H Eλένη Πετάση γράφει κριτική για την χορευτική παράσταση «A Louer» («Ενοικιάζεται») που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, από την χοροθεατρική κολεκτίβα των Peeping Tom.

Οταν το 2006 πρωτοείδα στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας το «Le Salon» της χοροθεατρικής ομάδας Peeping Tom (Ηδονοβλεψίας), έμεινα κατάπληκτη με τη δύναμη που εξέπεμπε εκτροχιάζοντας τη φαντασία. Και όπως είχα γράψει, αυτή η υβριδική βέλγικη κολεκτίβα, που συνίσταται από απρόοπτους συνδυασμούς ιδεών, πολιτισμών και καλλιτεχνών (ηθοποιοί, χορευτές, λυρικοί τραγουδιστές, μουσικοί, ακροβάτες κ.ά.), συνεχίζοντας την παράδοση του δασκάλου της Αλέν Πλατέλ, δίνει μια γερή γροθιά στο στομάχι καταθέτοντας την αδιαπραγμάτευτη διαμαρτυρία της για θέματα καυτά και καταρρίπτοντας την ανοχή και του πιο εφησυχασμένου θεατή. Τότε στηλίτευσε με απίστευτη σκληρότητα τη φθορά του χρόνου και των σχέσεων, τα αποστεωμένα συναισθήματα των σύγχρονων ανθρώπων, τις εκπτώσεις που καθορίζουν κάθε τους ενέργεια, τη μυθολογία της πυρηνικής οικογένειας.

Επτά χρόνια αργότερα, τη σημερινή, δηλαδή, χρονική στιγμή, η αφασική αλαλία που δυνάστευσε ολόκληρη γενιά έφθασε στο τέλος της, καθώς η οικονομική κρίση έφερε στο προσκήνιο με τον πιο οδυνηρό τρόπο την απομυθοποίηση κάθε ουτοπίας.

Σε μια εποχή, λοιπόν, που όλα όχι μόνο είναι ρευστά, αλλά εκποιούνται, η πολυεθνική κολεκτίβα έρχεται να μιλήσει για την κατάρρευση όσων είχαμε ονειρευτεί ή επιθυμήσει, αλλά και για τη δική της αμφιβολία «αν η τέχνη έχει νόημα σε μία περίοδο κρίσης». Με τίτλο «A Louer» («Ενοικιάζεται») και έχοντας σε πρώτο πλάνο μια μοναχική γυναίκα που κατοικεί σε ένα κάστρο με τον Κορεάτη υπηρέτη της, παρέα με τους αρουραίους και τις φαντασιώσεις της, ξεδιπλώνει ένα τοπίο απελπισίας που τα πάντα είναι προς ενοικίαση, ενώ η πτώση αποτελεί τη μοναδική λύτρωση.

Το σουρεαλιστικό θέαμα των Gabrela Carrizo και Franck Charier ξεδιπλώνεται σαν όνειρο καλειδοσκοπικό και άπιαστο, όπου ετερόκλητα πρόσωπα (η γυναίκα με τον υπηρέτη σας, μια μέτζο σοπράνο που χάνει τη φωνή της, ο σύζυγος, ο γιος και οι θαυμαστές της) ακροβατούν ανάμεσα στην πραγματικότητα και την ψευδαίσθηση, ταλαντεύονται από αναμνήσεις, εφιάλτες, φιλοδοξίες, φόβους και σαν υπνοβάτες ζουν στο μεταίχμιο δύο παράλληλων κόσμων. Εδώ η αίσθηση του εφήμερου καταλύει κάθε βεβαιότητα, ο χρόνος χάνει τη συμβατική του έννοια τόσο στη σκηνή όσο και στην πλατεία.

Με ένα μαγικό τρόπο αυτοί οι ποιητές του θραύσματος μας μεταφέρουν σ’ ένα σύμπαν δικής τους επινόησης, αφήνοντας πίσω τους το αποτύπωμα της απώλειας, καθώς στην ατμόσφαιρα υποβόσκει η αγωνία ότι όλα μπορούν να εξανεμιστούν οι σχέσεις, η δουλειά, ακόμα και η ζωή μας - από τη μια στιγμή στην άλλη. Σε ένα πρώην αριστοκρατικό σαλόνι, περικυκλωμένο από βαριές κόκκινες κουρτίνες, με πάτωμα που θυμίζει σκακιέρα, και πόρτες που ανοιγοκλείνουν για να αποκαλύψουν περίεργες φιγούρες, οι ερμηνευτές μετακινούνται βιαστικά σαν ποντίκια, μπουσουλάνε κυνηγώντας αόρατους εχθρούς, επιδίδονται σε ακροβατικά άλματα, κρύβονται πίσω από πολυθρόνες ή χάνονται ταχυδακτυλουργικά μέσα στα καλύμματα των καναπέδων. Ένα άγαλμα ζωντανεύει. Κάποιος παίζει πιάνο και η σοπράνο γεμίζει το χώρο με τη βροντώδη φωνή της.

Με κινηματογραφική ταχύτητα η μία αινιγματική σεκάνς διαδέχεται την άλλη, προσφέροντας κάθε τόσο μια αναλαμπή έξυπνου χιούμορ που εκτονώνει τη μελαγχολία.

Οι χορευτές, με στραμπουλιγμένες κινήσεις, εντυπωσιακές και υποδειγματικά δουλεμένες, μετεωρίζονται σαν να έχουν υποστεί εκκένωση, συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας εξωπραγματικής ατμόσφαιρας. Οι Peeping Tom επιτυγχάνουν να μας παρασύρουν αριστοτεχνικά σε εκείνες τις υπόγειες διαδρομές του μυαλού που αφυπνίζουν και ταράζουν.

EΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ [email protected]