Αυτό είναι το πρόγραμμα του 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας

Το Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί από τις 18 έως τις 27 Ιουλίου.
Το Φεστιβάλ ξεκινά στις 18 Ιουλίου στην Κεντρική Σκηνή με το έργο Mellowing του Χρήστου Παπαδόπουλου που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το έργο τιμά τους χορευτές που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον χορό, είναι ακόμα επί σκηνής και ερμηνεύουν με την ωριμότητά τους την κάθε κίνηση, την κάθε χορογραφική ιδέα. Σε μια ώριμη στιγμή του, το Φεστιβάλ ξεκινάει με μια ωδή στην ωριμότητα του σώματος.
Στις 19 Ιουλίου, στην Εναλλακτική Σκηνή του Μεγάρου Χορού, κάνει την πρώτη του παρουσίαση στην Ελλάδα ο Andrea Salustri [Αντρέα Σαλούστρι]. O Ιταλός καλλιτέχνης που προέρχεται από τον κόσμο του σύγχρονου τσίρκου, μας εισάγει στη μυστική ζωντάνια των αντικειμένων με το έργο MATERIA. Μια χορογραφία για πολλά σχήματα από φελιζόλ και έναν άνθρωπο. Το MATERIA ξεκίνησε να αναπτύσσεται το 2017 μέσα από μια ερευνητική διαδικασία πάνω στις «χορευτικές» ιδιότητες της πολυστερίνης και επεκτάθηκε σε απίστευτα μονοπάτια, φτάνοντας μέχρι και στην αναζήτηση μιας πρωτότυπης μορφής κομποστοποίησης του υλικού. Το έργο έκανε πρεμιέρα το 2021, βραβεύτηκε από την ευρωπαϊκή πλατφόρμα circusnext και, μεταξύ άλλων, παρουσιάστηκε στη Biennale της Βενετίας το 2023.
Την ίδια μέρα, στην Κεντρική Πλατεία της Καλαμάτας, το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε συμπαραγωγή με το γνωστό Κέντρο Χορού The Place του Λονδίνου, παρουσιάζουν το Future Cargo, μια παράσταση χορού επιστημονικής φαντασίας, που εκτυλίσσεται σε ένα φορτηγό μήκους 12 μέτρων. Όπως όλες οι παραστάσεις των Frauke Requardt [Φράουκε Ρέκβαρτ] & David Rosenberg [Ντέιβιντ Ρόζενμπεργκ], έτσι και η πιο πρόσφατη δουλειά τους προσφέρει μια προσεγμένα ολοκληρωμένη και βαθιά προσωπική εμπειρία ενός μεγάλης κλίμακας χορευτικού θεάματος που θα μαγέψει τον λάτρη του σύγχρονου χορού. Ένα φορτηγό καταφθάνει από ένα άγνωστο μέρος, κουβαλώντας μυστηριώδες φορτίο. Τα ρολά ανασηκώνονται, και ασημένια πλάσματα ξεπροβάλλουν από το εσωτερικό, αποκαλύπτοντας έναν ολόκληρο κόσμο. Κάθε θεατής λαμβάνει σετ ακουστικών που του επιτρέπει να ακούει τι συμβαίνει μέσα στο κοντέινερ, βυθίζοντάς τον στο εικαστικά εντυπωσιακό σκηνικό μεγάλων διαστάσεων. «Αν ήσασταν εξωγήινος που ερχόταν για πρώτη φορά στη γη, τι θα σκεφτόσασταν για τις ανθρώπινες συμπεριφορές;» είναι το ερώτημα που θέτει το χορογραφικό ντουέτο, γνωστό τα τελευταία χρόνια για τις πειραματικές συνεργασίες του σε εξωτερικούς χώρους.
