Είναι θέμα γούστου. Ορισμένοι λατρεύουν τα μεγάλα εντυπωσιακά θέατρα, με τις πολλές άνετες θέσεις. Τους αρέσει να αισθάνονται ότι αποτελούν το μέρος ενός μεγάλου θεάματος. Όσο πιο πολλοί τόσο πιο καλά. «Γινόταν πανικός και ήμουν εκεί».

Κάποιοι στρέφονται σε εναλλακτικές παραστάσεις στις οποίες το θέαμα απευθύνεται σε λίγους και εκλεκτούς κάθε φορά, προκειμένου να επιτευχθεί μια διαφορετική «χημεία». Άλλοτε το υπαγορεύει ως αναγκαιότητα ο σκηνικός χώρος ή το θέμα, η στόχευση και η αισθητική των καλλιτεχνών που το παρουσιάζουν.

Υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα: η «εξατομικευμένη» εμπειρία που μας χάρισε ο Ντρις Φερχόφεν στο «No man’s land», το προηγούμενο διάστημα, στην «περιπατητική περφόρμανς» του στο κέντρο της Αθήνας: ο κάθε θεατής ακούγοντας μουσική και ηχογραφημένη αφήγηση μέσω ενός ipod «ξεναγούνταν» από έναν μετανάστη.

Οι Rimini Protokoll, από την άλλη πλευρά στη ριζοσπαστική και βαθιά πολιτική περφόρμανς τους «Situation rooms» έδωσαν στον κάθε θεατή τη δυνατότητα να περιηγηθεί σε μια σειρά ειδικά διαμορφωμένων χώρων, να γίνει ο ίδιος «πρωταγωνιστής»  προκειμένου να κατανοήσει όλους τους κρίκους της αλυσίδας στο παγκόσμιο εμπόριο όπλων (και οι δύο περφόρμανς ολοκληρώθηκαν στο πλαίσιο του Fast Forward Festival στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών).

Στην παράσταση-ντοκουμέντο «Έ-φυγα» της Γιολάντας Μαρκοπούλου που θα ξεκινήσει από τις 23 Μαϊου είκοσι θεατές θα περιπλανηθούν σε μια σειρά δωματίων στο «Συνεργείο». Κάθε δωμάτιο θα στεγάζει την πραγματική μαρτυρία ενός μετανάστη, τα ντοκουμέντα και τα στιγμιότυπα της ζωής του πριν υποχρεωθεί να εγκαταλείψει την πατρίδα του. Αρχικά υπήρχε η σκέψη οι θεατές να χωριστούν σε ακόμη μικρότερες ομάδες.

Όμως τελικά κατέληξαν στους είκοσι συμμετέχοντες, κάθε φορά, επειδή οι συχνές επαναλήψεις για τους ερμηνευτές θα ήταν μάλλον δύσκολες. Άλλωστε πρόκειται για αληθινές, συγκλονιστικές ιστορίες, με μεγάλο συγκινησιακό φορτίο.Τα πρόσωπα που θα δούμε προέρχονται από το καλλιτεχνικό εργαστήρι θεάτρου για μετανάστες και πρόσφυγες της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης ΑΜΑΚΑ. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν βρει θεατρική στέγη στο Συνεργείο και η δημιουργικότητά τους αξιοποιείται μέσα από μεθόδους της art therapy. Η είσοδος για το κοινό θα είναι ελεύθερη, με σειρά όμως προτεραιότητας.

Στην περίπτωση του φεστιβάλ νέων καλλιτεχνών «Τα 12 Κουπέ» (30 Μαϊου-8 Ιουνίου) που επαναλαμβάνεται για τέταρτη χρονιά στην Αμαξοστοιχία –Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ, η ξεχωριστή «συνθήκη» ανάμεσα στους θεατές και τους ηθοποιούς, επιβάλλεται από τον σκηνικό χώρο. Οι θεατρικές περφόρμανς θα φιλοξενηθούν στο New Wagon, της Αμαξοστοιχίας, ένα βαγόνι με δώδεκα κουπέ και οι θεατές δεν θα ξεπερνούν τα έξι άτομα κάθε φορά. 

Η Τατιάνα Λύγαρη, η διοργανώτρια του φεστιβάλ υπογραμμίζει: «η Τέχνη, αν θέλει να παραμένει πρωτοποριακή, οφείλει να είναι μακριά από την εμπορευματοποίηση. Είναι μία ιερή εμπειρία τόσο για τους καλλιτέχνες όσο και για τους λίγους τυχερούς θεατές. Μία ιδιαίτερη θεατρική πράξη, που μόνο η Αμαξοστοιχία με τη μοναδικότητά της μπορεί να προσφέρει». Οι παραστάσεις του φεστιβάλ θα παρουσιάζονται  σε ένα κυλιόμενο πρόγραμμα 4 ωρών από τις 20:00 έως τα μεσάνυχτα. Οι θεατές με ένα εισιτήριο 4 ευρώ θα  μπορούν να παρακολουθήσουν έως και τέσσερις σύντομες παραστάσεις ανά ημέρα, ανάλογα με τη  διαθεσιμότητα των θέσεων. Αναμφίβολα η έντονη θεατρική ζωή στην Αθήνα-παρά την κρίση-αφήνει περιθώριο και για να αναπνεύσουν τολμηρές καλλιτεχνικές προτάσεις.

Πληροφορίες: «Έ-φυγα» από τις 23 Μαϊου, Συνεργείο, Κολωνού 31, Μεταξουργείο (μετρό Μεταξουργείο), ημέρες παραστάσεων (Τετάρτη-Παρασκευή): 23, 28, 29, 30, Mαΐου, 4, 5, 6, 11, 12, 13 Ιουνίου, Ώρα έναρξης: 21.00, Διάρκεια: 90 λεπτά, Είσοδος ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας (μέγιστος αριθμός θεατών: 20),  κρατήσεις: 6981802544. Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών «Τα 12 Κουπέ» από τις 30 Μαϊου, έως και τις 8 Ιουνίου. Ώρες λειτουργίας από τις 20:00 έως τις 00:00. Οι θεατές με το εισιτήριο 4 ευρώ θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν έως και τέσσερις περφόρμανς ανά ημέρα, βάσει διαθεσιμότητας των θέσεων.

Μάνια Στάικου