Η Βάσια Παναγοπούλου πρωταγωνιστεί στο ψυχολογικό θρίλερ «Το φως του γκαζιού» και μιλάει στο click@Life για τη συνεργασία της με την Ρούλα Πατεράκη αλλά και την επάνοδο του συντηρητισμού.

Η Βάσια Παναγοπούλου, έχοντας αφήσει πίσω της τις δυσάρεστες περιπέτειες με τα επεισόδια στην παράσταση Corpus Christi, υποδύεται την κεντρική ηρωίδα του έργου «Το φως του γκαζιού». Το κλασικό αυτό ψυχολογικό θρίλερ του Πάτρικ Χάμιλτον γράφτηκε το 1938 και είχε μια πετυχημένη πορεία τόσο στο θέατρο όσο και στον κινηματογράφο.

Στην Ελλάδα ιστορικό ήταν το ανέβασμά του από τον θίασο Κοτοπούλη το 1941, με πρωταγωνιστές τους Ρίτα Μυράτ και τον Γιώργο Παππά, ενώ η πιο πετυχημένη κινηματογραφική του μεταφορά ήταν αυτή του Τζορτζ Κιούκορ το 1944, με την Ίνγκριντ Μπέργκμαν στον πρωταγωνιστικό ρόλο (βραβείο Όσκαρ).

Στην παράσταση που παρουσιάζεται στο Χυτήριο το έργο ανεβαίνει πρωτότυπα γραμμένο από τη Ρούλα Πατεράκη, η οποία χρησιμοποιεί ως αφορμή το ομώνυμο κείμενο του Άγγλου συγγραφέα. Η Βάσια Παναγοπούλου υποδύεται την Πόλα, την ηρωίδα του έργου, η οποία βασανίζεται ψυχολογικά- στα όρια του σαδισμού- από τον σύζυγό της και αρχίζει να αμφιβάλλει για την πνευματική της ισορροπία.

Ποιες ήταν οι παρεμβάσεις της Ρούλας Πατεράκη στο έργο;

Η Ρούλα Πατεράκη αναδιαμόρφωσε το κείμενο, πρόσθεσε ορισμένα στοιχεία και ξαναέγραψε κάποιες σκηνές ώστε η σκόνη του χρόνου και οτιδήποτε παλιό υπήρχε, να φύγουν. Η δική της πρόταση είναι ένα σύγχρονο κείμενο με γρήγορη δράση, στοιχεία απαραίτητα για ένα έργο αυτού του είδους.

Η σκηνοθετική γραμμή της Ρούλας Πατεράκη ποιες πλευρές του έργου επιχείρησε να αναδείξει;

Θεωρώ ότι αντιμετώπισε το έργο με ένα σύγχρονα κλασικό τρόπο. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αλλοιώνουν το έργο υφολογικά. Προσπάθησε να κάνει μια βαθιά κατάδυση στην ψυχολογία των ηρώων, καθώς το συγκεκριμένο έργο δεν είναι ένα απλό θρίλερ αλλά εντάσσεται στην κατηγορία του ψυχολογικού θρίλερ. Η ηρωίδα έχει κυρίως μια βαθιά ψυχολογική πορεία.

Πώς προσεγγίσατε «Το φως του γκαζιού» αλλά και ειδικότερα το ρόλο σας;

Όταν διάβασα το έργο μου άρεσε πάρα πολύ η πλοκή του και έτσι το μετέφρασα από τα αγγλικά με τον Χρήστο Καρχαδάκη, με τον οποίο έχουμε συνεργαστεί σε άλλες μεταφράσεις. Βλέποντάς το μεταφρασμένο στα ελληνικά γοητεύτηκα ακόμα περισσότερο από την ψυχολογία αυτής της κοπέλας. Η ηρωίδα για κάποιο άγνωστο λόγο αφήνει τον άνδρα της να παίζει με την ψυχή και το μυαλό της. Πιστεύω πως αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να συμβεί ακόμα και σήμερα. Στις σχέσεις αναπτύσσονται πολλές φορές περίεργα παιχνίδια εξουσίας, επάνω στο μυαλό και την ψυχή των άλλων. Είναι κάτι που με ενδιέφερε και θεώρησα ότι για αυτό το λόγο η ηρωίδα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από ψυχολογικής απόψεως. Αργότερα, μελετώντας για το «Φως του γκαζιού» (Gas light) διαπίστωσα ότι υπάρχει πλέον και δόκιμος όρος στην ψυχιατρική με αφορμή αυτό το έργο: το «gas lighting» είναι όταν σου παρουσιάζουν ως αληθινά γεγονότα που είναι ψεύτικα και σε πείθουν να βλέπεις το ψεύτικο ως αληθινό. Στην ηρωίδα παρουσιάζουν πράγματα που είναι φαινομενικά αληθινά, αλλά στην πραγματικότητα είναι παντελώς ψέματα και αρχίζουν και παίζουν με την ψυχολογική υπόστασή της.