Φεστιβάλ Καλαμάτας






Στο πλαίσιο του φετινού Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, η παραγωγή Future Cargo, μετά την παρουσίασή της στην Καλαμάτα, θα ταξιδεύει καθόλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ και θα παρουσιάζεται σε διαφορετικές πόλεις της Πελοποννήσου σε συνεργασία με τους Δήμους. Οι πόλεις με σειρά παρουσίασης είναι: η Σπάρτη, το Άστρος Κυνουρίας, το Ναύπλιο, το Ξυλόκαστρο, η Τρίπολη, η Πύλος και η Αρχαία Ολυμπία στο πλαίσιο του προγράμματος του δικού της Διεθνούς Φεστιβάλ. Η παρουσίαση και περιοδεία του έργου υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Tην Κυριακή 20 Ιουλίου παρουσιάζονται δύο έργα που ανοίγουν τον διάλογο μεταξύ χορού και μουσικής:
Στο Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας, μικροί και μεγάλοι θα απολαύσουν το Fantasie Minor του γνωστού Πορτογάλου χορογράφου Marco da Silva Ferreira [Μάρκο ντα Σίλβα Φερέιρα]. Η παράσταση θα παρουσιαστεί την προηγούμενη μέρα, 19 Ιουλίου, και στην Navarino Agora της Costa Navarino, στο πλαίσιο της συνεργασίας του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας με το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου.
Αμέσως μετά, στο Φουαγιέ του Μεγάρου Χορού συναντάμε τη Μαριάννα Καβαλλιεράτου, διακεκριμένη χορογράφο και χορεύτρια του Bob Wilson, και τον πολυβραβευμένο συνθέτη και πιανίστα Θοδωρή Οικονόμου, σε ένα παιχνίδι ήχου και κίνησης, σιωπής και ακινησίας. Στο Ραντάρ, οι δύο δημιουργοί και ερμηνευτές φέρνουν δυναμικές και εργαλεία από την καλλιτεχνική τους γλώσσα και, δίχως λέξεις, με μοναδικά μέσα το πιάνο και το σώμα, φτιάχνουν έναν νέο χώρο, μια ζωντανή πράξη επικοινωνίας ανάμεσα στη μουσική και τον χορό.
Η Δευτέρα 21 Ιουλίου αφιερώνεται στη σχέση του χορού με το θέατρο. Στην Εναλλακτική Σκηνή η Κατερίνα Φώτη, χορεύτρια και χορογράφος της νεότερης γενιάς, φιλτράρει και χορογραφεί καθημερινές κινήσεις μέσα από μια θεατρική διαδικασία. Στο The kitchen dance: A house trance vocabulary, εμπνευσμένη από τις ζωές γιαγιάδων, μητέρων και εργαζόμενων γυναικών, σωμάτων που κουβαλούν αγάπη, θέληση για ζωή, κούραση, καψίματα από σίδερα, μυρωδιές από κρέμες χεριών και χλωρίνες, χρησιμοποιεί την κουζίνα ως συμβολικό και πραγματικό πεδίο αναμέτρησης. Η Καίτη είναι μια γυναίκα που ζει σχεδόν αποκλειστικά στην κουζίνα της. Εκεί, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της περνούν μπροστά από τα μάτια της με τρόπο συνειρμικό και μετατρέπονται σε μια οικουμενική και συλλογική γυναικεία αφήγηση.
Αμέσως μετά, στην Κεντρική Σκηνή παρουσιάζεται ένα από τα κλασικά αριστουργήματα του 20ου αιώνα, το έργο May B της Maguy Marin [Μαγκί Μαρέν], μίας από τις σημαντικότερες χορογράφους της εποχής μας που έρχεται στην Καλαμάτα για πρώτη φορά, δέκα χρόνια μετά από την τελευταία παρουσίασή της στην Ελλάδα. Αντλώντας έμπνευση από το Μπεκετικό σύμπαν (B for Beckett), το May B ενσωματώνει, όπως λέει και η ίδια «τη δύναμη του χορού να εκφράζει το μυστήριο της ύπαρξής μας στον κόσμο». Μέρος της απήχησης του May B είναι η αίσθηση της διαχρονικότητάς του, καθώς, αν και δημιουργήθηκε πριν από 44 περίπου χρόνια, το 1981, βρίσκεται ακόμη σε διάλογο με το σήμερα. Αυτή η εικόνα «μιας ανθρωπότητας απελπισμένης και απελπιστικής, που σέρνει τα βήματά της σε σημείο να μην μπορεί πλέον να μιλήσει» εισχωρεί στο τώρα και εξετάζει τις στιγμές της ιστορίας του κόσμου που ζούμε μαζί. Σε αυτό το βαθιά θεατρικό έργο, επίκεντρο δεν είναι η ανάπτυξη του λόγου ή του διαλόγου, αλλά μια υπερτονισμένη, υπερβολική μορφή κίνησης. Αναζητούμε το σημείο συνάντησης μεταξύ της κίνησης στο θέατρο και της γλώσσας του χορού και της χορογραφίας.
