Κριτική θεάτρου: «Alarme»

kritiki-theatrou-alarme

ΔΕΥΤΕΡΑ, 28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2011

«Alarme» από τον Θόδωρο Τερζόπουλο στο Αττις:ένα σκηνικό κομψοτέχνημα.

Λέξεις και ήχοι εκτοξεύονται κραυγάζοντας και ύστερα σβήνουν στη σιωπή. Δυσοίωνα κρωξίματα πουλιών σμίγουν με αιθέριους ελισαβετιανούς ύμνους. Ανήσυχες ακινησίες αντιπαρατίθενται στη βίαιη κινητικότητα συναισθημάτων.

Εικόνες υψηλής αισθητικής δημιουργούν ένα αυτόνομο εικαστικό σύμπαν και ρυθμικές εναλλαγές συνθέτουν μια εκρηκτική μουσική παρτιτούρα όπου ο θραυσματικός λόγος αρκεί για να δηλώσει ό,τι δεν έχει ειπωθεί.

Παρακολουθώντας το «Alarme» του Θόδωρου Τερζόπουλου ανακάλεσα τα λόγια του Ναϊπούλ: «Ολοι κουβαλάμε μέσα μας τα υπολείμματα από τη γέννησή μας, τον πηλό, το κέλυφος του αβγού και τις μεμβράνες ενός αρχέτυπου κόσμου. Πολλοί δεν καταφέρνουν να γίνουν ποτέ άνθρωποι, εξακολουθούν να μένουν βατράχια, σαύρες και μυρμήγκια...»

Δεν είναι τυχαίο που, για το σκηνοθέτη, η βασίλισσα Ελισάβετ (Αγλαΐα Παππά) και η Μαρία Στιούαρτ (Σοφία Χιλλ) δεν κατορθώνουν ποτέ να ορθοποδήσουν.

Σέρνονται σαν σαύρες μέσα στο σκοτεινό, επικλινές «τούνελ» της εξαιρετικής σκηνικής εγκατάστασής του. Αντωπές Σφίγγες κάποιου αρχαϊκού αετώματος, με κυρτωμένη σπονδυλική στήλη, κλειδώσεις στραμπουληγμένες και ψυχές εγκλωβισμένες στη ματαιότητα της εξουσίας, δρουν στα όρια της ιστορικής μνήμης.

Ωστόσο η σύγκρουση των δύο εμβληματικών γυναικών, εμπνευσμένη από την αλληλογραφία τους, δεν περιορίζεται στην εμπλοκή ενός αδυσώπητου πολέμου. Η πολιτική διάσταση είναι μόνο η μία πλευρά του νομίσματος. Το ίδιο και η λαιμαργία του χρήματος που κυκλοφορεί συμβολικά από στόμα σε στόμα σαν την όστια των καθολικών.

Εδώ το μίσος συμπλέκεται με τον έρωτα και ο έρωτας με το θάνατο. Ταυτόχρονα η ανελέητη μάχη για την επικράτηση του εγώ συμβαδίζει με την ανάγκη «συγχώνευσης» και η πάλη του ατόμου ανάμεσα στο θηλυκό και το αντρικό στοιχείο συνδιαλέγεται με τον αέναο πόθο κάθε είδους υπέρβασης. Ετσι ώστε, έπειτα από καθηλωτικές σκηνές λεκτικής και εκφραστικής βίας, οι οποίες κορυφώνονται τη στιγμή που το όργανο της γλώσσας ηδονίζεται με την αφή του εαυτού του, οι ηρωίδες καταλήγουν στην απόλυτη ταύτιση καθώς ενώνονται σε ένα σώμα, σαν τη μυθική Λερναία Υδρα.

Κάτω από το φλεγόμενο πυρήνα της εξουσίας ο συγκλίνων διαγώνιος διάδρομος φιλοξενεί ένα ακόμη έκθεμα: το θύμα και σχολιαστή της ξεδιάντροπης βασιλικής υποκρισίας (Τάσος Δήμας).

Αυτός ο έρπων αντιπρόσωπος των απανταχού καταπιεσμένων αγωνίζεται να εμβολίσει το μολυσμένο κόσμο που του έχει επιβληθεί έχοντας ως μοναδικό όπλο ένα σουρεαλιστικό, χιουμοριστικά απολαυστικό, χείμαρρο από κατάρες (κείμενο Θανάσης Αλευράς).

«Το αίμα σας κυβερνά πουτ... Η εξουσία σας τύφλωσε... Να σας πάρει και να σας σηκώσει καυτός αέρας... Καβούρια να φωλιάσουν στα μαλλιά σας... Να σας πιάσει κολίτιδα στη μέση της άνοιξης, ακράτεια μπροστά στους νεαρούς εραστές σας...».

Στο «Alarme», ωστόσο, δεν υπάρχει κάθαρση. Ούτε νικητές ούτε ηττημένοι. Ολοι -τότε, τώρα, εσαεί- παγιδεύονται στις ρωγμές ενός σκοτεινού ψυχισμού και οδηγούνται στον αυτοεκμηδενισμό και την καταστροφή.

Ο Θόδωρος Τερζόπουλος τόλμησε να αναμετρηθεί ακόμα και με όσα πληγώνουν τις βαθύτερες ελπίδες μας. Εξελίσσοντας τη γνώριμη θεατρική του γραφή δημιούργησε ένα σκηνικό κομψοτέχνημα, ανοιχτό σε πολλαπλές ερμηνείες.

Η Σοφία Χιλλ και η Αγλαΐα Παππά αποτύπωσαν θαυμαστά τη λεπτομέρεια των συναισθημάτων τους και, φορώντας τις ευφάνταστες, φιδίσιες τουαλέτες της Λουκίας, απογείωσαν εξοντωτικές σωματικές δεξιότητες που θα απειλούσαν ακόμα και έμπειρους χορευτές.

Ιδιαίτερα η Σοφία Χιλλ, με τα εκφραστικά της μέσα σε συναγερμό, επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά την ερμηνευτική της ποιότητα.

Στις καλύτερες στιγμές του ο Τάσος Δήμας.

ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