Η Νόρμα του Μπελίνι (1831), εποικισμένη τώρα από το φουτουριστικό βλέμμα του Κάρλους Παντρίσσα (ο οποίος είναι ένας από τους έξι καλλιτεχνικούς διευθυντές της ανατρεπτικής κολεκτίβας Λα Φούρα ντελς Μπάους), άνοιξε τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο.

Η τολμηρή παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, με τα εκκεντρικά σκηνικά και κοστούμια , προκάλεσε σοβαρές ενστάσεις αισθητικής φύσεως  αλλά και αντιδράσεις για την μεταμόρφωση ενός κλασικού αριστουργήματος σε υπερθέαμα ευρείας κατανάλωσης. Η ανανέωση της όπερας είναι το ζητούμενο στην εποχή μας. Ωστόσο μόνο όταν αντλεί τα ευρήματά της από τον πυρήνα του έργου - όπως, για παράδειγμα, συνέβη με την "Λουτσία ντι Λαμερμούρ" σε σκηνοθεσία Κέιτι Μίτσελ. Στην προκειμένη περίπτωση ο εντυπωσιασμός κατακεραύνωσε την ουσία.

Το ποιητικό κείμενο της εν λόγω όπερας, που στηρίχτηκε στην τραγωδία «Νόρμα ή η παιδοκτονία» του Αλεξάντρ Σουμέ, ανήκει στον Φελίτσε Ρομάνι (1788-1865) και ζωντανεύει μια ιστορία ερωτικού πάθους αλλά και ηρωισμού.

 Ο μύθος επικεντρώνεται στην Νόρμα, πρωθιέρεια των Δρυιδών, που έχει παραβεί τους ιερούς της όρκους αποκτώντας δύο παιδιά από τον Ρωμαίο ανθύπατο Πολλιόνε. Εκείνος όμως ερωτεύεται την νεότερη ιέρεια Ανταλτζίζα και την εγκαταλείπει. Η ηρωίδα, γεμάτη οργή, ξεσηκώνει τους Γαλάτες εναντίον των Ρωμέων. Όταν όμως αιχμαλωτίζουν τον εραστή της αποκαλύπτει δημόσια την ενοχή της. Η μεγαλοσύνη της αναζωπυρώνει τα αισθήματα του και μαζί οδηγούνται στην πυρά.

Ο Καταλανός σκηνοθέτης επιχειρώντας να στιγματίσει την περιβαλλοντική καταστροφή, μεταφέρει τη δράση από την υπό ρωμαϊκή κατοχή Γαλατία σε ένα νησί της Ανατολικής Μεσογείου στα 2050 όπου η ανθρωπότητα εκδικείται τον εαυτό της καθώς βυθίζεται - κυριολεκτικά και μεταφορικά - στα πλαστικά λύματα εκμηδενίζοντας ακόμα και τη γονιμότητα της.

Κατ΄ επέκταση, δημιουργώντας μια αίσθηση δυσοίωνου κόμικ, ανακυκλωμένα απορρίμματα κατακλύζουν τη σκηνή, φωτισμένα με led φορέματα στραφταλίζουν στο ημίφως, ακροβάτες, βιντεοπροβολές και  πλαστικές δεξαμενές - μέσα στις οποίες κολυμπούν δύο ξανθές κοπέλες/"έμβρυα (;)"- πλαισιώνουν την πρωταγωνίστρια που σκαρφαλωμένη σε μία περίεργη φλούο κίτρινη εγκατάσταση (ένα υποτιθέμενο δέντρο) τραγούδησε μεταξύ άλλων, την άρια Casta Diva (Άγνή θεά).

Ωστόσο, αν και η  καλή  Ιταλίδα υψίφωνος Κάρμεν Τζανναττάζιο ξεχώρισε με την πλούσια φωνή της, όταν αναμετρήθηκε με την εμβληματική άρια, η χωρίς συναίσθημα απόδοσή της - στην αρχή μάλιστα μόλις ακουγόταν - προκάλεσε αναπόφευκτα συγκρίσεις. Στο νου μας ήρθε η Μονσεράτ Καμπαγιέ, η Τζόαν Σάδερλαντ, η Σεσίλια Μπαρτόλι και φυσικά η Μαρία Κάλλας που έγραψε ιστορία στον χώρο της όπερας με την αξεπέραστη ερμηνεία της.

Η γενικότερα άνευρη σκηνοθεσία με τις συμβατικές μετωπικές παρατάξεις τόσο των πρωταγωνιστών όσο και της χορωδίας δεν κατόρθωσε να φθάσει σε υψηλά επίπεδα ούτε με την απόδοση των ερμηνευτών της. Ο Πολωνός τενόρος Άρνολντ Ρουτκόφσκι (Πολλιόνε) και ο βαθύφωνος Ρέυμοντ Ατσέτο (Οροβέζο) ήταν απλά σωστοί και η υψίφωνος Τσέλια Κοστέα, παρά τα φωνητικά της ατυχήματα σε δύο σημεία, παρέδωσε μια ενδιαφέρουσα Ανταλτζίζα.

Η μουσική υπηρετήθηκε  ικανοποιητικά από την ορχήστρα (διεύθυνση Γιώργος Μπαλατσινός) και την χορωδία  (διεύθυνση Αγαθάγγελος Γεωργακάτος) της ΕΛΣ.

Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Τελευταία παράσταση αύριο Τρίτη 11 Ιουνίου

 

Ελένη Πετάση - [email protected]