Στο May B η κωμωδία συνυπάρχει με την τραγωδία ενώ το στοιχείο της χορικότητας παραπέμπει ακόμα και σε σκηνές από αρχαία χορικά. Ωστόσο, όταν η Maguy Marin ρωτήθηκε τι θα ήθελε να πάρει το κοινό μαζί του από το έργο, απάντησε: «Το χιούμορ».
Την Τρίτη 22 Ιουλίου, στο Αμφιθέατρο του Κάστρου Καλαμάτας, έναν χώρο βαθιά συνδεδεμένο με την ιστορία και την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης και του Φεστιβάλ, θα παρουσιαστεί η παράσταση Φωνές που δημιουργήθηκε φέτος στο πλαίσιο των επετειακών δράσεων του Φεστιβάλ και είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας της χορογράφου Παναγιώτας Καλλιμάνη με γυναίκες και άνδρες χορωδούς 50 ετών και άνω από τις Λέσχες Φιλίας του Δήμου Καλαμάτας. Πρόκειται για την πρώτη ανάθεση που πραγματοποιεί το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας για τη δημιουργία ενός έργου με τη συμμετοχή της κοινότητας. Σε συνεργασία με την Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου που υπογράφει και τη μουσική, και με αφετηρία τον Καλαματιανό χορό, το έργο προέκυψε μέσα από εργαστήρια καθοδηγούμενου φωνητικού και κινητικού αυτοσχεδιασμού. Ο ρυθμός του Καλαματιανού και ο παλμός της μουσικής θα αντηχήσουν μέσα στο Κάστρο, μετατρέποντας την παράσταση σε μια τελετουργία όπου η συλλογική μνήμη ζωντανεύει.
Μετά το Κάστρο, τις μνήμες και την παράδοση του τόπου και των κατοίκων, ο θεατής κατεβαίνει στο Λιμάνι της Καλαμάτας για να παρακολουθήσει την παρουσίαση της πιο νέας και ορμητικής γενιάς, αυτής των σπουδαστών χορού της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής που υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του Διευθυντή Σπουδών της, Γιώργου Μάτσκαρη, θα παρουσιάσει δύο χορογραφικά έργα, το Dive του Γάλλου χορευτή, παιδαγωγού και χορογράφου Edouard Hue [Εντουάρ Υ] και το νέο έργο Skipping on Stardust της Ερμίρα Γκόρο σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
Την Τετάρτη 23 Ιουλίου στην Κεντρική Σκηνή του Μεγάρου Χορού θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά μετά την πρεμιέρα του στη Νορβηγία τον Ιούνιο του 2025, το νέο έργο Thrice του Γαλλο-βελγικής καταγωγής χορογράφου Damien Jalet [Νταμιέν Ζαλέ], που αυτή τη στιγμή θεωρείται ένας από τους πιο περιζήτητους χορογράφους στον κόσμο και πιθανά ο πιο ενεργά εμπλεκόμενος με τον κόσμο του κινηματογράφου. Μαζί του έρχεται στην Καλαμάτα η Νορβηγική πολυβραβευμένη ομάδα Nagelhus Schia Productions (NSP). Ο Damien Jalet ενδιαφέρεται για την ικανότητα του χορού να επαναπροσδιορίζεται συνεχώς ως μέσο, μέσα από τη συνομιλία του με άλλα πεδία, όπως οι εικαστικές τέχνες, η μουσική, ο κινηματογράφος, το θέατρο και η μόδα αλλά και ο κόσμος των αρχαίων μύθων. Το τρίπτυχο Thrice αποτελείται από τρία σύντομα έργα: Gusts, Les Medusées και Brise-lames. Ο διακεκριμένος Νορβηγός σαξοφωνίστας Bendik Giske μοιράζεται τη σκηνή με τους χορευτές στο Gusts, παρουσιάζοντας μια πρωτότυπη σύνθεση που δημιουργήθηκε ειδικά για την παράσταση. Το Les Medusées αποτελεί εξέλιξη ενός από τα πρώιμα εμβληματικά έργα του Jalet, το οποίο είχε επίσης παρουσιαστεί στο DuEls. Το Brise-lames δημιουργήθηκε αρχικά σε συνεργασία με τον εικαστικό καλλιτέχνη JR για εννέα χορευτές της Όπερας του Παρισιού κατά τη διάρκεια της πανδημίας το 2020 και δεν έχει παρουσιαστεί στο κοινό παρά μόνο μέσω ταινίας που σκηνοθέτησε η Louise Narboni σε στενή συνεργασία με τον Damien Jalet. Το έργο περιλαμβάνει επίσης ζωντανή μουσική, σε σύνθεση και εκτέλεση του διακεκριμένου Ιάπωνα πιανίστα Koki Nakano. Ο εικαστικός καλλιτέχνης JR υπογράφει τα σκηνικά και τα κοστούμια.
