Ο Θέμης Μουμουλίδης σκηνοθετεί την μουσικοθεατρική παράσταση-αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη «Ποιος τη ζωή μου…» και μιλά στο click@Life για τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη αλλά και την ανάγκη να θυμηθούμε την Ιστορία μας.

Ο Θέμης Μουμουλίδης ξεδιπλώνει τον περιπετειώδη βίο αλλά και τις αγαπημένες μουσικές συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη, σε μια επική αφήγηση που συνδυάζει τη μουσική, το θέατρο, το χορό και τον κινηματογράφο. Με επίκεντρο τον Μίκη Θεοδωράκη, η παράσταση διατρέχει τα σημαντικότερα γεγονότα της νεότερης ελληνικής ιστορίας για να καταλήξει στο γκρίζο τοπίο του σήμερα. Μικρασιατική καταστροφή, δικτατορία του Μεταξά, Κατοχή, Δεκεμβριανά, Εμφύλιος, Εξορίες, «Άνοιξη της δεκαετίας του `60», δικτατορία, Μεταπολίτευση, είναι μερικοί μόνο από τους σταθμούς της παράστασης που αναμφίβολα θα κεντρίσει την ιστορική μνήμη των θεατών. Ο Θέμης Μουμουλίδης επιστρατεύει ένα θίασο καταξιωμένων ερμηνευτών, από το χώρο του θεάτρου και της μουσικής σε αυτό το ιδιότυπο μιούζικαλ που θα κάνει πρεμιέρα στις 10 Μαϊου στη σκηνή του Badminton. Το καλοκαίρι η παράσταση θα περιοδεύσει σε αρκετές πόλεις της Ελλάδας.

Η προηγούμενη παράστασή σας, το «Μαουτχάουζεν» σας προετοίμασε κατά κάποιο τρόπο για να περάσετε στη νέα σας παραγωγή για τον Μίκη Θεοδωράκη;

Προηγήθηκε το 2000 επίσης μια παράσταση με θέμα τη ζωή του Μίκη Θεοδωράκη. Το «Μαουτχάουζεν», ήταν η επιθυμία και η ανάγκη όλων όσοι συνεργαστήκαμε, να επαναφέρουμε το ζήτημα του πολιτικού θεάτρου, σε μια εποχή που η τέχνη δεν πρέπει να «κατοικεί στα σύννεφα». Αν και, την τέχνη μόνο πολιτικά μπορείς να την αντιμετωπίσεις. Η παράσταση «Μίκης Θεοδωράκης-Ποιος τη ζωή μου», έρχεται σε μια εποχή που το ζήτημα της ανάκτησης της ιστορικής μας μνήμης είναι επιτακτικό.

Η προσωπική διαδρομή του Μίκη Θεοδωράκη είναι τόσο σύνθετη, ώστε πραγματικά αναρωτιέται κανείς, ποιο στοιχείο λειτούργησε για εσάς ως πυξίδα προκειμένου να πετύχετε μια σκηνική παρουσίαση της ζωής και του έργου του.

Η ζωή του Μίκη Θεοδωράκη, συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας… Διανύουμε μια εποχή βαθειάς κρίσης, κυρίως αξιών. Βέβαια προηγήθηκε η λεηλασία της συνείδησης με εφήμερες υλικές παροχές και «διευκολύνσεις», που στην πραγματικότητα υποθήκευαν το μέλλον μας. Σήμερα είναι μονόδρομος πια, να θυμηθούμε εκείνα που ξεχάσαμε. Την ιστορία μας, τους αγώνες ενός λαού , τα όνειρά μας… Νομίζω πως δεν υπάρχει μεγαλύτερη συγκυρία να μιλήσεις μέσα από το έργο και τη ζωή ενός μεγάλου Έλληνα, για εκείνα που θα έπρεπε να αποτελούν ισχυρό αντίδοτο κατά της κρίσης…

Έχετε την ευθύνη για την σκηνοθεσία αλλά και για το σενάριο της παράστασης. Με ποιο σκεπτικό δουλέψατε πάνω στο κείμενο της παράστασης;

Ταυτίζοντας την διαδρομή της ιστορίας μας με τη ζωή του Μίκη Θεοδωράκη. Η παράσταση ακολουθεί μια κινηματογραφική αφήγηση. Μέσα από 130 σκηνές και περισσότερες από 60 μουσικές και τραγούδια του συνθέτη, ανακαλύπτουμε ένα ιστορικό τοπίο μοναδικό, ανακαλύπτουμε μέσα από την περιπέτεια της ζωής του Μίκη Θεοδωράκη και την περιπέτεια του ελληνικού λαού από τη Μικρασιατική καταστροφή (1922) μέχρι σήμερα. Οι φωτισμοί, τα βίντεο, οι χορογραφίες, το σκηνικό και τα κοστούμια, ολοκληρώνουν την εκδοχή μας. Κάθε μορφή έκφρασης συνυπάρχει με μια άλλη για ένα ουσιαστικότερο σκηνικό αποτέλεσμα.

