Ο Γιάννης Βούρος, αφήνει πίσω του την πολιτική αρένα και επιστρέφει στο χώρο του θεάτρου. Για αυτή τη μετάβαση μιλάει στο click@Life.

O Γιάννης Βούρος έρχεται αντιμέτωπος με τον Αλέκο Συσσοβίτη στο έργο του Cormac McCarthy «Sunset limited» που ανεβαίνει στη νέα θεατρική στέγη Faust. Μια λεκτική μονομαχία, δύο αντικρουόμενες θεωρίες, με φόντο την απελπισία. Ένας μηδενιστής καθηγητής που θέλει να δώσει τέλος στη ζωή του, σώζεται από το θάνατο την τελευταία στιγμή από έναν αμόρφωτο μετανάστη. Πόσο εύκολο όμως είναι να πειστεί ο καθηγητής ότι η ζωή έχει κάποιο νόημα; Ο πολυβραβευμένος Cormac McCarthy που μας έχει δώσει αριστουργήματα όπως το «Καμία ελπίδα για τους μελλοθάνατους», θέτει επικίνδυνα ερωτήματα…Την σκηνοθεσία της παράστασης υπογράφει η Άσπα Καλλιάνη ενώ την μετάφραση ο Αντώνης Πέρης. Το «Sunset Limited» είχε γίνει πρόσφατα ταινία από τον Τόμι Λι Τζόουνς, με τον ίδιο ως πρωταγωνιστή στο πλευρό του Σάμιουελ Τζάκσον.

Το Sunset Limited είναι ένα έργο που αντιπαραθέτει το μαύρο με το λευκό, το θάνατο με τη ζωή. Γιατί πιστεύετε ότι είναι σημαντικό να ανέβει σήμερα στη σκηνή;

Αν κάποιος ακούσει την παραπάνω φράση θα νομίσει ότι πρόκειται για δύο ανθρώπους που συζητούν μόνο για το θάνατο και τη ζωή. Όμως δεν είναι αυτό απολύτως ακριβές. Στην έννοια της ζωής εμπεριέχονται πολλά και κυρίως οι αξίες. Ουσιαστικά το έργο αντιπαραθέτει αυτούς τους δύο ανθρώπους με τις αξίες πρεσβεύει ο καθένας. Είναι δηλαδή πολύ πιο ανοιχτή η βεντάλια της αντιπαράθεσης. Ο ένας θεωρεί ότι δεν υφίστανται πλέον αξίες και ο πολιτισμός έχει γίνει στάχτη με όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας, επομένως δεν αξίζει να περιμένουμε κάτι στο μέλλον. Ο άλλος χαρακτήρας πιστεύει ότι μέσα από το δρόμο μιας θρησκείας, όπως είναι αυτή του χριστιανισμού, με την αλληλεγγύη, τη φιλανθρωπία και την αγάπη, όλα ξεπερνιούνται και μπορεί κάποιος να συνεχίσει να ζει ακόμα κι αν όλα γύρω του καταρρέουν.

Αυτό είναι το δεύτερο θεατρικό έργο του γνωστού συγγραφέα Cormac McCarthy. Tι ιδιαιτερότητες παρουσιάζει; Οι κριτικές στο εξωτερικό αναφέρουν ότι βρίσκεται πιο κοντά στο μυθιστόρημα παρά στην τυπική θεατρική φόρμα.

Θα διαφωνήσω. Είναι φορτωμένο με πολλή συζήτηση που έχει να κάνει με όλα όσα αναφέραμε προηγουμένως. Επομένως πιθανόν να υποστηρίξει κάποιος ότι δεν υπάρχει δράση επί σκηνής. Κατά τη γνώμη μου, όμως υπάρχει δράση, σημασία έχει πώς αποτυπώνει κάποιος πάνω στη σκηνή αυτή τη διαλογική σχέση. Νομίζω ότι ο McCarthy έχει εμμονή με ζητήματα όπως το κατά πόσο μπορεί κάποιος να αλλάξει τον κόσμο ή αν αξίζει να ζει κανείς σε έναν κόσμο που όλα καταρρέουν. Στο έργο θα βρούμε συγκεκριμένες φράσεις: «όλα μπορούν να αλλάξουν» υποστηρίζει ο ένας ήρωας, «όχι δεν μπορούν», του απαντά ο καθηγητής πανεπιστημίου. «Μπορεί να κάνεις λάθος», «όχι δεν κάνω λάθος» επιμένει ο καθηγητής και μάλιστα προσθέτει ότι αν ήξεραν οι άνθρωποι ότι μετά τον εφιάλτη της ζωής, δεν υπάρχει τίποτα, ούτε κόλαση, ούτε τιμωρία, θα ήθελαν να τελειώσουν τη ζωή τους εδώ και τώρα. Πολλές φορές αυτό αποτυπώνεται με χιούμορ, υπάρχει μια ελαφριά διάθεση του αμόρφωτου πρώην κρατούμενου που ερμηνεύει ο Αλέκος Συσσοβίτης.