Στις 24 Ιουλίου παρουσιάζονται δύο έργα που έρχονται σε διάλογο με τις εικαστικές τέχνες και την perfomance και συνδέουν το σώμα με τη φύση και το περιβάλλον μέσα από ένα τελετουργικό ταξίδι.
Στην Εναλλακτική Σκηνή παρουσιάζεται το έργο Γρίφος του Δάσους, μία performance με στοιχεία από το φυσικό τοπίο της Καλαμάτας, που συνυπογράφουν η χορογράφος και περφόρμερ Νάνσυ Σταματοπούλου και ο φωτογράφος Τάσος Βρεττός. Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας πραγματοποιεί για πρώτη φορά ανάθεση για την εξέλιξη ενός έργου που εμπνέεται από το δάσος του Ταΰγετου και το φυσικό ανάγλυφο της Μεσσηνίας.
Την ίδια μέρα, μια άλλη αγαπημένη χορογράφος της ελληνικής σκηνής, η Μάρθα Πασακοπούλου, θα παρουσιάσει την παράσταση Dance Your Way Out, μια ακουστική - περιπατητική διαδρομή μέσα στο Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας όπου μέσα από τον ήχο συντονίζει τα σώματα και οδηγεί ένα πλήθος αγνώστων σε μια κοινή χορευτική εμπειρία.
Η μέρα ολοκληρώνεται στο Λιμάνι Καλαμάτας με τη δεύτερη παρουσίαση σπουδαστών, αυτών της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, με το δίπτυχο των έργων Tomorrow της Jasmin Vardimon [Γιάσμιν Βάρντιμον], μίας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του βρετανικού χοροθεάτρου των τελευταίων 25 ετών και Three Friends of Winter του χορογραφικού ντουέτου Δανάη & Διονύσιος, καλλιτεχνικών διευθυντών της ομάδας Small Axe.
Την Παρασκευή 25 Ιουλίου, η έννοια της μετάβασης και η σύνδεσή μας με το μέσα μας κορυφώνεται με δυο σημαντικές χορογραφικές προτάσεις. Η Ξένια Κογχυλάκη παρουσιάζει στην Εναλλακτική Σκηνή το έργο Slamming. Τρεις περφόρμερ δεσμεύονται σε μια κοινή συμφωνία: έναν τελετουργικό χορό με αφετηρία το “slamming". Μεταμορφώνουν στη σκηνή πρακτικές του mosh pit (του χώρου μιας συναυλίας ακριβώς μπροστά από τη σκηνή), ταλαντευόμενες μεταξύ οργής και απαλότητας, ωμότητας και εμπιστοσύνης, βίας και τρυφερότητας, εξερευνώντας αυτές τις ποιότητες όχι ως δίπολα αλλά ως αλληλένδετα στοιχεία μιας ιδιότυπης μορφής χορού.