Η ηρωίδα μοιάζει να αμφιβάλλει για τις όποιες σταθερές είχε στη ζωή σας. Είναι κάτι που έχετε βιώσει και εσείς;

Όχι στο βαθμό που το βιώνει η Πόλα! Όμως νομίζω ότι όταν είμαστε πάρα πολύ ερωτευμένοι αφηνόμαστε απόλυτα και βλέπουμε την αλήθεια μέσα από τα μάτια εκείνου που αγαπάμε. Ουσιαστικά η κατάσταση του έρωτα σημαίνει ότι παραδίδεσαι άνευ όρων στον άλλο. Το αν αυτό θα φτάσει σε ακραία όρια, δεν το έχω αισθανθεί ποτέ. Αλλά το ενδιαφέρον ενός ηθοποιού είναι στο να βλέπει πώς μια αληθινή κατάσταση μπορεί να αποκτήσει παράλογες παραμέτρους.

Μετά τις περιπέτειές σας με τα επεισόδιο του Corpus Christi στο Xυτήριο, φοβηθήκατε καθόλου την αυτολογοκρισία;

Το «Φως του γκαζιού» είναι ένα έργο που το διαβάζω και το ξαναδιαβάζω εδώ και τέσσερα χρόνια και ήθελα πάρα πολύ να το παίξω. Ήταν ευτυχής η συγκυρία που βρέθηκα με τη Ρούλα Πατεράκη και μοιράστηκε μαζί μου τον ίδιο ενθουσιασμό- σε βαθμό μάλιστα που να αφιερώσει πολύ από τον προσωπικό της χρόνο για να αναδιαμορφώσει το κείμενο. Δεν έχει καθόλου να κάνει με την περίπτωση του Corpus Christi, καθώς πρόκειται για μια συμφωνία μεταξύ μας που είχε γίνει πολύ πιο πριν. Αν το Corpus Christi παιζόταν ακόμα, θα παιζόταν παράλληλα με το Φως του Γκαζιού. Όμως σχετικά με το ζήτημα της λογοκρισίας ή της αυτολογοκρισίας, με λύπη μου έμαθα ότι και το Εθνικό Θέατρο αλλά και άλλα θέατρα άρχισαν να σκέφτονται δύο φορές πριν αποφασίσουν επιλογές συγκεκριμένων έργων κι αυτό είναι πολύ θλιβερό. Είχα πει από την αρχή πως ό,τι συνέβη με το Corpus Christi δεν αφορούσε μόνο το συγκεκριμένο έργο- το οποίο ήταν η αφορμή-αλλά είναι ένα φαινόμενο που θα πάρει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις, αν η πολιτεία δεν πάρει εγκαίρως μέτρα για να το σταματήσει. Αλίμονό μας αν αρχίζουμε να σκεφτόμαστε μήπως ενοχλήσει ένα μέρος κοινού κάποιο έργο. Η τέχνη είναι τέχνη. Δεν σημαίνει ότι ο σκηνοθέτης ή οι ηθοποιοί ενστερνίζονται απόλυτα τις ιδέες ενός συγγραφέα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει και ότι κάποια έργα δεν πρέπει να ανέβουν ποτέ στην Ελλάδα.

Ο νεοσυντηρητισμός είναι ένα φαινόμενο της εποχής μας; Ποια είναι η δική σας ερμηνεία;

Ναι. Πιστεύω ότι στις δύσκολα οικονομικά συνθήκες αρχίζει να αναπτύσσεται αυτό το φαινόμενο του συντηρητισμού και του πουριτανισμού. Η δική μου εξήγηση είναι ότι ο κόσμος ψάχνει να βρει διέξοδο και επειδή αισθάνεται ανήμπορος να αντιδράσει απέναντι σε ό, τι τον έχει φέρει σε αυτή τη δεινή θέση, προσπαθεί να πιαστεί από κάτι μακριά από αυτόν, που δεν τον ακουμπά ουσιαστικά. Η δύναμη που δίνει στη μάζα μια ιδέα η οποία μπορεί να τη φανατίσει έχει, κατά την άποψή μου, ολέθρια αποτελέσματα.

Πώς σας επηρέασε η περιπέτεια με την παράσταση Corpus Christi;

Πρόσφατα ήρθα σε αυτό το θέατρο που είναι ένας καταπληκτικός χώρος, φτιαγμένος με πολύ μεράκι και αγάπη από την Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου. Από την πρώτη στιγμή, όσοι μπήκαν σε αυτόν τον χώρο, μιλούσαν για την ωραία και θετική του αύρα. Ήταν τέτοια η άσκηση ψυχολογικής βίας που υποστήκαμε όλοι, ώστε προσπαθώ, όπως και όλοι οι συνεργάτες, να το αφήσουμε πίσω. Δεν είναι εύκολο γιατί ακόμη υπάρχουν τα απόνερα αυτής της κατάστασης, με την έννοια ότι ασκήθηκε ποινική δίωξη προς όλους τους συντελεστές της παράστασης και αυτό μας βάζει σε δεινή κατάσταση, όχι μόνο για την οικονομική ζημιά που έχουμε πάθει αλλά και γιατί συνεχίζεται η τρομερή ταλαιπωρία μας. Μας ήρθαν μηνύματα από τη Διεθνή Αμνηστία, η οποία έχει εκδώσει ειδική ανακοίνωση και παροτρύνει την Ελλάδα να δράσει διαφορετικά, να θεσπίσει και να πάρει μέτρα ώστε να μην ισχύει αυτός ο νόμος που ισχύει. Το γεγονός ότι η Διεθνής Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μας λέει να έχετε το βλέμμα στραμμένο προς τα ευρωπαϊκά δικαστήρια δεν μας καθησυχάζει, ούτε μας ανακουφίζει για την ταλαιπωρία που υποστήκαμε και εξακολουθούμε να υφιστάμεθα.

Τα επόμενα σχέδιά σας;

Έχουμε καθιερώσει ορισμένα λογοτεχνικά πρωινά τις Κυριακές. Στην πρώτη μας λογοτεχνική εκδήλωση ήταν εδώ ο Γιώργος Χρονάς και ήταν μεγάλη η χαρά και η τιμή μας. Το καφέ του θεάτρου που λειτουργεί και ως φουαγιέ, είναι ανοιχτό από το πρωί μέχρι το βράδυ, για καφέ αλλά και ποτό. Τα περισσότερα βράδια έχουμε ζωντανή μουσική. Μάλιστα συνεχίζουμε να φιλοξενούμε διαφορετικά είδη μουσικής, από παραδοσιακή μέχρι έθνικ ή τζαζ. Είναι ένας χώρος που σφύζει από ζωή και δημιουργία. Και το όραμά μας ήταν να μπορούμε να έχουμε ενδιαφέρουσες μουσικά επιλογές που να μην είναι του συρμού.

Σας τρομάζει το γεγονός ότι ο κόσμος εξαιτίας της κρίσης αρχίζει να κλείνεται στο σπίτι του;

Ο κόσμος δεν έχει λόγο να κλειστεί στο σπίτι του αν όλοι αποφασίσουμε να δράσουμε έξυπνα. Άλλωστε εμείς είμαστε ο κόσμος- θέλω να πω είμαστε μέρος του του κόσμου που κινείται γύρω μας. Όταν αισθάνομαι δύσκολα μπορεί να μείνω 2-3 μέρες στο σπίτι μου αλλά μετά θα θελήσω να βγω έξω. Και το έξω σημαίνει ότι θα πρέπει να μπορώ να πιω καφέ σε καλή τιμή και όχι να τον πληρώνω 3-4 ευρώ. Να πιω μια μπίρα ή ένα ποτό σε καλή τιμή και να παρακολουθήσω ζωντανή μουσική ή μια θεατρική παράσταση και το εισιτήριο να είναι σε προσιτή τιμή. Το πιο ακριβό μας εισιτήριο για θεατρική παράσταση είναι 15 ευρώ με διαβαθμίσεις: δέκα ευρώ για φοιτητές και πέντε ευρώ για ανέργους και ανάλογες είναι οι τιμές για τα μουσικά μας δρώμενα και τα ποτά. Θεωρώ ότι ο κόσμος θα ψάξει και θα επιλέξει τα σημεία εκείνα που μπορεί να παρακολουθήσει ενδιαφέροντα πράγματα με προσιτές τιμές. Δεν γίνεται αλλιώς. Διαφορετικά θα βυθιστούμε στην απόλυτη κατάθλιψη και θα καταντήσουμε με προβλήματα ψυχολογικά σαν την ηρωίδα του έργου…

Ταυτότητα παράστασης: Μετάφραση: Βάσια Παναγοπούλου και Χρήστος Καρχαδάκης, διασκευή και σκηνοθεσία: Ρούλα Πατεράκη. Παίζουν οι : Βάσια Παναγοπούλου, Γιώργος Κέντρος, Λαέρτης Βασιλείου, Δώρα Στυλιανέση, Ευανθία Κουρμούλη. Σκηνικά και κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου. Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη. Μουσική επιμέλεια: Γωγώ Καλοδίκη.

Πληροφορίες: Πολυχώρος «Χυτήριο», Theatre και Art Café, Iερά Οδός 44, πέντε λεπτά από το Μετρό Κεραμεικού, τηλέφωνο:2103412313, διαθέσιμο δωρεάν πάρκινγκ. Τιμές εισιτηρίων: 15 Ευρώ και 10 ευρώ φοιτητικό και κάτοχοι κάρτας ανεργίας. Διάρκεια: 120 λεπτά με διάλειμμα.

ΜΑΝΙΑ ΣΤΑΪΚΟΥ