Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την χορευτική παράσταση «Ροντέν» του Μπορίς Άιφμαν που παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και για την θεατρική παράσταση «Ο δήμιος του έρωτα» που παίζεται στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

Αν κάτι εντυπωσιάζει στο μπαλέτο του Αϊφμαν, που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Μέγαρο Μουσικής, είναι ο τρόπος με τον οποίο αναπαριστά με εικαστική φαντασία και χορευτική ευελιξία κάποιες από τις απαράμιλλης ομορφιάς συνθέσεις του διάσημου γλύπτη Ογκίστ Ροντέν: τις «Πύλες της Κολάσεως», όπου οι χορευτές ισορροπούν εξαιρετικά πάνω σε μία σκαλωσιά και τα κορμιά τους συμπλέκονται όπως στο πρωτότυπο έργο, το ερωτικό «Αιώνιο Είδωλο», τους υπερόπτες «Αστούς του Καλέ», την «Συσπειρωμένη γυναίκα», την «Εποχή του Χαλκού».

Δημιουργώντας ένα δυναμικό χορευτικό θέαμα, που οι ρίζες του φλερτάρουν με τον κλασικισμό, ενδυναμωμένο από επιρροές των Μπεζάρ, Ρολάν Πετί, Μάρθα Γκράχαμ, αλλά και της Πίνα Μπάους, σμιλεύει τα σώματα των ερμηνευτών του με τον ίδιο τρόπο που ο Γάλλος καλλιτέχνης έφτιαχνε τα αγάλματά του.

Μπροστά μας «χτίζονται» τα δικά του γλυπτά, για να αφηγηθούν τις μνήμες μιας παθιασμένης, αλλά οδυνηρής ερωτικής ιστορίας. Της δικής του ιστορίας με το διχασμό ανάμεσα στη μόνιμη σύντροφό του, Ροζ Μπερέ, και την παράφορη ερωμένη και μούσα του Καμίλ Κλοντέλ, την οποία, ωστόσο, εγκατέλειψε όταν έγινε εμπόδιο στην πορεία του προς τη δόξα.

Η συνέπεια αυτής της πράξης σε συνδυασμό με την αποτυχία της καλλιτεχνικής της έκφρασης οδήγησαν την προικισμένη Καμίλ στους δαιδάλους μιας ακραίας συμπεριφοράς -έτσι κι αλλιώς ο τρόπος ζωής της ήταν προκλητικός για την εποχή- που ενθάρρυνε τον αδελφό της να την κλείνει σε άσυλο ψυχοπαθών. Ας σημειωθεί ότι η ετυμηγορία της τρέλας αμφισβητήθηκε πολλάκις από τους γιατρούς, αλλά παρέμεινε εκεί μέχρι τον τραγικό θάνατό της.

Από αυτό το άσυλο ξεκινά και τελειώνει η παράσταση του μπαλέτου της Αγίας Πετρούπολης, που διακρίνεται για την εκφραστικότητα, τη συναισθηματική ένταση και την άρτια τεχνική του. Η ισχυρή δραματουργία, η πλαστικότητα των σωμάτων, τα αισθησιακά pas de deux, οι καλοκουρδισμένες σκηνές συνόλου που αλαφραίνουν τη βασανιστική ατμόσφαιρα (όπως οι ιδρυματικές γυναίκες σε στιγμές έξαρσης, η φολκλορική αναπαράσταση της γιορτής του κρασιού ή το ξέφρενο Καν Καν), η υπέροχη μουσική από ρομαντικούς Γάλλους συνθέτες (Ραβέλ, Μασνέ, Ντεμπισί, Σεν Σανς, Σατί) και η «θεατρική» αύρα των χορευτών συνέθεσαν με καθαρότητα μια ψυχολογικής φύσεως χορογραφία.

Και μπορεί η δουλειά του Άιφμαν να είναι δέσμια ενός «παλλαϊκού» λυρισμού, καταφέρνει ωστόσο να βρει σημείο επαφής με τις σημερινές αναζητήσεις, χάρη στην ενεργειακή ακτινοβολία και την ευρηματική κινησιολογία του με τα στραμπουληγμένα μέλη και τις επινοητικές χειρονομίες που υπονομεύουν το κλασικό μπαλέτο.

«Ο Δήμιος του έρωτα» του Ιρβιν Γιάλομ

Η Ξένια Καλογεροπούλου και ο Μηνάς Χατζησάββας πρωταγωνιστούν στο έργο του Ιρβιν Γιάλομ, «Ο Δήμιος του έρωτα»

Μια ακόμα ερωτική ιστορία, αλλά σε φαντασιακό επίπεδο αυτή τη φορά. Η νουβέλα του Ιρβιν Γιάλομ, διασκευασμένη για το θέατρο, αφηγείται την εμμονή μιας διαταραγμένης 70χρονης με έναν πολύ νεότερό της ψυχαναλυτή, ο οποίος, πριν από οκτώ χρόνια, ύστερα από μία σεξουαλική παρτίδα διάρκειας 27 ημερών, την απέρριψε. Έκτοτε η Θέλμα αδυνατεί να προσαρμοστεί στη βαρετή συζυγική της πραγματικότητα και καταφεύγει σε αβάσιμες ονειροπολήσεις. Την περίπτωσή της αναλαμβάνει τώρα ένας ώριμος θεραπευτής και τη διαδικασία αυτής της ψυχικής εξυγίανσης παρακολουθούμε στο «Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης».

Για να δώσει πνοή στην στατικότητα του κειμένου, ο Κώστας Γάκης πρόσθεσε στη δράση δύο χορευτές που αντιπροσώπευαν την πρώην μπαλαρίνα και τον εραστή της και λειτουργούσαν ως μνήμη βιωματικής εμπειρίας παράλληλα με τις -εδώ και τώρα- συνδιαλέξεις των κύριων προσώπων, εμφυτεύοντας στην παράσταση μια γεύση ελαφράδας. Ωστόσο οι χορευτές-ερμηνευτές (Ελενα Γεροδήμου, Χρήστος Παπαδόπουλος) ήταν ιδιαίτερα αδύναμοι, τόσο στις «πιρουέτες» τους όσο και στην εκφορά του λόγου. Αντίθετα, η Ξένια Καλογεροπούλου και ο Μηνάς Χατζησάββας με πνευματώδη διάθεση και δίχως καμία μελοδραματική χροιά απέδωσαν πειστικά τους χαρακτήρες.

Άστοχο το σκιάχτρο-σύζυγος σαν εμβόλιμη νότα στην αναζωογόνηση του έργου.

ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ- [email protected]