Θοδωρής Τσαπακίδης: «Δεν έχει νόημα να κλαίει ο ηθοποιός, αλλά ο θεατής»

thodoris-tsapakidis
ΤΕΤΑΡΤΗ, 29 ΜΑΙΟΥ 2019

Σκηνοθετεί την παράσταση «Ο Μικρός Πρίγκιπας και το Ρόδο του», ένα μιούζικαλ δωματίου στο Ίδρυμα Κατακουζηνού.

Το «Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού», το σπίτι μουσείο που συνδέθηκε με την ιστορία της γενιάς του ’30 και που φέρει μία μοναδική γοητεία εποχής, μετά το δραματοποιημένο «Υπέρ Αδυνάτου» του Λυσία, συνεργάζεται ξανά με τον Θοδωρή Τσαπακίδη στο μιούζικαλ δωματίου «Ο Μικρός Πρίγκιπας και το Ρόδο του».

Ο Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ ήταν ένας Γάλλος συγγραφέας που ήθελε να γίνει πιλότος. Η Κονσουέλο Σουνσίν Σανδοβάλ ήταν μια Σαλβαδοριανή καλλιτέχνης που αποφάσισε να γίνει σύζυγος. Δύο έντονες προσωπικότητες. Μία σχέση που αποτέλεσε έμπνευση για ένα παγκόσμιο παραμύθι, που γράφτηκε κατά τη διάρκεια του μεγάλου πολέμου. Ο Αντουάν μια μέρα χάθηκε. Η Κονσουέλο δεν σταμάτησε ποτέ να του γράφει.

Η παράσταση εξερευνά αυτήν την ερωτική ιστορία μέσα από τις αληθινές ερωτικές επιστολές των δύο εραστών-συζύγων. Η Κονσουέλο, η σύζυγος του Αντουάν, γίνεται το ρόδο του «Μικρού Πρίγκιπα», ενός βιβλίου που μεταφράστηκε σε πάνω από 250 γλώσσες και που πουλά περί τα 2 εκατομμύρια αντίτυπα κάθε χρόνο.

Ο σκηνοθέτης της παράστασης «Ο Μικρός Πρίγκιπας και το Ρόδο του», Θοδωρής Τσαπακίδης συστήνεται στο click@life.

Γεννήθηκα στο Βέλγιο και “Σκότωσα την καταγωγή μου” όπως λέει ένας χαρακτήρας στο “Μητέρα Πατρίδα”, το τελευταίο θεατρικό μου έργο, που θα παρουσιαστεί τον Σεπτέμβριο στο Φεστιβάλ Αναλόγιο. Τουλάχιστον, αυτό ήθελα όταν ήρθαμε στην Ελλάδα... Βρυξέλλες, Αιγάλεω, Παλαιό Φάληρο, βόλτες στη Νέα Σμύρνη, στα Εξάρχεια, έναν χρόνο χαμένο στην Ξάνθη, σπουδές στην Πάτρα, στρατό στη Χίο, πίσω στα Εξάρχεια, μετά Άνω Πετράλωνα, Θησείο και τώρα Νεάπολη -μένω στην Ιπποκράτους. Γειτονιά, σχέσεις μεταξύ γειτόνων, τοπόσημα με δική τους ιστορία και δημόσιοι χώροι συνάντησης δεν υπάρχουν. Μόνο το ψιλικατζίδικο του Θανάση, δίπλα στο σπίτι μου. Μου λείπουν τα μονοπάτια του Πικιώνη και οι πλατείες των Άνω Πετραλώνων, αλλά δεν με νοιάζει. Κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή χαίρομαι τη θέα στον Εθνικό Κήπο από το μπαλκόνι των Κατακουζηνών.

Ο Εξυπερύ ξεκίνησε ως μηχανικός στην αεροπορία, εγώ στο τμήμα μηχανολόγων και αεροναυπηγών. Οι δικοί του ήθελαν να πάει στο ναυτικό, που ήταν αριστοκρατικό (το 1920), εγώ διδάσκω Μηχανικούς του Εμπορικού Ναυτικού στο Τεχνικό. Ο μικρός Αντουάν έφτιαχνε φτερά από χαρτόνι και τα κολλούσε στο ποδήλατό του για να πετάξει. Εγώ φτιάχνω χάρτινα αεροπλάνα που πετάνε σε άλλους πλανήτες, στο θέατρο. Και κάπου εδώ μάλλον τελειώνουν οι ομοιότητές μας.

