Ο Επιθεωρητής και το δικαίωμα στην ψευδαίσθηση στο Skrow theater

o-epitheoritis
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 09 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018

Η παράσταση κοιτάει με φρέσκια ματιά μια κλασική κωμωδία.

Κράτος, κοινωνία και άνθρωποι σε παρακμή. Η αιωνόβια λαμογιά και οι μέτρια κακοί άνθρωποι του Επιθεωρητή του Νικολάι Γκόγκολ ανεβαίνουν στο Skrow theater από το σκηνοθέτη Γιώργο Παπαγεωργίου ο οποίος επιστρατεύει όλα εκείνα τα στοιχεία με τα οποία μεταχειρίστηκε πέρυσι τον Αρίστο: μεράκι, ευρηματικότητα, μουσική και μια ομάδα με ενθουσιασμό και  ταπεραμέντο.

Ο Επιθεωρητής του Γκόγκολ
Το κλασικό έργο του Ρώσου συγγραφέα, γραμμένο το 1836, τοποθετείται στη ρώσικη επαρχία για να περιγράψει το αδιέξοδο της κοινωνίας της διαφθοράς και της υποκρισίας. Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε μια επαρχιακή πόλη στην οποία φτάνει η είδηση πως ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του κράτους, ο Επιθεωρητής, έρχεται ινκόγκνιτο στην πόλη για να ελέγξει τον τρόπο λειτουργίας των κρατικών υπαλλήλων και υπηρεσιών. Όλοι ανησυχούν γιατί κανείς δεν κάνει σωστά τη δουλειά του –πρώτος από όλους ο τοπικός άρχοντας, ο Έπαρχος- και τον αναζητούν για να τον καλοπιάσουν. Πέφτουν όμως πάνω στον λάθος άνθρωπο μιας και μαθαίνουν πως σε πανδοχείο της περιοχής διαμένει ένας καλοντυμένος νεαρός  με καλούς τρόπους, ο Χλεστιακόβ. Έτσι  τον περνούν για άλλον τη στιγμή που ο ίδιος- άσχετος με τον πραγματικό Επιθεωρητή- το αντιλαμβάνεται και το εκμεταλλεύεται για να βρει ένα μέρος να κοιμηθεί, να βγάλει χρήματα, να πουλήσει το όνειρο.

«Αχ η Πετρούπολη. Εκεί δίνονται τα πιο τρελά φιλιά»
Κρατώντας την ουσία του κλασικού έργου και αφού συμπυκνώσουν τους ήρωες σε πέντε, ο Γιώργος Παπαγεωργίου και ο Πάνος Παπαδόπουλος που υπογράφουν τη διασκευή, στη δική τους ανάγνωση και αφού κοιτάξουν με ευαισθησία τους χαρακτήρες  του Γκόγκολ, εστιάζουν σε μια πιο διακριτική πτυχή του έργου. Μπορεί ο Γκόγκολ σε πρώτο πλάνο στον Επιθεωρητή του να θέτει μέσω της φαρσοκωμωδίας τη σάτιρα του κρατικού μηχανισμού και της διαφθοράς ως στάση ζωής, οι Παπαγεωργίου και Παπαδόπουλος, ωστόσο, μετατοπίζουν λίγο το ενδιαφέρον στα παθήματα του ανθρώπου, στον ξιπασμό, το ψέμα και την εξαπάτηση, τα όνειρα, την πίστη σε μια ουτοπία – έστω και για μία μέρα- και τελικά τη ματαίωση.

Αυτή μάλιστα η ανάγκη του ανθρώπου να πιστεύει σε ψευδαισθήσεις αποκτά υπόσταση και στην παράσταση, και μάλιστα με δύο τρόπους. Από τη μία μέσω της διαμόρφωσης της σκηνής (Σκηνικά: Κατερίνα Αριαννούτσου) και της έξυπνης διαχείρισης του χώρου που συνεχώς σου υπενθυμίζει πως ό, τι γίνεται εκεί ανήκει στη φαντασία. Η παράσταση στήνεται ως ένα παιχνίδι θεατρίνων και σε αυτό εξυπηρετεί η σκηνή η οποία ξεδιπλώνεται σε δύο επίπεδα, στο πάνω φιλοξενείται το καμαρίνι των ηθοποιών συνεχώς προσβάσιμο στο μάτι του θεατή και στο κάτω ο κυρίως χώρος της σκηνής και της δράσης. Ο θίασος επομένως ξεκινάει από το πάνω επίπεδο όπου ετοιμάζεται (Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα) και υποβοηθά τη δράση στην κυρίως σκηνή για να καταλήξει στο κάτω λέγοντάς μας την ιστορία του Επιθεωρητή. 