Εσείς συμμερίζεστε την κοσμοθεωρία του καθηγητή που υποδύεστε στην παράσταση;

Ναι. Ήταν ένας από τους λόγους που δέχτηκα τελικά να κάνουμε αυτήν τη συνεργασία με τη νέα θεατρική σκηνή του Φάουστ. Σε πολύ μεγάλο βαθμό οι απόψεις του ήρωα ταυτίζονται και με τις δικές μου.

Πώς προέκυψε η επιλογή του έργου;

Το έργο μου το είχαν προτείνει πέρυσι ο Αντώνης ο Περιστεράκος, κι ο Αλέκος Συσσοβίτης, οι δύο παραγωγοί της παράστασης, (ο Αλέκος Συσσοβίτης είναι και συμπρωταγωνιστής). Όμως είχα άλλες ασχολίες και ήθελα λίγο να το ξαναδιαβάσω. Το μελέτησα, το αποκρυπτογράφησα κι είπα να το κάνουμε. Εφόσον ο άνθρωπος αναζητεί σωσίβια για να κρατηθεί σε αυτή την εποχή, όταν οι αξίες καταρρέουν, καλό είναι να ακουστούν κάποια πράγματα. Επιπλέον το έργο ταιριάζει απόλυτα στον χώρο που είναι μικρός και έχει 90-100 θέσεις. Είναι μια καινούργια θεατρική σκηνή στην Αθήνα, ιδιαίτερα ατμοσφαιρική.

Θα θέλατε να σχολιάσετε τα «σωσίβια» που βλέπετε να κρατούν γύρω σας οι άνθρωποι που βρίσκονται αντιμέτωποι με την κρίση;

Τα σωσίβια μπορεί να είναι θεωρητικά, όπως είναι για παράδειγμα η αισιοδοξία που κουβαλάει μέσα στο DNA του ο Έλληνας. Υπάρχουν και άλλα στηρίγματα που έχουν να κάνουν με τις ανθρώπινες σχέσεις και νομίζω ότι είναι πιο ισχυρά και αυτονόητα. Οι άνθρωποι του άμεσου περιβάλλοντός μας, η οικογένειά μας, οι φίλοι μας, με τους οποίους μπορούμε να ανταλλάξουμε απόψεις, να αναλύσουμε, να γελάσουμε να πιαστούμε χέρι-χέρι και να πούμε, πάμε παρακάτω: είναι μεγάλη η ανηφόρα αλλά μαζί θα τα καταφέρουμε. Ξέρετε αυτή η αντίληψη με συντρόφευε από τα εφηβικά μου χρόνια μέχρι σήμερα. Πιστεύω στην ομάδα και όχι στις ατομικές επιδόσεις.

Η επιλογή του συγκεκριμένου έργου αποτελεί συνέχεια και της πολιτικής σας δράσης, με την ευρύτερη έννοια;

Όχι, δεν υπάρχει καμία επαφή. Άλλωστε θα θυμάστε προφανώς ότι μόλις εξελέγην βουλευτής, έληξα τα καλλιτεχνικά συμβόλαιά μου κοινή συναινέσει. Δεν ήθελα σε καμία περίπτωση να βρίσκομαι σε δύο χώρους που απαιτούν ιδιαίτερη αφοσίωση, και στη Βουλή και στη σκηνή. Γι’ αυτό είχα λύσει και το συμβόλαιό μου με το Mega, ενώ υπήρχε μια σειρά που γνώριζε μεγάλη επιτυχία. Δεν θα μου άρεσε διαφορετικά. Βέβαια, έτσι ή αλλιώς ο κόσμος θα κάνει την καλή ή αρνητική του κριτική ανεξαρτήτως του πώς πολέμησες στη ζωή σου. Όμως ζούμε στην περίοδο των επαγγελματιών ηλιθίων και των επαγγελματιών καχύποπτων, δεν μπορείς να τους αντιμετωπίσεις. Εγώ πάντως έκανα αυτό που μου υπαγόρεψε η συνείδησή μου, έλυσα τα συμβόλαιά μου κι είχα αυτή την πορεία των τριών χρόνων στη Βουλή. Εφόσον έληξε αυτή, νομίζω ότι ένας καλλιτέχνης δεν μπορεί να αυτοκαταργηθεί. Επομένως επιστρέφω στον χώρο που γνωρίζω πολύ καλά εδώ και χρόνια.

Τι αποκομίσατε από το πέρασμά σας από την πολιτική σκηνή;

Θα σας έλεγα πίκρα και απογοήτευση. Σε μεγάλο βαθμό βίωσα μια εξαπάτηση. Από την άλλη πλευρά συνάντησα και κάποια λαμπρά μυαλά, από όλα τα κόμματα που ήταν αφοσιωμένοι στην ιδεολογία της προσφοράς. Δυστυχώς όμως αυτοί οι άνθρωποι καταλαμβάνουν πολύ μικρό χώρο μέσα στο κοινοβούλιο. Επιπλέον υπάρχουν και τα όποια κομματικά αναχώματα που δυστυχώς εμποδίζουν τη συμμετοχή ανθρώπων που θα μπορούσαν πραγματικά να προσφέρουν. Είναι κρίμα να ακούμε συνέχεια «μα τι δουλειά έχεις εσύ στην πολιτική, τι δουλειά έχεις στο κοινοβούλιο». Μα αυτή η νοοτροπία δημιούργησε αυτό το απόστημα μέσα στο κοινοβούλιο: όσοι μπορούν πραγματικά να προσφέρουν, αποτρέπονται, δεν μπαίνουν στα ψηφοδέλτια, με αποτέλεσμα ο χώρος που καταλαμβάνουν οι ανίκανοι, να είναι πολύ μεγαλύτερος.

Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση, κι άλλοι πάλι ότι ο πολιτικός του κύκλος έχει τελειώσει. Εσείς τι πιστεύετε;

Θα συμφωνήσω ότι ο κύκλος του ΠΑΣΟΚ τελειώνει. Ξέρετε, επειδή είμαστε ένας λαός που θα μου επιτρέψετε να πω, έχει έλλειμμα παιδείας, μόρφωσης, καλλιέργειας και δεν έχει ζήσει αναγέννηση, διαφωτισμό, ήταν όλα δανεικά: οι θεσμοί, οι ηγέτες, τα χρήματα.

Ειδικά μετά τη μεταπολίτευση διαμορφώθηκε μια κοινωνία που στηρίχτηκε στις προσφορές των κομμάτων. Τα κόμματα έγιναν φορείς παροχών και δημιουργήθηκαν πολίτες-πελάτες. Αποδείχτηκε λοιπόν ότι τώρα στα δύσκολα καμία ιδεολογία δεν στηρίχτηκε από τη μεριά των πολιτών ως προς το ΠΑΣΟΚ. Δεν υπήρξε δηλαδή συμμαχική σχέση, σχέση συμπόρευσης ως προς την ιδεολογία. Σχηματίστηκε μια κοινωνία που ήταν απλώς πελάτης. Όταν το ΠΑΣΟΚ κλήθηκε να αντιμετωπίσει την κρίση δεν μπορούσε πια να παρέχει αυτά που είχε υποσχεθεί και ο πελάτης γύρισε την πλάτη. Δυστυχώς τα θεμέλια ήταν σαθρά.

Πώς σχολιάζετε τις ποικίλες λίστες, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Και αναφέρομαι από τις λίστες καλλιτεχνών με offshore εταιρείες μέχρι την πρόσφατη περίφημη λίστα Λαγκάρντ.

Όλες τις δημοσιοποιήσεις θα μπορούσε να τις κάνει με νόμιμο τρόπο η πολιτεία. Η πολιτεία όμως δυστυχώς απουσιάζει από παντού. Βλέπουμε για παράδειγμα τη Χρυσή Αυγή να αντικαθιστά την πολιτεία σε ζητήματα λαθρομετανάστευσης . Ως προς τις λίστες λοιπόν, μπορούσε η πολιτεία νόμιμα και με μία ενδελεχή ανάλυση να ξεκαθαρίσει ποιοι έχουν βγάλει παράνομα χρήματα στο εξωτερικό και ποιοι έχουν νόμιμα τις καταθέσεις τους, ώστε να αποφύγουμε όλο αυτό το τσίρκο και το γαϊτανάκι των ειδήσεων. Πολλές φορές εμπεριέχονται και ονόματα που με τον ένα ή άλλο τρόπο εμπλέκονται άδικα. Θα μπορούσε η πολιτεία να έχει ελέγξει τους πάντες. Ως νέοι βουλευτές είχαμε καταθέσει από την αρχή αίτημα να ελεγχτούν όσοι έχουν ασκήσει δημόσιο λειτούργημα κι ήταν σε δημόσιες θέσεις, από το 1974 και μετά.

Και μια τελευταία ερώτηση, επειδή συμβαίνουν και διάφορα περιστατικά στο χώρο του θεάτρου, όπως τα επεισόδια που σημειώθηκαν στην παράσταση Corpus Christi, θα ήθελα το δικό σας σχόλιο.

Η άποψή μου ταυτίζεται με την τοποθέτηση του υπουργού πολιτισμού, του κ. Τζαβάρα, ότι στην τέχνη δε μπορείς να λογοκρίνεις κατά το δοκούν.

Διανομή: Γιάννης Βούρος, Αλέκος Συσσοβίτης. Σκηνοθεσία: Άσπα Καλλιάνη. Μετάφραση: Αντώνης Πέρης. Πρωτότυπη Μουσική: Γιώργος Μελισσινός. Σκηνικά: Αντώνης Δαγκλίδης.

Πληροφορίες: Τετάρτη, Πέμπτη, Κυριακή: 20.00 και Παρασκευή, Σάββατο: 21.00. Faust (Καλαμιώτου 11 & Αθηναϊδος 12). Τιμές: 14 ευρώ (ενιαίο) και 12 ευρώ μειωμένο. Τηλ: 210 3235095, 210 3234096.

ΜΑΝΙΑ ΣΤΑΪΚΟΥ