Η Kat Válastur [Κατ Βάλαστουρ] είναι Ελληνίδα χορογράφος που εδώ και πολλά χρόνια ζει και εργάζεται στο Βερολίνο χωρίς να χάνει την επαφή της με την Αθήνα. Τα έργα της, ποιητικά, τρυφερά, αλλά και αιχμηρά συχνά αναφέρονται σε αρχαίες τελετουργίες και μύθους. Το Dive Into You έκανε πρεμιέρα τον Δεκέμβριο του 2024 στο Βερολίνο και θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις 25 Ιουλίου στην Κεντρική Σκηνή του Μεγάρου Χορού. Η Kat Válastur κάνει μια εσωτερική βουτιά και δημιουργεί ένα συναρπαστικό σόλο, το οποίο και ερμηνεύει. Μια χορευτική τελετή κατά την οποία οι ενέργειες του σώματος και της φωνής της εμπνέονται από τις οργανικές λειτουργίες των δέντρων και μέσα από τα δυναμικά στοιχεία του κραδασμού, της σπείρας και του κύκλου συνθέτουν μια τελετή μεταμόρφωσης, θεραπείας και φροντίδας.
Οι δύο τελευταίες μέρες του Φεστιβάλ είναι αφιερωμένες στην επανασύνδεσή μας με τους άλλους και την κοινότητα.
Στις 26 Ιουλίου θα παρακολουθήσουμε στην Εναλλακτική Σκηνή το νέο έργο της χορογράφου performer Αγνής Παπαδέλη Ρωσσέτου με τίτλο Τη μέρα που ανέβηκα το βουνό μέχρι πάνω, το οποίο ερμηνεύει η ίδια μαζί με τη Βιτόρια Κωτσάλου. Το έργο φέρνει στο επίκεντρο την αναπνοή, τη βαθύτερη λειτουργία του οργανισμού, μέσα από μια ποιητική ματιά. Σταδιακά η αναπνοή γίνεται πνοή ζωής που καθορίζει απόλυτα την κίνηση των σωμάτων και τον τρόπο που συνδέονται μεταξύ τους.
Στην ίδια σκηνή την επόμενη μέρα, στις 27 Ιουλίου, φιλοξενούνται δύο σημαντικοί καλλιτέχνες, ο Thomas Hauert [Τόμας Χάουερτ] και ο Ερμής Μαλκότσης, που σε όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής τους πορείας έχουν εμβαθύνει στην τεχνική του αυτοσχεδιασμού, την οποία και διδάσκουν. Γνωρίστηκαν και χόρεψαν μαζί τη δεκαετία του 2000 ως μέλη της ομάδας του David Zambrano, κορμός της οποίας υπήρξε η αυτοσχεδιαστική performance. 20 χρόνια μετά, την τελευταία μέρα του Φεστιβάλ, οι δύο χορευτές-χορογράφοι, συναντιούνται ξανά, ζωντανά επί σκηνής, για μια παράσταση εν τη γενέσει με τίτλο FOR ALL WE KNOW. Το να συνθέτεις στον παρόντα χρόνο είναι μια πράξη φροντίδας, παρατήρησης, εμπιστοσύνης προς όλα όσα μας περιβάλλουν: σκηνικά, αντικείμενα, κίνηση, μουσική, θεατές – όλα όσα μπορούν ανά πάσα στιγμή να αλλάξουν ή να ανατραπούν.
Η παράσταση λήξης του Φεστιβάλ στις 26 και 27 Ιουλίου στην Κεντρική Σκηνή του Μεγάρου Χορού είναι το Beytna του Omar Rajeh [Ομάρ Ράζεχ], μιας σημαντικής μορφής του σύγχρονου χορού, που έχει συμβάλλει ουσιαστικά στην καθιέρωση μιας σύγχρονης χορευτικής σκηνής στον Λίβανο. «Beytna» στα λιβανέζικα σημαίνει κάλεσμα σε τραπέζι, μια λέξη που για τον Omar συνδέεται με το ανοιχτό σπίτι του παππού του. Το Beytna είναι μια ξεχωριστή χορευτική παράσταση με επίκεντρό της την έννοια του μοιράσματος. Τέσσερις χορογράφοι και τέσσερις μουσικοί από τον Λίβανο, την Κορέα, την Παλαιστίνη, το Βέλγιο και το Τόγκο βρίσκονται με αφορμή ένα συμπόσιο. Παρά τις διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές και καλλιτεχνικές εμπειρίες τους, μεταμορφώνουν μία κοινή και παραδοσιακή οικογενειακή συνάντηση σε μια καλλιτεχνική συνάντηση χορού, μουσικής και μαγειρικής.