ζωής. Σήμερα, το ίδιο αυτό μονοπάτι που άλλοτε ήταν ανάγκη, γίνεται εμπειρία για τον κόσμο που του αρέσει να περπατάει μέσα στη φύση, να γειώνεται και να νιώθει με όλες του τις αισθήσεις έναν τόπο. Μια πεζοπορία που δεν προσφέρει μόνο συγκλονιστική θέα στο φαράγγι του Βίκου, αλλά και μια σχεδόν μυστικιστική αίσθηση ότι διασχίζετε τον χρόνο.

Η Σκάλα Βραδέτου ξεκινάει από το Καπέσοβο και ανεβαίνει μέχρι το Βραδέτο, που είναι το πιο ψηλό χωριό του Ζαγορίου (1.340 μ.), με τα πέτρινα σκαλοπάτια να έχουν περίπου 1,5 χλμ. μήκος που εκτείνεται σε μια υψομετρική διαφορά 250 μέτρων και να υπολογίζονται σε περίπου 1200, σκαλισμένα και χτισμένα με ξερολιθιά τον 18ο αιώνα. Μέχρι να ανοίξει ο σύγχρονος δρόμος, οι κάτοικοι ανέβαιναν και κατέβαιναν καθημερινά αυτό το ανηφορικό μονοπάτι, κουβαλώντας προμήθειες, ζώα, ακόμα και ολόκληρες οικογένειες, αφού η Σκάλα αποτέλεσε για πολλά χρόνια τον μοναδικό δρόμο επικοινωνίας του Βραδέτου με τον υπόλοιπο κόσμο.

Το περπάτημα σήμερα είναι εμπειρία πέρα από την πεζοπορία. Στην κυριολεξία μπαίνετε στα παπούτσια των ανθρώπων που ζούσαν απομονωμένοι στο πιο ψηλό χωριό του Ζαγορίου, στα 1.340 μέτρα και καθώς ανεβαίνετε ή κατεβαίνετε, θαυμάζετε τη μαεστρία των μαστόρων της πέτρας, που κατάφεραν να δαμάσουν το απόκρημνο τοπίο και να το μετατρέψουν σε έργο τέχνης.

Πού να μείνετε
Η περιοχή γύρω από τη Σκάλα Βραδέτου προσφέρεται για μερικές από τις πιο αυθεντικές διαμονές στα Ζαγοροχώρια:

• Καπέσοβο: Το χωριό όπου ξεκινάει η Σκάλα είναι διάσημο για τα πέτρινα αρχοντικά του και την Πασχάλειο σχολή με την πολύ πλούσια βιβλιοθήκη της. Μείνετε εδώ αν θέλετε να έχετε την ιστορία δίπλα σας και να ξεκινήσετε την πεζοπορία με το που βγείτε από τον ξενώνα.
• Τσεπέλοβο: Το μεγαλύτερο χωριό του Ζαγορίου, γεμάτο ζωή, παραδοσιακές ταβέρνες και πλατείες με αιωνόβια πλατάνια. Ιδανικό αν προτιμάτε περισσότερες επιλογές σε φαγητό και βόλτες.
• Κουκούλι: Ένα από τα πιο ατμοσφαιρικά και ήσυχα χωριά στο νότιο άκρο του φαραγγιού του Βίκου, με πέτρινα γεφύρια και λιθόστρωτα καλντερίμια. Εδώ θα νιώσετε σαν να παγώσατε τον χρόνο.

Τι άλλο να δείτε κοντά
Η Σκάλα Βραδέτου είναι μόνο η αρχή. Σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων, θα βρείτε μερικά από τα πιο συγκλονιστικά αξιοθέατα της Ηπείρου:

Μπελόη: Το πιο εντυπωσιακό μπαλκόνι του Βίκου, που θα συναντήσετε με μια πεζοπορία σε ένα μονοπάτι ήπιας κλίσης 40 λεπτών από το Βραδέτο. Από εδώ αγναντεύετε το φαράγγι του Βίκου σε όλο του το μεγαλείο, με πανοραμική θέα που κόβει την ανάσα.

Γεφύρι του Κόκκορου: Από τα πιο φωτογραφημένα πέτρινα γεφύρια του Ζαγορίου, στέκεται αγέρωχο πάνω από τον Βοϊδομάτη ποταμό, ανάμεσα στα χωριά Κουκούλι, Δίλοφο και Κήποι στο Κεντρικό Ζαγόρι. Το γεφύρι κτίστηκε το 1750 και αποτελεί έργο τέχνης και μηχανικής, δείχνει τη σημασία που είχε το νερό και το πέρασμα για τους κατοίκους.

Φαράγγι του Bίκου: Αναγνωρίζεται από το βιβλίο Guinness ως το βαθύτερο φαράγγι παγκοσμίως σε σχέση με το πλάτος του, με βάθος που μπορεί να φτάσει τα 900 με 1.200 μέτρα και άνοιγμα από 100 έως 1.100 μέτρα περίπου, με αναρίθμητα μονοπάτια, πηγές και μικροκλίματα. Ακόμη κι αν δεν κάνετε ολόκληρη τη διάσχιση, αξίζει μια στάση στις πηγές Βοϊδομάτη ή μια μικρή πεζοπορία.

Μονή Αγίας Παρασκευής, Μονοδένδρι: Χτισμένη στην άκρη του γκρεμού, με θέα που προκαλεί δέος, η μονή είναι εγκαταλελειμμένη στην άκρη του φαραγγιού του Βίκου. Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1413–1414 και αποτελείται από ένα μικρό πετρόκτιστο παρεκκλήσι, το παλαιότερο διατηρημένο στο Ζαγόρι και προσφέρει πανοραμική θέα στο φαράγγι. Το μικρό πέτρινο μονοπάτι προς το εκκλησάκι είναι εμπειρία που μένει χαραγμένη στη μνήμη.

Ένα ταξίδι σε άλλη εποχή
Επισκεπτόμενοι τη Σκάλα Βραδέτου, δεν κάνετε απλώς μια πεζοπορία -ζείτε μια επιστροφή σε άλλους αιώνες, τότε που η επικοινωνία σήμαινε κόπο, αντοχή και πείσμα. Το Ζαγόρι άλλωστε είναι γεμάτο από τέτοιες ιστορίες: γεφύρια που χτίστηκαν με τάματα, σκαλοπάτια που στήριξαν ολόκληρα χωριά, μονοπάτια που έγιναν δρόμοι πολιτισμού. Κι όταν τελειώσετε τη διαδρομή, είτε πάνω στο Βραδέτο είτε πίσω στο Καπέσοβο, μια στάση σε παραδοσιακό καφενείο με τοπικό τσίπουρο και πίτες θα σας υπενθυμίσει γιατί τα Ζαγοροχώρια δεν είναι απλώς προορισμός, είναι μια ολοκληρωμένη εμπειρία ζωής.