Από την άλλη, η ανθρώπινη αδυναμία στις ψευδαισθήσεις αποδίδεται και πάνω στη σκηνή μέσω ολόκληρης της ύπαρξης του Χλεστιακόβ (Πάνος Παπαδόπουλος) στο έργο. Βασικά ο Χλεστιακόβ συμβολίζει και ενσαρκώνει αυτές τις ψευδαισθήσεις. Είναι το άτομο η ύπαρξη του οποίου, ή πιο σωστά τα μεγάλα λόγια του οποίου, είναι ένα κόσμος αλλιώτικος, μακρινός, ονειρεμένος. Είναι η Πετρούπολη, η καλή κοινωνία και ο έρωτας. Αυτός και ο κόσμος του μαγεύει τους υπόλοιπους ήρωες, κι ας είναι ψέματα. Για λίγο, για μία μέρα ήταν όλα αληθινά.

Η παράσταση
Έχοντας επομένως μετατοπίσει το βάρος της ιστορίας, ο Παπαγεωργίου τοποθετεί στη σκηνή πέντε ηθοποιούς, έναν εκπληκτικό μουσικό (Γιάννης Λατουσάκης) και την ευρηματικότητα με την οποία συνηθίζει να ξεχωρίζει η σκηνοθεσία του και φτιάχνει μια κωμωδία με μουσικότητα και νεύρο σε ένα ατέλειωτο παιχνίδι με το κοινό.

Έτσι με απλά στοιχεία φτιάχνει τη δική του φαρσική κωμωδία. Πότε εκμεταλλευόμενος τη συνθήκη της σκηνής με το παιχνίδι του θιάσου που έχει υιοθετήσει, χρησιμοποιεί τα υλικά από το καμαρίνι για να υποδυθούν και αυτά κάποιο ρόλο στη σκηνή, η βούρτσα, για παράδειγμα, γίνεται το τηλέφωνο και τα Pom Pon ντεμακιγιάζ γίνονται τα χαρτονομίσματα. Πότε διακόπτει τη ροή βάζοντας τους ήρωες να μας μεταφέρουν ο καθένας τις σημειώσεις του Γκόγκολ για τον αντίστοιχο χαρακτήρα. Πότε βάζοντας τη μουσική ή τους ήχους που μιμούνταν οι ηθοποιοί να «ανατρέψουν» τα πράγματα. Πότε βάζοντας τους ήρωες να μιλούν στο τηλέφωνο με τον ένα στο πάνω επίπεδο και τον άλλο στο κάτω. Πότε παγώνοντας- και σκοτεινιάζοντας (Σχεδιασμός Φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου) - τη δράση στη σκηνή για να ακούσουμε τις δολοπλόκες σκέψεις του Έπαρχου (Θανάσης Ζερίτης). Πότε χρησιμοποιώντας το πιο απλό και σίγουρο στοιχείο σε μια κωμωδία, το χιούμορ.

Δεν τα καταφέρνει όμως μόνος όλα αυτά, έχει τους πέντε ηθοποιούς του, αφού κατάφερε και πάλι να βρει μια ομάδα ταλαντούχα, ταιριαστή και ορεξάτη. Κεντρική φιγούρα στην ιστορία, σταρ της παράστασης ο Πάνος Παπαδόπουλος που μιλάει τόσο εκφραστικά με τα χέρια και την ιδιαίτερη φωνή που σε κάνει να θες να πας και συ εκεί, στη δική του Πετρούπολη. Δίπλα του ένας απολαυστικός Θανάσης Ζερίτης, προσωποποίηση της λαμογιάς. Πληθωρική ύπαρξη πάνω στη σκηνή που όμως σέβεται και απολαμβάνει τον χρόνο του άλλου στο έργο.

Τον Ζερίτη ως Έπαρχο πλαισιώνουν η γυναίκα του (Μαρία Διακοπαναγιώτου) και η κόρη του (Μαρία Πετεβή). Σκερτσόζα και έντονη παρουσία η  Διακοπαναγιώτου δημιουργεί μια γυναίκα που κινείται ανάμεσα στην ημιμάθεια και τον ξιπασμό, σύμβολο της αμορφωσιάς, του μπανάλ που θαρρεί πως είναι υψηλής αισθητικής, και κυρίως της επιθυμίας για κοινωνική ανέλιξη. Πιο διακριτική και ήσυχη στη σκηνή η Πετεβή ακολουθεί τα βήματα των γονιών της για να μάθει τη λαμογιά, ερωτεύεται και πληγώνεται. Ήσυχα πάλι. Τέλος την παρέα συμπληρώνει ο Οσίπ του ταλαντούχου Αλέξανδρου Χρυσανθόπουλου. Λογικός, συνετός, γήινος, σκέφτεται προτού πράξει, σκέφτεται εκεί που δεν σκέφτεται ο αφέντης του Χλεστιακόβ.

Info
Δευτέρα,Τρίτη,Τετάρτη  21:00
Skrow theater  
Αρχελάου 5, Παγκράτι
Προπώληση: skrowtheater.com

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ / [email protected]