Όταν ήμουν μικρός ήθελα να επαναπατρίσω τον παππού μου, που έφυγε μετά τον εμφύλιο. Γι αυτό καλοκοιτούσα το Υπουργείο Εξωτερικών. Αλλά κι αν δεν έγινα Υπουργός, κι αν δεν έγινα Πρίγκιπας, έγραψα κι εγώ για έναν Πρίγκιπα, τον Πρίγκιπα της Μένουα (εκδ. Ροές), ένα βιβλίο αφιερωμένο στον πατέρα μου, τον μάγο του παραμυθιού. Αυτό ήθελα τότε: να μαγεύω. Αυτό θέλω και τώρα ως σκηνοθέτης .

Ασχολούμαι εδώ και χρόνια επαγγελματικά με τη συγγραφή, τη σκηνοθεσία και τη δραματουργία, αλλά δεν απασχολούμαι συχνά επαγγελματικά σ’ αυτά – όχι από επιλογή. Η συνεργασία μου με την κ. Ρούλα Πατεράκη στη δραματουργική ομάδα του Εργοτάξιου Αναγνωστάκη (Φεστιβάλ Αθηνών) όπως και η συνεργασία μου με το δίδυμο Λαμπροπούλου-Νταλιάνης, αποτέλεσαν ευτυχείς εξαιρέσεις. Ερασιτέχνες στην Ελλάδα δεν είναι οι καλλιτέχνες, ερασιτεχνικές είναι οι παραγωγές, ως επί το πλείστον. Το ελληνικό θέατρο είναι κανιβαλικό. Για πολύ καιρό μου θύμιζε το ναυάγιο της Μέδουσας, όπου όλοι είναι έτοιμοι να φάνε όλους τους άλλους, για να επιβιώσουν: ένα μικρό καράβι, που λέει και το τραγούδι. Πάντως, από πολύ νωρίς με κέρδισε η ζωντάνια της θεατρικής γλώσσας. Θυμάμαι φοιτητής έγραφα διαλόγους και τους έπαιζα μόνος μου. Αυτό που συμβαίνει στη σκηνή, με το κείμενο ως παρτιτούρα, με συναρπάζει. Από νωρίς, όμως, διχαζόμουν ανάμεσα στο πολιτικό και το προσωπικό (ιδιωτικό). Στον Μικρό Πρίγκιπα και το Ρόδο του, κατάφερα να τα συνδυάσω.

Για μένα η τέχνη είναι μετάφραση. Φαντάζεστε να ρωτήσει κανείς έναν μεταφραστή ποιες είναι οι επιρροές του; Σήμερα υπάρχει μια τάση να θεωρείται, ό,τι είναι καινούγιο, ιδιαίτερο σημαντικό. Δεν συμμερίζομαι αυτή την άποψη. Επίσης ,απεχθάνομαι όλον αυτόν τον ιδρώτα που χύνεται στη σκηνή και τα σάλια που εκσφενδονίζονται προς τους θεατές, λες και όσο πιο πολλά είναι τόσο σπουδαιότερη η παράσταση. Όπως έλεγε κι ένας μεγάλος δάσκαλος του θεάτρου: νόημα δεν έχει να κλαίει ο ηθοποιός, νόημα έχει να κλαίει ο θεατής. Και, ευτυχώς, για να γίνει αυτό δεν χρειάζεται να ρίξουν τόνους δάκρυα οι ηθοποιοί ούτε σάλια. Αρκεί να παίξουν μια συγκινητική ιστορία. 

