Πώς εντοπίστηκε η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή να «κατεβαίνει» στις διαδηλώσεις του Λονδίνου του 2011; Την απάντηση θα μας δώσει η ανατρεπτική, μοντέρνα παράσταση του σκηνοθέτη Γιώργου Ροδοσθένους.

Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα θεατρική παραγωγή από το Πανεπιστήμιο του Leeds που θα παρουσιαστεί στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, στις 12, 13 και 14 Σεπτεμβρίου.

Σε βρετανική διασκευή του Ashley Scott-Layton η γνωστή σε όλους μας τραγωδία του Σοφοκλή, επιστρέφει στα…πάτρια εδάφη.

Αφορμή για να κάνει πρεμιέρα σε ελληνικό έδαφος είναι το-ενταγμένο στο ΕΣΠΑ- πρόγραμμα μελέτης του αρχαίου δράματος («Αρχαίο δράμα: επιρροές και σύγχρονες προσεγγίσεις») που φιλοξενείται για δεύτερη χρονιά στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, με στόχο να καταστήσει την Αθήνα σημείο αναφοράς για το αρχαίο δράμα.

Ο Γιώργος Ροδοσθένους, βραβευμένος σκηνοθέτης, λέκτορας μουσικού θεάτρου στη Σχολή Παραστατικών Τεχνών και Πολιτιστικών Βιομηχανιών του Πανεπιστημίου του Leeds, όπου διδάσκει εδώ και 11 χρόνια, βρίσκεται αυτές τις μέρες στην Αθήνα, για να παρουσιάσει μια σειρά σεμιναρίων και εργαστηρίων, αλλά και να παρευρεθεί στην πρεμιέρα της παράστασης. Στην δική του «Αντιγόνη», δύο αδέλφια πεθαίνουν. Το Κράτος ανακηρύσσει τον ένα ήρωα και τον άλλο τρομοκράτη, επιφέροντας τον διχασμό. Στο μεταξύ, δύο εραστές βλέπουν το γάμο τους να χάνεται εξαιτίας της εθελοτυφλίας ενός γελοίου άρχοντα…

Ο σκηνοθέτης δηλώνει στο click@Life πως η παράσταση είναι «ένα πολιτικό θρίλερ. Αν μπορούσες να της δώσεις έναν δεύτερο τίτλο θα ήταν η πτώση του Κρέοντα».

Μια πρώτη εκδοχή της παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2013 στο Πανεπιστήμιο του Leeds από εικοσαμελή θίασο και κέρδισε το αγγλικό κοινό. Η παράσταση που θα παρακολουθήσουμε έχει στοιχεία από την προηγούμενη προσέγγιση, όμως έχει δουλευτεί από την αρχή, ώστε να προσαρμοστεί σε νέο δεκαμελή θίασο, αποτελούμενο από επαγγελματίες ηθοποιούς σε θέατρα του West End και του Old Vic.

Για την «γέννηση» του κειμένου, ο Γιώργος Ροδοσθένους σχολιάζει: «είχαμε κάνει μια πρώτη εκδοχή της Αντιγόνης τον περασμένο Μάιο και το κείμενο είχε γραφτεί από τους φοιτητές (του πανεπιστημίου του Leeds). Μετά ο Ashley Scott Layton, έχοντας πάρει από εμένα ειδικές κατευθυντήριες γραμμές, έγραψε το κείμενο από την αρχή, με στόχο να γίνει όσο το δυνατόν πιο αγγλική η παράσταση. Για αυτό και χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία όπως για παράδειγμα η κηδεία της Μάργκαρετ Θάτσερ και τι σημαίνει αυτή για το βρετανικό κοινό, οι φωτογραφίες του πρίγκιπα Χάρι που είχαν σκανδαλίσει πέρυσι την Αγγλία, ο θάνατος της Νταϊάνα και οι ψίθυροι γύρω από αυτόν, ένας βασιλικός βρετανικός γάμος κ.τ.λ.. Είχαμε δηλαδή στοιχεία από την επικαιρότητα των τελευταίων χρόνων και τα συνδέσαμε με τέτοιο τρόπο ώστε η παράσταση να κοιτάζει την βρετανική πραγματικότητα. Δεν υπάρχει αμφιβολία για το πού τοποθετείται το έργο, αφού οι πρώτες λέξεις της παράστασης είναι United Kingdom (Ηνωμένο Βασίλειο)».

Οι βίαιες διαδηλώσεις του 2011 στο Λονδίνο δίνουν το έναυσμα για τη σύγκρουση ανάμεσα στον Ετεοκλή και τον Πολυνείκη. Η ιστορία μεταφέρεται σε ένα πολυτελή οίκο νυφικών, ενώ η διασκευή φωτίζει με απροσδόκητο τρόπο τους δευτερεύοντες χαρακτήρες. «Οι αρχαίοι Έλληνες όταν πήγαιναν να δουν μια παράσταση ήθελαν να δουν πώς ο κάθε συγγραφέας θα τους παρουσίαζε τον μύθο που ήδη γνώριζαν. Και σε αυτή την περίπτωση, το κοινό γνωρίζει τον μύθο της Αντιγόνης και το ενδιαφέρον πλέον στρέφεται στο πώς ξανα-παρουσιάζουμε αυτή την τραγωδία», σχολιάζει ο σκηνοθέτης, ενώ προσθέτει πως «δεν έχει σημασία η γεωγραφική τοποθέτηση της παράστασης ή οι όποιες προσαρμογές, αφού τα θέματα που απασχολούν το αρχαίο δράμα μιλούν άμεσα στο κοινό».

Άλλωστε ένα κοινό νήμα συνδέει τις διαδηλώσεις στο Λονδίνο –που πυροδοτούν την «Βρετανίδα» Αντιγόνη, με πρόσφατες διαμαρτυρίες σε άλλες χώρες.

«Οι διαδηλώσεις όπως τις είδαμε στην Αγγλία, στην Ελλάδα, στην Τουρκία και με όλα τα έκτροπα που ακολούθησαν μετά, αποτελούν μέρος της πραγματικότητας των ημερών μας. Ο κόσμος δεν αντέχει πια όλη αυτή την καταπίεση. Το είδαμε πρόσφατα και στην Κύπρο με τη μεγάλη συναυλία που διοργάνωσαν οι καλλιτέχνες για να δηλώσουν ότι είμαστε εδώ, υπάρχουμε και δεν μπορούμε πια την καταπίεση. Ο κόσμος χρειάζεται αυτούς τους τρόπους για να εκφραστεί και να δείξει την παρουσία του. Οι διαδηλώσεις του Λονδίνου το 2011 ήταν η πιο καλή αφορμή για να παρουσιάσουμε αυτή την παράσταση», τονίζει ο Γιώργος Ροδοσθένους.

Στη νέα ανάγνωση της «Αντιγόνης» το διαφθαρμένο, κατεστημένο σύστημα δηλητηριάζει τα πρόσωπα του έργου. «Στη δική μας παράσταση οι δευτερεύοντες χαρακτήρες του έργου αποκτούν νέα σημασία. Για παράδειγμα η Ευριδίκη έγινε πολύ σημαντική. Ο Σαίξπηρ έκλεψε από το αρχαίο δράμα και σε αυτό το νέο κύκλο, εμείς παίρνουμε στοιχεία από τον Σαίξπηρ για να παρουσιάσουμε τους Έλληνες. Έτσι, η Ευρυδίκη είναι μια λαίδη Μακβέθ που ωθεί τον άντρα της συνέχεια στην εξουσία. Επίσης έχουμε προσθέσει σκηνές με τον Αίμωνα και την Αντιγόνη που θυμίζουν τον Ρωμαίο με την Ιουλιέτα. Μου αρέσει σε ένα έργο να κοιτάζω και τους δευτερεύοντες χαρακτήρες. Τα μόνα πρόσωπα στο έργο που αντέχουν αυτό το ταξίδι είναι ο Κρέοντας και η Ισμήνη. Η Ισμήνη παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην παράσταση και δεν εμφανίζεται μόνο σε μια σκηνή και στο τέλος, όπως γίνεται συνήθως».

Εδώ και μια δεκαετία, κάθε χρόνο, ο Γιώργος Ροδοσθένους παρουσιάζει στο αγγλικό κοινό μια τραγωδία, τοποθετημένη σε αναπάντεχο σκηνικό πλαίσιο. Ανέβασε τον Ιππόλυτο στο ρινγκ του μποξ, μεταμόρφωσε τον Ηρακλή σε διάσημο ποδοσφαιριστή και τώρα αφουγκραζόμενος τη φωτιά που σιγοκαίει από την Ευρώπη μέχρι τη γειτονική μας Τουρκία, στράφηκε στην Αντιγόνη: «η πολιτική πλευρά της τραγωδίας ταίριαζε πάρα πολύ ώστε να παρουσιαστεί στις διαδηλώσεις του 2001 στο Λονδίνο», καταλήγει ο ίδιος.

Ταυτότητα παράστασης: συγγραφέας: Ashley Scott-Layton. Σκηνοθέτης: Δρ. Γιώργος Ροδοσθένους. Βοηθός σκηνοθέτη: Tom Colley. Φωτισμοί: Matthew Baker. Διανομή: Αντιγόνη: Lauren Garnham. Ισμήνη: Lauren Jackson. Κρέων: Tom Colley. Αίμων: Johnny Gould. Ευρυδίκη: Louisa Roberts. Τειρεσίας: Jordan Fox. Φρουρός: Charlie Woollhead. Υπάλληλοι :Lizzie Carter , Moya McGinn, Amy Jackson.

Πληροφορίες: Στις 12, 13 και τις 14 Σεπτεμβρίου 2013, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Παράλληλα, από τις 5 ως τις 11 Σεπτεμβρίου 2013, το Ίδρυμα φιλοξενεί σειρά σεμιναρίων και εργαστηρίων, τα οποία κατά βάση επικεντρώνονται στον αυτοσχεδιασμό, το σωματικό θέατρο (Τεχνική Κίνησης Laban), τις προσεγγίσεις Stanislavsky και Alfreds, τη δραματουργική επεξεργασία και τις σύγχρονες προσεγγίσεις της αρχαίας τραγωδίας από διακεκριμένους εισηγητές, όπως τους Δρ. Γιώργο Ροδοσθένους και Tom Colley. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να αναζητήσετε και στο Διαδίκτυο, στο url http://ancientdrama.mcf.gr/ . Η παράσταση «Αντιγόνη» έχει χρονική διάρκεια 65 λεπτά και παρουσιάζεται στην αγγλική γλώσσα με ελληνικούς υπέρτιτλους. Για την παρακολούθησή της είναι απαραίτητη η κράτηση θέσεων στο τηλ. 210 34 18 579, καθημερινά, από τις 11:00 μέχρι τις 14:00.

ΜΑΝΙΑ ΣΤΑΪΚΟΥ