Κρατώντας τα ηνία σε ένα τρίγωνο σιωπηλής απόγνωσης, η Ναταλία Τσαλίκη ενσαρκώνει μία αυταρχική, αλλά και πολύ οικεία μητέρα και μιλά στο click@Life.

Αφού κέρδισε τα ενθουσιώδη σχόλια κοινού και κριτικής, το αριστούργημα του Τένεσι Ουΐλλιαμς, «Ο γυάλινος κόσμος», σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου, ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά στο θέατρο Δημήτρης Χορν, από το Σάββατο 13 Οκτωβρίου.

Ο «Γυάλινος κόσμος» («Τhe Glass Menagerie», 1944) είναι ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας δραματουργίας, το πιο προσωπικό από τα έργα του Ουΐλλιαμς, που τον καθιέρωσε ως έναν από τους κορυφαίους θεατρικούς συγγραφείς του εικοστού αιώνα.

Τρεις εγκλωβισμένοι άνθρωποι καταφεύγουν στη φαντασία ή την ψευδαίσθηση, για να ξεφύγουν από την πραγματικότητα. Όνειρα που συνθλίβονται από τον χρόνο, ματαιωμένες προσδοκίες, χιούμορ και σαρκασμός, ανάγκη για αλλαγή, και, βέβαια, «...αυτό το κάτι που προσμένουμε αιώνια, μα πάντα αργεί να έρθει, αυτό το κάτι για το οποίο συνεχίζουμε να ζούμε…».

Ξεπροβάλλοντας ως μία ανάμνηση, που πηγάζει από το συναίσθημα του συγγραφέα ονειρικά και φωτισμένη αχνά, η Ναταλία Τσαλίκη μιλά για την παράσταση και για την αλήθεια που κρύβουμε μέσα μας.

Ποιους κώδικες της ανθρώπινης ψυχής αποκρυπτογραφεί το έργο, μέσα από τα μονοπάτια της μνήμης;

Σε αυτό το -καθαρά αυτοβιογραφικό του- έργο, ο συγγραφέας, ανακαλώντας διάσπαρτα κομμάτια μνήμης, «θραύσματα εικόνων», ξαναζεί μαζί με τον θεατή ένα πολύ έντονο και σημαντικό κομμάτι της ζωής του, ίσως το πιο σημαντικό. Τη βαθειά και ταραγμένη σχέση με τη μητέρα του, την αγάπη και τις ενοχές απέναντι στην αδελφή του και γεγονότα που χαράχτηκαν στη μνήμη του και τον οδήγησαν στην εγκατάλειψη του σπιτιού του.

Εκτός από το πρωτότυπο κείμενο του έργου, τι άλλο περιλαμβάνεται σε αυτήν την απόδοση;

Διάφορα αποσπάσματα από την «acting version» του έργου, διάφορες «διορθώσεις», που γίνονταν από τον συγγραφέα σε κάθε καινούργιο ανέβασμα του έργου, καθώς και αποσπάσματα από ένα διήγημα του, το «Portrait of a Girl in Glass», που αποτελεί και ένα προσχέδιο του «Γυάλινου κόσμου».

Ο Ουίλλιαμς αποκήρυσσε τον ρεαλισμό. Πώς αιτιολογούσε αυτήν του τη θέση;

Ο Ουίλλιαμς πίστευε ότι ο ρεαλισμός, δηλαδή η ακριβής απεικόνιση της ζωής, δεν μπορεί να μας αποκαλύψει τη μαγεία και να μας οδηγήσει στην αλήθεια. Έχει την αξία μιας στεγνής φωτογράφισης και ανήκει στο ακαδημαϊκό πεδίο. Η αλήθεια, η ζωή είναι κάτι οργανικό, κάτι, το οποίο η ποιητική φαντασία μπορεί να αποδώσει σε βάθος μόνο μεταμορφώνοντάς το, όχι αντιγράφοντας απλώς την καθημερινή του όψη.