Προσωπικά είμαι πιστός στο υλικό μου. Το κειμενικό υλικό (τις επιστολές και τον Μικρό Πρίγκιπα, εν προκειμένω). Ακολουθώ το κείμενο, το έργο. Σ' αυτό ανακαλύπτω τους χαρακτήρες και το δράμα τους. Από τη φύση μου, ωστόσο, δανείζομαι στοιχεία από άλλους. Στο μυθιστόρημα Ο Ελέφαντας του Hotel Phidias (εκδ. Πικραμένος) δανείστηκα αρχικά τη δομή από ένα μυθιστόρημα του Μπελετό. Η συγκεκριμένη παράσταση εντούτοις δεν αποτελεί δάνειο. Η σύνδεση του παραμυθιού με την προσωπική σχέση των Εξυπερύ είναι μάλλον ένας πρωτότυπος τρόπος ανάγνωσης και των δύο. 

«Ο Μικρός Πρίγκιπας και το Ρόδο του» είναι ένα έργο βασισμένο στην αλληλογραφία του Εξυπερύ με τη γυναίκα του, Κονσουέλο. Ο συγγραφέας του Μικρού Πρίγκιπα γεννήθηκε στη Λυών. Κι εγώ γαλλικά μιλούσα όταν ήμουν παιδί. Ξένος ένιωσα για πρώτη φορά όταν ήρθαμε στην Ελλάδα. Γι' αυτό καταλαβαίνω πώς ένοιωθε και το κορίτσι από το Σαλβαδόρ, που παντρεύτηκε τον γάλλο συγγραφέα. Και παίζουμε στο σπίτι των Κατακουζηνών (μουσείο σήμερα), στην αρχή της Αμαλίας. Ο Άγγελος (Κατακουζηνός) δώδεκα χρόνια της ζωής του τα πέρασε στο Μονπελιέ και στο Παρίσι.

Η ιδιαιτερότητα της παράστασης είναι ότι πρόκειται για μιούζικαλ δωματίου. Με πρωτότυπη μουσική και τραγούδια, χορό και πρόζα και η επικαιρότητά της η θεματολογία της, ο έρωτας, η απουσία, η ανάγκη,  η αγάπη, ο πόλεμος.

Επόμενα σχέδια; Θα ήθελα να επαναληφθεί η παράσταση την προσεχή σεζόν.Επίσης, σχεδιάζω μια μουσική περιπέτεια για παιδιά, “Τα αστέρια που γελούν”. Πέντε μουσικοί, δύο ηθοποιοί και δεκαεπτά όργανα, σε ένα ταξίδι αναζήτησης. Τέλος, συνεργάστηκα με τη μουσικό και συνθέτη Βίβιαν Ματσούκα στη μεταγραφή της Πτώσης του Οίκου των Άσερ σε μορφή σύγχρονης όπερας. Είναι ένα συναρπαστικό εγχείρημα, που ελπίζω θα βρει το δρόμο του για τη σκηνή

Μουσική: Βέρα Χατζηπαπά Δραματουργία / Σκηνοθεσία: Θοδωρής Τσαπακίδης Επιστολές: Αντούαν & Κονσουέλο ντε Σαιντ Εξυπερύ Μετάφραση: Έφη Κορομηλά Στίχοι: Ελπίδα Τοπάλογλου & Θοδωρής Τσαπακίδης Σκηνικά / Κοστούμια: Βασίλης Μπαρμπαρίγος Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας Χορογραφίες: Δημήτρης Ράπτης

Ερμηνεύουν και τραγουδούν (αλφαβητικά): Α΄ διανομή: Βαγγέλης Παπαδάκης, Ελπίδα Τοπάλογλου. Β΄ διανομή: Βασίλης Πουλάκος, Μαρία Ρήγα Στο πιάνο: Βέρα Χατζηπαπά

Info
Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού: Λεωφ. Βασ. Αμαλίας 4, Αθήνα (απέναντι από τον Εθνικό κήπο). Παραστάσεις: 13,14,19,20,21 Απριλίου & 3,4,5,10,11,12,17,18,19,24,26,31 Μαΐου. Ώρα έναρξης: 21:00. Διάρκεια Παράστασης: 75 λ. Τιμές Εισιτηρίων: Γενική Είσοδος: 12€ Μειωμένο: 8€. Προπώληση.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΦΑΡΑΖΗ