Από την Ελένη Πετάση.

Πολλά έχουν γραφτεί από τους μελετητές του Σαίξπηρ για το έργο του «Τίμων ο Αθηναίος» (1604-1606). Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι, σε μία περίοδο δραματουργικών πειραματισμών, στην οποία αναζητούσε ένα νέο θεατρικό είδος, συνεργάστηκε με τον σατιρικό κωμωδιογράφο Τόμας Μίντλτον, γεγονός που νόθευσε το κείμενό του. Κατ’ επέκταση το έργο του ελισαβετιανού δημιουργού θεωρείται προβληματικό, κατατάσσεται στην κατηγορία της «τραγικωμωδίας» και παίζεται σπάνια στο θέατρο. Ωστόσο, η θεματολογία του, με επίκεντρο τη λατρεία του χρήματος, γοήτευσε τον Μαρξ -την ερμήνευσε ως κριτική κατά της καπιταλιστικής οικονομίας του χρήματος- και παραμένει επίκαιρη μέχρι σήμερα. 

Elina Giounanli

Στον «Τίμωνα» θίγονται επίσης καίρια ζητήματα όπως η κολακεία, η φιλία και η απομυθοποίησή της, η γενναιοδωρία, η διαφθορά, η υποκρισία και η αχαριστία. Η συμπεριφορά, όμως, του ήρωα γεννά ερωτήματα. Γιατί παρότι παρουσιάζεται ως άνθρωπος γενναιόδωρος που σκορπά την περιουσία του στους φίλους, ταυτόχρονα είναι, ενδεχομένως, ιδιοτελής ασκώντας ένα είδος εξουσίας στα πρόσωπά τους. Αυτήν την εκδοχή εξάλλου υποστήριξε στη σκηνοθεσία του ο Βρετανός Νίκολας Χάντερ. Όταν βέβαια βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού ζητώντας δανεικά, εκείνοι τον αγνοούν και τον ωθούν στη μισανθρωπία. Απογοητευμένος αποσύρεται στο περιθώριο εκτοξεύοντας κατάρες για την Αθήνα και ολόκληρη την ανθρωπότητα. Ο Στάθης Λιβαθινός τόλμησε να ανεβάσει αυτό το αντιθεατρικό έργο στο Εθνικό Θέατρο (Ρεξ), που καλό θα ήταν να μειωθούν οι αλλεπάλληλοι, φλύαροι διάλογοί του ώστε να μην εξασθενήσει στο τέλος το ενδιαφέρον του κοινού.

Elina Giounanli

Η κλασικότροπη παράστασή του είναι έντιμη, καθαρή και προσεγμένη στη λεπτομέρειά της. Επιχειρώντας να εμπλουτίσει με θεατρικότητα τη δράση χρησιμοποιεί ένα καλοδουλεμένο ensemble ηθοποιών που τη διανθίζουν με εξαιρετικά ερμηνευμένα choral πάνω στην έξοχη μουσική την οποία διασκεύασε ο Λύσανδρος Φαληρέας (Νάιμαν, Πουλένκ, Μπαχ κ.ά.) Ο μοναδικός εκσυγχρονισμός βρίσκεται στη σκηνή των δανειστών που οι ήρωες ντυμένοι ως σημερινοί τραπεζίτες γράφουν σε υπολογιστές. Η καλή μετάφραση του Νίκου Χατζόπουλου συμβάλλει στην κατανόηση του κειμένου παρότι  λείπει το σατιρικό στοιχείο που το ξεχωρίζει από τα άλλα πονήματα του Σαίξπηρ. Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα ευφάνταστα σκηνικά της Ελένης Μανωλοπούλου - κάποιες όμορφες εικόνες παραπέμπουν σε ζωγραφικούς πίνακες και άλλες, όπως το «εξ ουρανού» συμπόσιο, εντυπωσιάζουν. Αρμονικά είναι και τα κοστούμια της που διατηρούν το αναγεννησιακό ύφος. Ατμοσφαιρικοί οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου.

Άνιση η ερμηνεία του Ερρίκου Ανδρέα (Τίμων). Η Μαρία Σαββίδου (Φλάβιος) δεν χάνει ούτε στιγμή το μέτρο. Οι υπόλοιποι ηθοποιοί υπηρετούν πιστά τις εντολές της σκηνοθεσίας: Δημήτρης Παπανικολάου, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Νίκος Καρδώνης, Χρήστος Σουγάρης, Άρης Τρουπάκης, Αντιγόνη Φρυδά, Αργυρώ Ανανιάδου, Γιώργος Δάμπασης κ.ά.       

Ελένη Πετάση - [email protected]