Από την Σμαρώ Κώτσια, Θεατρολόγο - Κριτικό Θεάτρου.

Του Τόμας Μπέρνχαρντ σε σκηνοθεσία Αλεξάνδρας Καζάκου στο Θέατρο Δίπυλον. 

Ο Τόμας Μπέρνχαρντ (1931-1989), ένας ασυνήθιστος, αλλόκοτος, περίπλοκος, σκοτεινός αυστριακός συγγραφέας, θεωρείται ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Η φιλοσοφική και στοχαστική του σκέψη  εστιάζει στα υπαρξιακά αδιάξοδα και στην αναπόδραστη καταστροφή του ανθρώπου. Εμπλουτίζει την άκαμπτη και σκληρή , όπως εκτιμούσε, γερμανική γλώσσα με ρυθμό αμιγώς μουσικό. Έχει γράψει μια σειρά  διηγημάτων, 7 μεγάλα μυθιστορήματα και 10 θεατρικά έργα. Σε όλο το συγγραφικό του έργο κυριαρχεί ο εμμονικά επαναλαμβανόμενος ρυθμικός λόγος, διανθισμένος με έντονα στοιχεία παραλόγου και ένα πυρετώδες κυνικό χιούμορ.

Στη νουβέλα "Βαδίζοντας", ο συγγραφέας με αφηγηματική δυνότητα, καυστικό χιούμορ και διαρκώς επαναλαμβανόμενο ρυθμικό λόγο περιγράφει τη συζήτηση μεταξύ  δύο φίλων και την αναφορά τους στον κοινό τους φίλο Karrer, o oποιος καταρρέει ψυχικά στο κατάστημα  ρούχων του Rustensacher και οδηγείται στην παράνοια εξαιτίας της αυτοκτονίας του φίλου του χημικού Χολενστάινερ. Εντωμεταξύ το περπάτημα κινητοποιεί τη σκέψη τους και τροφοδοτεί τη ροή της. Η συζήτηση ενεργοποιεί τη σύνδεση του σώματος με τον στοχασμό, τη σχέση της κίνηνσης με την εσωτερική ακινησία. Έτσι ενώ περπατούν η συζήτησή τους μετουσιώνεται σε έναν διάλογο με φιλοσοφικές  διαστάσεις, τον οποίο 'τορπιλίζει' ένα υστερικά αστείο, έντονα ανατρεπτικό και σαρκαστικό χιούμορ.

Karol Jarek

Η θεατρική ομάδα Transatlantic Group ιδρύθηκε το 2020, από την Αλεξάνδρα Καζάζου και τον Κarol Jarek. Αυτή η ερευνητική ομάδα υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση της Αλεξάνδρας Καζάζου και τη δραματουργική επεξεργασία του Κarol Jarek πραγματοποιεί τη μεταγραφή αυτής της νουβέλας στη θεατρική σκηνή. Η ομάδα επιτυγχάνει έναν σκηνικό άθλο μεταπλάθοντας τη  δύσκολη και δύστροπη γραφή του Μπέρνχαρντ σε μια χορική και μουσική σύνθεση δημιουργώντας οπτικά συναρπαστικές εικόνες και εντυπωσιακά ηχητικά τοπία.

Η Αλεξάνδρα Καζάζου μέσα από το μονοπάτι του σωματικού θεάτρου, του αυτοσχεδιασμού και της χορικότητας δημιουργεί ένα εμπνευσμένο χορογραφημένο τοπίο στο οποίο αποτυπώνεται ο ατελείωτα επαναλαμβανόμενος ρυθμικός, πυκνός και κυνικός λόγος του συγγραφέα. Ο Μπέρνχαρντ, ως βαθύς γνώστης της μουσικής, χρησιμοποιεί λέξεις και φράσεις (σαν laitmotivs) σε ατελείωτα ποικίλη επανάληψη ως μουσικό δομικό στοιχείο. Και η σκηνοθέτις αποτυπώνει επί σκηνής όλο αυτό το σύμπαν με επαναλαμβανόμενες ρυθμικές κινήσεις και συσπάσεις του σώματος ταυτόχρονα με έντονους εκφραστικούς μορφασμούς του προσώπου των ηθοποιών, δημιουργώντας συστηματικές παύσεις, σιωπές και ποικίλες ηχητικές ποιότητες στην εκφορά του λόγου, προσδίδοντας, έτσι, στο όλο εγχείρημα τη μορφή μιας παρτιτούρας.

Επάνω σε ένα λευκό πατάρι μεταμορφώνονται διαρκώς κινούμενοι οι ηθοποιοί σε καθηλωτικούς αφηγητές- performers. Αυτό 'κοσμουν', σαν σκηνογραφική  πινελιά,  ξύλινες κατασκευές στερεωμένες σε μεταλλικά ελάσματα, με τις οποίες ο Rafal Habel, ένας θαυματοποιός επί σκηνής, δημιουργεί γοητευτικά μουσικά μοτίβα, τα οποία 'ντύνουν' ατμοσφαιρικά την παράσταση και συνοδεύουν υποδειγματικά τις κινήσεις, συσπάσεις και αναπηδήσεις των σωμάτων των ηθοποιών καθώς και τις εκφράσεις των προσώπων τους. Ο φωτιστικòς σχεδιασμός από τον Karol Jarek κάπως αδύναμος. Το video του Γιώργου Γούση δεν προσδίδει κάτι ενδιαφέρον στην παράσταση, μάλλον είναι μια φλύαρη παρουσία.

Karol Jarek

Η Αλεξάνδρα Καζάζου στάθηκε πολύ τυχερή γιατί μπόρεσε να πραγματοποιήσει τη σκηνοθετική της σύλληψη χάρη στις εκπληκτικές  υποκριτικές, σωματικές και μουσικές δυνατότητες αυτών των πέντε ηθοποιών. Ο Σπύρος Δέτσικας οιστρηλατείται κυριευμένος από την παράνοια και υποδύεται τον Karrer με πάθος, υπέροχα επαναλαμβανόμενες συσπάσεις του κορμιού του και ξεκαρδιστικές εκφράσεις του προσώπου του. Η Νάντια Μπαϊμπά, μέσα στο κατακόκκινο φόρεμά της, περιστρέφεται με αρμονικές κινήσεις, ένταση και υποκριτικό παλμό δημιουργώντας την εντύπωση ότι αναπαριστά την τρέλα που κυριεύει σταδιακά τον Karrer και εκρήγνυται μέσα στο μαγαζί του Rustensacher. Ο Βασίλης Μπούτσικος γοητεύει με τις φϊνες και ακριβείς κινήσεις του. Ο Βασίλης Τρυφουλτσάνης ξεδιπλώνει τις πλούσιες υποκριτικές του ποιότητες. Ενώ ο Σταύρος Ζαφείρης, στο αναπηρικό αμαξίδιο, αφηγείται, δίκην παράβασης, με καθάριο λόγο την αιτία της  παράνοιας του Karrer και ταυτόχρονα κάνει εμφανές, λόγω σωματικής αναπηρίας, τη σωματική του ακινησία να ενεργοποιεί δυναμικά  την εσωτερική του ακινησία. Το ακριβώς αντίθετο με αυτό που συμβαίνει με τα υπόλοιπα μέλη του group των αφηγητών-performers.

Εισιτήρια και Πληροφορίες