Κριτική: Είδαμε «Το φως μιας λίμνης» από το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

aef2025 MARIO-ZAMORA
ΠΕΜΠΤΗ, 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2025

Από την Σμαρώ Κώτσια, Θεατρολόγο - Κριτικό Θεάτρου.

El Conde de Torrefiel, είναι μια ξεχωριστή κολεκτίβα με διεθνή αναγνώριση, η οποία ιδρύθηκε στη Βαρκελώνη, το 2010, από την Ελβετίδα Tanya Beyeler (Λουγκάνο, 1980) και τον Ισπανό Pablo Gisbert (Βαλένθια, 1982). Το διεθνές δίδυμο με σπουδές θεάτρου και φιλοσοφίας εμβαθύνει στον χώρο της τέχνης με βλέμμα στραμμένο στον 21ο αιώνα, στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Μεταφράζει τον παλμό της ζωής και τις εμπειρίες της σύγχρονης πραγματικότητας: έρωτας, θάνατος, χρήμα, ταυτότητα, εργασία, ψυχαγωγία σε σκηνική τέχνη, εκφρασμένη με μια καθαρά προσωπική, ιδιότυπη και ανατρεπτική γλώσσα.

Στο Φεστιβάλ, το 2018, γνωρίσαμε την κολεκτίβα με το έργο "La Plaza". Και φέτος με το έργο "Το φως μιας λίμνης", προκαλεί αναταράξεις στο Φεστιβάλ, προκαλώντας ποικίλα σχόλια. Μια καθαρόαιμη φεστιβαλική παράσταση, η οποία δεν εντάσσεται ξεκάθαρα σε κάποια μορφή τεχνης και αποτελεί συμπαραγωγή κορυφαίων Ευρωπαϊκών Φεσστιβάλ και Θεάτρων. Πρόκειται για μια  performance στο μεταίχμιο θεάτρου, κινηματογράφου, λογοτεχνίας, χορού και εικαστικής εγκατάστασης. Ένα project που εργαλειοποιεί την πολυπλοκότητα της γλώσσας και την ικανότητά της να παράγει σκέψεις και συναισθήματα, την ένταση των χρωμάτων  και τον δυνατό ήχο, ως βασικού πυλώνα, για να προκληθεί η φαντασία, το ενδιαφέρον και η νοητική συμμετοχή του θεατή.

Χωρίς την παρουσία ηθοποιών, σκηνικών αντικειμένων και ουσιαστικής αναπαράστασης κάποιας δράσης εξελίσσεται το έργο. Μέσα σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο τοπίο, μόνο με αφήγηση voice-over, δυνατό ηχοτοπίο και προβολές γοητευτικών κειμένων σε μεγάλες επιφάνειες με έντονα χρώματα και σχήματα, που θυμίζουν εξπρεσιονιστικούς πίνακες και αφηρημένη τέχνη εξελίσσονται οι τέσσερις ιστορίες. Η μία ιστορία, θραύσματα ζωής και εμπειριών, υπεισέρχεται μέσα στην άλλη, σε ξεχωριστούς τόπους και διαφορετικές χρονικές περιόδους, με διαφορετική μορφή τέχνης κάθε φορά, κατά τη διάρκεια της       τελευ-ταίας πενταετίας του 20ου αιώνα μέχρι την πρώτη τριακονταετία  του 21ου αιώνα .

MARIO-ZAMORA

Στο Μάντσεστερ, το 1995, σε μια  πόλη με βαθιά τα σημάδια από τα κατάλοιπα της σκληρής θατσερικής πολιτικής, σε μια συναυλία του συγκροτήματος των Massive Attack, γνωρίζονται, μέσα σε ισχυρά  ντεσιμπέλ ηλεκτρονικής μουσικής, ερωτεύονται και παντρεύονται ένα νεαρό ζευγάρι, ένας Άγγλος και μια Ιταλίδα από το Παλέρμο. Αυτή η ιστορία παρουσιάζεται ως κινηματογραφική ταινία μέσα στη δεύτερη ιστορία, την οποία παρακολουθούν ένα ομόφυλο ζευγάρι, ο Πέτρος και ο Ιωάννης, σε έναν παρακμιακό κινηματογράφο, όπου συνευρίσκεται  ερωτικά, στην Αθήνα της κρίσης, το 2018. Με τη σειρά της αυτή η στορία μεταφέρεται με τη μορφή βιβλίου, το οποίο διαβάζει μια trans θαλάσσια βιολόγος, η Μαριάννα, ενώ περιμένει το μετρό , σε ένα βροχερό Παρίσι , στις 14 Νοεμβρίου του 2025. Τέλος στο φημισμένο θέατρο La Fenice της Βενετίας, το 2036 πραγματοποιείται η πρεμιέρα της όπερας που δεν είναι άλλη από την ιστορία της Μαριάννας, της οποίας το λιμπρέτο και τη μουσική έχει συνθέσει η τεχνητή νοημοσύνη. Η όπερα, μια μορφή τέχνης η οποία πλέον θεωρείται ως η 'γηριατρική' της τέχνης. Και ενώ εξελίσσεται ένα "WOW" θέαμα παρουσία διάσημων προσωπικοτήτων από τον χώρο της υψηλής κοινωνίας, της πολιτικής, της οικονομίας  και της τέχνης, η ακτιβιστική οργάνωση BBB, από τον εξώστη του θεάτρου, αρχίζει να πετά 'σκατά' στην σκηνή και στους επίσημους προσκεκλημένους, οι οποίοι  παραμένουν εγκλωβισμένοι, γιατί οι πόρτες του θεάτρου είναι κλειδωμένες. Έτσι οι ΒΒΒ βεβηλώνουν την τέχνη του εκκωφαντικού εντυπωσιασμού, των  ψεύτικων και σαθρών εντυπώσεων, της λαμπερής οφθαλμαπάτης και την  καταδικάζουν ως  μια  ευτελή και ξεπεσμένη τέχνη σε μια κοινωνία που καταρρέει. Μια πράξη που ανακαλεί  στη μνήμη σκηνές από την ταινία του Λουίς Μπουνιουέλ, τον "Εξολοθρευτή Άγγελο" (1962).

Το φοβερό ντουέτο δημιουργεί με κεντρικό πυλώνα τον ήχο, απλά υλικά, πολύ γνώση, στοχασμό, εμβύθιση στη σύγχρονη πραγματικότητα και επανεφευρίσκει νέους τρόπους έκφρασης και δυνατότητες συνύπαρξης μεταξύ των τεχνών, καταθέτοντας τελικά  μια ταινία, όπως δηλώνει, με κριτική κοινωνικοπολιτική προσέγγιση. Διατυπώνει μια άλλου είδους θεατρικότητα, έναν παράξενο εναγκαλισμό ποικίλων τεχνών, μια παράξενη και θελκτική σκηνική γλώσσα, στην οποία οι ηθοποιοί μπορεί να 'υπηρετούν' ένα έργο, ως backstage crew, αντί να υποδύονται και να αναπαριστούν πρόσωπα και χαρακτήρες, προκαλώντας όχι μόνο την τέρψη αλλά και τη σκέψη των θεατών.

Ένα συναρπαστικό θέαμα που ξεκινά με τα εκκωφαντικά beat των Μassive Attack με την μεγάλη τους επιτυχία "Angel" και κλείνει με το διαχρονικό σχόλιο ενός άλλου "Αγγέλου" με εξολοθρευτικές ιδιότητες ρίχνοντας άπλετο φως στην πελώρια λίμνη της τέχνης, υποστηρίζοντας μια συνεχή διελκυστίνδα " μεταξύ των νέων μορφών ολοκληρωτισμού και της πνευματικής αποξένωσης, μεταξύ της αίσθησης ευθύνης και της προσωπικής ελευθερίας ".

Διαβάστε περισσότερα.