Κριτική: Προσωπική Συμφωνία του Ρόναλντ Χάργουντ

prosopiki-sumfonia
ΤΕΤΑΡΤΗ, 13 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019

Από την Ελένη Πετάση.

Είναι η τέχνη ανεξάρτητη από την πολιτική; Μπορεί κανείς να φτάνει στα ανώτερα επίπεδα της καλλιτεχνικής δημιουργίας και ταυτόχρονα να  αδιαφορεί για τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της χώρας του; Ή ακόμα και να συμπορεύεται τυφλά με την όποια φασιστική εξουσία προκειμένου να «υπερασπιστεί» τη μοναδικότητα της μουσικής;

Πολλά είναι τα ερωτήματα που θέτει ο Ρόναλντ Χάργουντ στο έργο του Προσωπική Συμφωνία (Taking Sides) με αφορμή τη δίκη του κορυφαίου μαέστρου Βίλχεμ Φούρτβενγκλερ (Νικήτας Τσακίρογλου), ο οποίος ανέλαβε τη διεύθυνση της Φιλαρμονικής του Βερολίνου κατά τη διάρκεια του ναζιστικού καθεστώτος, μαγεύοντας ένα ακροατήριο από εκπροσώπους του αλλά και απλούς ανθρώπους και κατηγορήθηκε για τη συνεργασία μαζί του.

Η μήπως υπάρχει και μια άλλη πλευρά του νομίσματος; Αυτή δηλαδή που υποστηρίζει οτι ταυτόχρονα βοηθούσε Εβραίους μουσικούς να ξεφύγουν από τον κλοιό της Χιτλερικής θηριωδίας, όπως επιβεβαιώνει στον μονόλογο της η σύζυγος ενός απ' αυτούς (συγκινητική η Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου).

Κατ' επέκταση είναι αθώος ή ένοχος; Καθώς τα μοναδικά πραγματικά ενοχοποιητικά στοιχεία προέρχονται ανεπάντεχα από τον καιροσκόπο Χέλμουτ Ρόντε, δεύτερο βιολί της Ορχήστρας του Βερολίνου (Χρήστος Βαλαβανίδης) που αποκαλύπτει κρυφές πτυχές του προκειμένου να σώσει τον εαυτό του.

Το κείμενο του Χάργουντ (1955) - τον γνωστό σε μας συγγραφέα από τον Αμπιγιέρ - βασισμένο στο ημερολόγιο που κρατούσε ο κατηγορούμενος,  αναπαράγει την βίαιη ανάκριση του από τον άξεστο, άμουσο αμερικανό ταγματάρχη Άρνολντ (Αλέξανδρος Μπουρδούμης). 

Είναι ένα κείμενο δυνατό, γεμάτο ανατροπές που γεννά διλήμματα και αμφιβολίες στον θεατή χωρίς να δίνει απαντήσεις και μετεωρίζεται ανάμεσα στο δίκαιο και το άδικο, στην «εξιλέωση» μέσω της μουσικής  και στην κατακριτέα στάση όσων την χρησιμοποιούν ως άλλοθι των πράξεών τους.

Ας μην ξεχνάμε πως οι ιθύνοντες του Γ΄ Ράιχ αγαπούσαν την κλασική μουσική ενώ την ίδια στιγμή κατακρεουργούσαν τα θύματα τους.

Ο Δημήτρης Μυλωνάς, με την εύρυθμη μετάφραση της Αθανασίας Καραγιαννοπούλου και μέσα σε ένα σκηνικό ερειπίων (Αγγελική Αθανασιάδου) που παρέπεμπε στο ισοπεδωμένο Βερολίνο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο), έδωσε μια έντιμη ρεαλιστική παράσταση με γρήγορους ρυθμούς, εστιάζοντας στις συναισθηματικές διακυμάνσεις των ηρώων.

Ο Νικήτας Τσακίρογλου, χαμηλόφωνος, λιτός και κυρίαρχος των εκφραστικών του μέσων ερμήνευσε ιδανικά τον αντιφατικό Φουρτβένγκλερ. Το γνωστό ανάλαφρο ιδίωμα του Χρήστου Βαλαβανίδη δημιούργησε μια υποδόρια συνωμοσία με το κοινό.        

Η ασθματική υποκριτική του Αλέξανδρου Μπουρδούμη, με την ανεξέλεγκτη κινησιολογική και φωνητική ένταση, ακύρωσε τον κρίσιμο ρόλο του ανακριτή, παραδίδοντας επιπλέον μια μονοδιάστατη πλευρά του χαρακτήρα του.

Η Άννα Ελεφάντη ως γραμματέας του τελευταίου και ο Παναγιώτης Γουρζουλίδης ως βοηθός του υπηρέτησαν σωστά τις οδηγίες της σκηνοθεσίας.

Ελένη Πετάση - [email protected]   

Info
Από Μηχανής Θέατρο
Ακαδήμου 13, Μεταξουργείο
Τηλ.: 2105232097
Μέχρι: 21/4
Παραστάσεις: Πέμ.-Σάβ. 9 μ.μ., Κυρ., Τετ. 6 μ.μ.
Tιμή: € 18, 15, 12