Πώς ακολουθεί η παράσταση αυτήν τη γραμμή;

Προσπαθώντας να μεταφέρει στον θεατή την αίσθηση της λειτουργίας της μνήμης με έναν τρόπο αφαιρετικό, με μια ατμόσφαιρα ονειρική, μέσα από προβολές που ταξιδεύουν τον θεατή στον χρόνο, με ένα «μπέρδεμα» του τότε και του τώρα.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ρόλου σας;

Είναι τα στοιχεία που βλέπουμε δίπλα μας σε μια μητέρα-αρχέτυπο, μια μητέρα-σύμβολο, με όλες τις αδυναμίες, τις ανασφάλειες, τις ευαισθησίες και την ανάγκη επιβολής στα παιδιά της. Όλα αυτά, βέβαια, σε έναν υπερθετικό βαθμό, καθώς είναι μια εγκαταλελειμμένη γυναίκα, πρώην «καλλονή του Νότου» και, καθώς όλα τα χαρακτηριστικά της είναι «μεγεθυμένα» στο μυαλό του ποιητή, ως προϊόν μνήμης. Η Αμάντα διακατέχεται από χιούμορ, τρυφεράδα και μια «αθώα» άγνοια του ευνουχισμού που ασκεί στα παιδιά της.

Οι εγκλωβισμένοι ήρωες του έργου καταφεύγουν στη φαντασία και την ψευδαίσθηση, για να ξεφύγουν από την πραγματικότητα. Εμείς, πού μπορούμε να καταφύγουμε, για να ξεφύγουμε από τη σύγχρονη πραγματικότητα της παρακμής και της κατάρρευσης;

Στην αγάπη, την επικοινωνία, την αναζήτηση της αλήθειας που κρύβουμε μέσα μας. Σε στοιχεία «ανθρώπινα», που όλοι -κατά βάθος- γνωρίζουμε, αλλά τα έχουμε ξεχάσει. Επίσης, στη δύναμη που έχει ο άνθρωπος να «αναγεννάται εκ της τέφρας του».

Τι είναι «αυτό το κάτι που προσμένουμε αιώνια, μα πάντα αργεί να έρθει, αυτό το κάτι, για το οποίο συνεχίζουμε να ζούμε...»;

Είναι η πλασματική εικόνα της ευτυχίας, έτσι, όπως την εννοεί ο συγγραφέας. Αυτό που μας δίνει την ψευδαίσθηση ότι αξίζει όλες τις θυσίες και την υπομονή μας. Κάτι συνήθως ουτοπικό και ανύπαρκτο. Γιατί, στην ουσία, τίποτα «εξωτερικό» δεν θα μας φέρει την ευτυχία. Αυτό που «περιμένουμε» πρέπει να έρθει από μέσα μας. Είναι δίπλα μας. Η ζωή είναι τώρα. Εδώ. Και περιμένει να τη ζήσουμε.

Από πού αντλείτε αισιοδοξία για το μέλλον;

Από τον εαυτό μου. Από τη δύναμη που είμαι υποχρεωμένη να αντλώ από μέσα μου. Και από την ίδια τη ζωή. Τη φύση, τους ανθρώπους και τα γνήσια συναισθήματά τους. Και, φυσικά, από τον άντρα μου και την κόρη μου.

Ταυτότητα παράστασης: μετάφραση - δραματουργική επεξεργασία – σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου, σκηνικό -κοστούμια: Γιώργος Πάτσας, μουσικη: Σταύρος Γασπαράτος, βίντεο: Μιχάλης Κλουκίνας, φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος. Παίζουν: Αμάντα: Ναταλία Τσαλίκη, Τομ: Αντίνοος Αλμπάνης, Τζιμ: Κωνσταντίνος Γαβαλάς, Λώρα: Αμαλία Νίνου.

Πληροφορίες: Θέατρο Δημήτρης Χορν, Αμερικής 10 – Αθήνα, τηλ.: 210 3612500. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη και Σάββατο: 18:30, Παρασκευή και Κυριακή: 21:15. Τιμές εισιτηρίων: 20 (πλατεία), 15 (φοιτητικό), 10 (ανέργων με απαραίτητη την προσκόμιση ταυτότητας και δελτίου ανεργίας) ευρώ. Προπώληση: ηλεκτρονικά: www.ellthea.gr και www.tickehour.com και στο ταμείο του θεάτρου, με πιστωτική κάρτα: 210 8938100.

ΓΙΩΡΓΟΣ Σ.ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗΣ