Κριτική: Δυναμική καταγγελία κατά του ρατσισμού

protontheatrekornelbourdichoapomimisizois
ΠΕΜΠΤΗ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2018

Από την Ελένη Πετάση.

Έγινε γνωστός από τις ταινίες του και ειδικότερα με τον «Λευκό Θεό», ενώ εδώ και μία δεκαετία άρχισε να ασχολείται με το θέατρο. Μία γεύση της δουλειάς του πήραμε το 1915 με το «Frankenstein Project» που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο «Transitions3/ Κεντρική Ευρώπη» της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Σε όλα του τα έργα ο Κόρνελ Μούντρουτσο, συνδυάζοντας ποιητικά και φαντασιακά στοιχεία με σκληρές νατουραλιστικές σκηνές, καταγγέλλει τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και τη βία που υποθάλπονται από την ακροδεξιά κυβέρνηση της χώρας του. Εκφράζοντας για μια ακόμη φορά τη βαθιά του απογοήτευση, ο Ούγγρος σκηνοθέτης με το θέατρο του (Proton Theater) δημιούργησε την «Απομίμηση ζωής» (2016), μια παράσταση-ντοκουμέντο που ερευνά την αιτία της βαρβαρότητας, αναφέρεται κυρίως στο καυτό θέμα των Ρομά, οι οποίοι αποτελούν τη μεγαλύτερη μειονότητα της Ουγγαρίας, και ταυτόχρονα αγκαλιάζει όλους τους περιθωριοποιημένους ανθρώπους.

Ξεκινώντας με μία βιντεοπροβολή κεντράρει τον φακό του στο σκαμμένο πρόσωπο μιας ηλικιωμένης Ρομά γυναίκας (εξαιρετική η ερμηνεία της Lili Monori) η οποία αρνείται να εγκαταλείψει το σπίτι της και αφηγείται την αδιέξοδη ζωή της στον εκπρόσωπο της εταιρείας που ήρθε να της κάνει έξωση. Μαθαίνουμε ότι ο άνδρας της έχει πεθάνει και ο γιος της, που όταν ήταν μικρός ήθελε να πλυθεί με χλωρίνη για να ασπρίσει και να μη φαίνεται Τσιγγάνος, τώρα έχει εξαφανιστεί.

Σύμφωνα με τις φήμες εκδίδεται σε κάποιο ξενοδοχείο, αλλά εκείνη είναι σίγουρη πως κάποτε θα γυρίσει. Στη συνέχεια η οθόνη εξαφανίζεται και από πίσω εμφανίζεται η ίδια γυναίκα (άρρωστη αυτή τη φορά) και ο άντρας που την «ανακρίνει», ο οποίος, ωστόσο, κλονίζεται από την αδυναμία της και αποφασίζει να μην την καταδώσει. Τότε γίνεται μια ξαφνική ανατροπή που με τον πιο συγκλονιστικό τρόπο σηματοδοτεί την κατάρρευση ενός ολόκληρου κόσμου. Το προσεκτικά τακτοποιημένο οκτάγωνο δωμάτιο αρχίζει να περιστρέφεται αργά και ρυθμικά, ρίχνοντας και διαλύοντας όλα τα έπιπλα και τα αντικείμενα του. Όταν επανέρχεται στη θέση του επικρατεί χάος και η δεύτερη ιστορία αρχίζει. Μια νέα, απελπισμένη γυναίκα, νοικιάζει το διαμέρισμα της Ρομά που έχει ήδη πεθάνει και, λέγοντας ψέματα, εγκαθίσταται εκεί μαζί με το παιδί της. Η ζωή της δεν είναι τίποτα άλλο παρά η μίμηση της ζωής της άλλης. Στο τέλος, ένα κείμενο στην οθόνη μάς ενημερώνει ότι το 1915 στη διάρκεια μιας διαδήλωσης κατά των Ρομά ένας έφηβος Ρομά μαχαίρωσε ένα παιδί, Ρομά. Αφήνοντας ανοιχτά τα όποια συμπεράσματα, η παράσταση, παρά τις δραματουργικές της αδυναμίες (στο δεύτερο μέρος), δίνει μια γροθιά στο στομάχι. 

Ελένη Πετάση / [email protected]