Θα χαρακτηρίζατε την παράστασή σας μιούζικαλ;

Ναι, αν δεν είχε παρεξηγηθεί ο όρος. Νομίζω πως το μουσικό θέατρο, αυτό που στην Ελλάδα αποκαλείται μιούζικαλ , έχει κακοπάθει… Άλλωστε είναι ένα ιδιαίτερα απαιτητικό είδος που ελάχιστοι μπορούν να υπηρετήσουν, αφού το είδος προϋποθέτει μια άλλου είδους εκπαίδευση και προετοιμασία, ανύπαρκτες στην Ελλάδα. Η παράστασή μας είναι μια μουσική παράσταση που κινείται ανάμεσα στο θέατρο και τη μουσική, την κίνηση και την εικόνα, το λόγο και τη μνήμη.

Γνωρίζουμε ότι πραγματοποιήσατε μια σειρά συναντήσεων με τον Μίκη Θεοδωράκη για την παράσταση «Ποιος τη ζωή μου…». Τι αποκομίσατε από αυτές τις συναντήσεις;

Η πρώτη συνάντησή μου με τον Μίκη Θεοδωράκη έγινε το 1995. Αυτή είναι η τρίτη μας συνύπαρξη. Στις συναντήσεις που είχαμε με τον Μιχάλη Αδάμ και τον Μίκη Θεοδωράκη, εκείνο που κέρδισα ως άνθρωπος και δημιουργός, είναι η συνειδητοποίηση πως η μεγάλη τέχνη πηγάζει από την βαθειά πίστη και το πάθος, αλλά και από τα γεγονότα της ζωής κάθε ανθρώπου. Τα πάθη είναι γοητευτικά αν έχουν μέγεθος, έστω κι αν οδηγούν σε λάθη… Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει μια ζωή σχεδόν μυθική. Είναι βαθύτατα ουμανιστής, άνθρωπος των υπερβάσεων… κυρίως όμως είναι ο άνθρωπος του αστείρευτου πάθους… Φλέγεται από τις ιδέες του και καταφέρνει να δημιουργήσει έργα σπάνιας σύλληψης, έργα ευρύτερης λαϊκής αποδοχής… Εύχομαι κάποτε η ζωή και το έργο του, να διδάσκονται στις νεότερες γενιές. Είναι μια διαχρονική κορυφαία στιγμή της παγκόσμιας διανόησης.

Υπήρχαν κάποια στοιχεία στα οποία ήθελε να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση ο Μίκης Θεοδωράκης;

Συζητώντας για τα πρόσωπα της παράστασης, κατάλαβα πως τα πρόσωπα που τον συγκινούν ακόμη μέσα από την παρουσία ή την απουσία τους είναι οι γονείς του, ο αδελφός του και φυσικά η γυναίκα του. Είναι συγκινητικός ο τρόπος που ο Μίκης αναφέρεται στον αιώνιο φίλο του Μάνο Χατζιδάκι. Και η παραδοχή του «μαγικού Μάνου»… Σε κάθε συνάντησή μας, ο Χατζιδάκις υπήρχε παρών στις αναφορές του Μίκη. Ο Μίκης Θεοδωράκης με γενναιοδωρία μας προσέφερε τις μνήμες, τις απόψεις του, αλλά και τις προτάσεις του… Μας μίλησε για τις επιθυμίες του…

Ποιες πτυχές του έργου αλλά και της προσωπικότητας του Μίκη Θεοδωράκη σας συγκινούν ιδιαίτερα;

Θεωρώ πως το σημαντικότερο στοιχείο της προσωπικότητάς του, είναι ο βαθύς λυρισμός του, κυρίαρχος στο σύνολο του έργου του. Η λυρική διάσταση του έργου του Θεοδωράκη είναι αυτή που με απασχολεί περισσότερο… Είναι η λιγότερο γνωστή και η αδικημένη. Είναι εμφανής η διανοητική του υπεροχή του σε σχέση με τους σύγχρονούς του… Ο Θεοδωράκης είναι ίσως ο τελευταίος ρομαντικός της παγκόσμιας αριστερής διανόησης…

Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν ηχηρά παρών και στις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις, στην εποχή των μνημονίων. Πώς σχολιάζετε τη στάση του;

Ο Θεοδωράκης δεν έπαψε ούτε στιγμή, από το 1942 μέχρι σήμερα να είναι παρών στα μεγάλα πολιτικά γεγονότα της ελληνικής πραγματικότητας. Επομένως δεν υπάρχει περίπτωση όσο ζει και σκέφτεται να «πάει το σπίτι του στα σύννεφα»… Θα είναι διαρκώς και μέσα από το έργο του, αμετάκλητα παρών, στις δύσκολες εποχές που έρχονται…

Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε δεχτεί και επιθέσεις για τις καινοτομίες του στο χώρο της μουσικής. Πώς χειρίζεται αυτό το ζήτημα η παράσταση;

Η λαϊκή αποδοχή του έργου φαίνεται να ενόχλησε ένα κατεστημένο. Οι «αρνητές του μπουζουκιού», ξεσήκωσαν θύελλες διαμαρτυριών… Μια κατεστημένη τάξη «ειδικών», βαθύτατα συντηρητικών και δέσμιων μιας συντηρητικής εξουσίας, δεν μπορούσε να διανοηθεί καινούργιες εκδοχές, καινούργιους δρόμους και οράματα. Επιζητούσε την αναστήλωση ενός κράτους πάνω στα ερείπια της ματαπολεμικής Ελλάδας και όχι την αναγέννηση και κυρίως την ψυχική ανάταση ενός λαού. Ήταν οι ίδιοι «ειδικοί» που εφησύχαζαν μέσα στην απουσία αγωνίας για το μέλλον μιας χώρας, ένα κατεστημένο, το οποίο έδωσε το 1957, αν θυμάμαι καλά , εξ ημισείας το κρατικό βραβείο ποίησης στον Γιάννη Ρίτσο… Αλήθεια, θυμάστε με ποιον μοιράστηκε το βραβείο ο Ρίτσος;

Το πρόγραμμα της περιοδείας της παράστασης συνδέεται κατά κάποιο τρόπο και με πόλεις που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαδρομή του Μίκη Θεοδωράκη;

Το πρόγραμμα των παραστάσεων στηρίζεται πάνω στη βασική επιλογή, η παράσταση να παρουσιαστεί στις πόλεις όπου πέρασε ως εσωτερικός μετανάστης. Ελπίζω αυτή η μικρή καλοκαιρινή περιοδεία, να ξεκινήσει από μια συμβολικής σημασίας παράσταση τη Μακρόνησο, όπου «φιλοξενήθηκε» δύο φορές ο Θεοδωράκης… συντροφιά με χιλιάδες άλλους… Στη συνέχεια η παράσταση θα περιοδεύσει σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες… Νομίζω πως είναι μια καλή στιγμή η Ελλάδα να απαντήσει με τους μύθους της. Τον Θεοδωράκη τον Χατζιδάκι, την Κάλλας τον Τσιτσάνη και τόσους άλλους που δυστυχώς λησμονούμε …

Ποιο είναι το πρόσωπο της σημερινής Ελλάδας, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τη δική σας σκηνοθετική ματιά σε αυτή την παραγωγή;

Το σημερινό πρόσωπο της Ελλάδας νομίζω πως θα παρουσιαστεί στο μέλλον ως εξαιρετική τραγωδία, με συγγραφείς-«δημιουργούς» τους σύγχρονούς μας πολιτικούς, οι οποίοι αφού εξόρισαν κάθε ένα συνείδησης από την ελληνική κοινωνία οδηγώντας τη χώρα σε αδιέξοδο, οι ίδιοι άνθρωποι εκλιπαρούν σαν «υστερικές παιδούλες», να σώσουν τη χώρα, επιχειρώντας οποιαδήποτε συμμαχία… Η Ελλάδα δεν μπορεί να ελπίζει παρά στο λαό της και στα όσα θα γεννηθούν από τους αγώνες και τις αγωνίες του. Η παράστασή μας δεν επιχειρεί παρά το αυτονόητο. Επιχειρεί να επαναφέρει στο προσκήνιο, εκείνο που τείνουμε να λησμονήσουμε. Την ιστορία μας…

Ταυτότητα παράστασης: μουσική: Μίκης Θεοδωράκη, σενάριο και σκηνοθεσία: Θέμης Μουμουλίδης, σκηνικό: Γιώργος Πάτσας, κοστούμια: Παναγιώτα Κοκκόρου, χορογραφίες: Αποστολία Παπαδαμάκη, ενορχηστρώσεις: Γιάννης Παπαζαχαριάκης. Παραγωγή: Μιχάλης Αδάμ. Παίζουν οι : Γρηγόρης Βαλτινός, Φιλαρέτη Κομνηνού, Άρης Λεμπεσόπουλος, Ελισάβετ Μουραφή, Χρήστος Πλαινης, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Κώστας Βελέτζας, Νατάσα Ζαγκλη, Κωνσταντίνος Φάμης, Γιάννης Μαθές, Ειρήνη Κυρμιζάκη, Τζωρτζίνα Παλαιοθοδώρου, Έρικα Μπίπου, Πηνελόπη Σεργουνιώτη, Μαρία Γεροδήμου, Ηρακλής Κωστάκης, Ίρις Μάρα, Γιώργος Νούσης, Ευθύμης Μπαλαγιάννης, Γιάννης Σοφολογης, Παναγιώτης Γουρζουλίδης, Βασίλης Ζώης, Ελεάννα Φινοκαλιώτη, Ελένη Βαϊτσου κ.α. Τραγουδούν : Κώστας Μακεδόνας, Γιώτα Νέγκα, Κώστας Θωμαϊδης κ.α.

Πληροφορίες: πρεμιέρα:10 Μαϊου στο Badminton ώρα 20:45, τιμές εισιτηρίων: 10, 18, 24, 30, 38 ευρώ, φοιτητικό-ανέργων 7 ευρώ. Παραστάσεις, Τετάρτη, Κυριακή: 20:00. Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο: 20:45. Προπώληση: 210 8840600. Καταστήματα Public, Forthnet, www.viva.gr , www.abcd.gr 13855.

ΜΑΝΙΑ ΣΤΑΪΚΟΥ