Γιάννης Μπέζος: «Τα κλασικά έργα είναι βαθιά λαϊκά»

giannis-mpezos-foto ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Ο Γιάννης Μπέζος.

ΤΕΤΑΡΤΗ, 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Ο Γιάννης Μπέζος παραμένει σταθερά στο μονοπάτι των κλασικών κωμωδιών κι επιλέγει για το φετινό καλοκαίρι, τα «Παντρολογήματα» του Νικολάι Γκόγκολ.

Υπογράφει τη σκηνοθεσία και τη μετάφραση του έργου, αναλαμβάνοντας πάνω στη σκηνή τη μεγάλη πρόκληση: να πείσει τον αναποφάσιστο Χρήστο Λούλη (στον ρόλο του  Πoτκαλιόσιν) να πέσει επιτέλους στην κόλαση του συζυγικού βίου, στην οποία βρέθηκε κι ο ίδιος… Στις 27 και 28 Ιουνίου η παράσταση θα παρουσιαστεί στο Ηρώδειο στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ και στη συνέχεια θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα.

Ο Γιάννης Μπέζος, μας «συστήνει» το χαρακτήρα του ρόλου του και μιλά για τις εκλεκτικές συγγένειες ανάμεσα στη ρωσική και την ελληνική ιδιοσυγκρασία: «Υποδύομαι τον Κατσκαριόφ, έναν πληθωρικό χαρακτήρα, ο οποίος έχει μετανιώσει για το γάμο του και θέλει να περνούν  όλοι άσχημα, όπως εκείνος. Είναι πολύ κοντά στην ιδιοσυγκρασία μας.

Γενικά, η ρώσικη ψυχοσύνθεση είναι πολύ κοντά μας. Θυμάμαι, για παράδειγμα το «Γάμο» ένα μονόπρακτο του Άντον Τσέχωφ που νομίζεις ότι διαδραματίζεται στην ελληνική επαρχία. Ο Κατσκαριόφ, λοιπόν, είναι σκληρός, δεσποτικός και θέλει να εξομοιώσει τον φίλο του με τον εαυτό του, για να ζουν στο ίδιο σκοτάδι. Θεωρεί το γάμο σκλαβιά. Βέβαια, αυτή είναι και η ιδιαίτερη ματιά του Νικολάι Γκόγκολ που έβλεπε τον γάμο ως σαθρό υπόβαθρο της κοινωνικής ζωής».

Ο Γκόγκολ με τα «Παντρολογήματα» αντικατοπτρίζει και σχολιάζει καυστικά, τις βαθιές ρωγμές της ρωσικής κοινωνίας του 19ου αιώνα. Πολλές από τις εικόνες και τις σκηνές του έργου, σήμερα ίσως μας φανούν ιδιαίτερα οικείες, όπως υπογραμμίζει ο Γιάννης Μπέζος:

«Τα παντρολογήματα είναι ο πίνακας συμπεριφορών και της εποχής των αρχών του 19ου αιώνα στη Ρωσία. Ο καθένας σκηνοθετεί τον εαυτό του: μαϊμουδισμός, αρχοντοχωριατισμός, συναλλαγή, με λίγα λόγια όλα όσα συναντούμε και στην ανθρώπινη φύση. Τα έργα διαβαθμίζονται ως κλασικά γιατί κάτι μας θυμίζουν κάθε φορά.

Τα κλασικά έργα, είναι δηλαδή από τη φύση τους βαθιά λαϊκά. Εκείνη την περίοδο, η Ρωσία ήταν μια χώρα στην οποία κυριαρχούσαν, σε απίστευτα επίπεδα,  η συναλλαγή και η διαφθορά. Ακριβώς, δηλαδή, όπως είμαστε εμείς σήμερα, τα ίδια χάλια. Δεν ήταν μόνο οικονομικό το πρόβλημα. Υπήρχε  πλήρης διάβρωση και το κακό ή το προφανές ελάττωμα, παρουσιαζόταν ως προτέρημα- έτσι συνήθως κάνουμε κι εμείς.

Για παράδειγμα, κι εμείς την παραβατικότητα την παρουσιάζουμε ως επανάσταση. Αυτό δείχνει αγραμματοσύνη και φόβο να πειθαρχήσουμε στους εαυτούς μας. Προσπαθούμε στην παράσταση να αναδειχτούν αυτά τα στοιχεία που πάντα κάτι αντανακλούν από τον εαυτό μας και τον περίγυρό μας- αλλιώς το θέατρο δεν έχει ενδιαφέρον».

Τον πρωταγωνιστικό ρόλο του «υποψήφιου γαμπρού», του Πoτκαλιόσιν, αναλαμβάνει ο  Χρήστος Λούλης. Ηθοποιός με ευρεία γκάμα-από την κωμωδία έως το δράμα και με αξιοπρόσεκτες ερμηνείες στο ερευνητικό θέατρο, ο Χρήστος Λούλης συναντιέται για πρώτη φορά επί σκηνής με τον Γιάννη Μπέζο-και ο τελευταίος δεν κρύβει τον ενθουσιασμό του:

«Ο Χρήστος Λούλης ενσαρκώνει τον υποψήφιο γαμπρό,  αυτόν τον οποίο προσπαθεί να του κάνει προξενιό η Ναταλία Τσαλίκη- από τη μεριά της νύφης. Όταν το παίρνει χαμπάρι, ο χαρακτήρας τον οποίο παίζω, επιμένει ότι εκείνος θα τον παντρέψει, γιατί γνωρίζει πολύ καλά ότι ο Πoτκαλιόσιν, αν δεν πάει ο ίδιος, δεν θα παντρευτεί, επειδή είναι πολύ αναποφάσιστος.

Ο ρόλος του Χρήστου Λούλη, είναι δύσκολος δύστροπος και κρυμμμένος. Η συνεργασία μου μαζί του είναι πολύ καλή, όπως και με τους υπόλοιπους συντελεστές. Θεωρώ κάθε φορά, ότι οι συνεργάτες μου είναι οι καλύτεροι ηθοποιοί του κόσμου. Ειδικά ο Χρήστος, είναι η περίπτωση ενός εν δυνάμει μεγάλου πρωταγωνιστή-δεν χρειάζεται να το αναφέρω αυτό-το έχει κιόλας αποδείξει. Είναι σε μια ηλικία ώριμη και έχει μπροστά του λαμπρό μέλλον».

Ο Γιάννης Μπέζος δείχνει σαφή προτίμηση στις κλασικές κωμωδίες. Θυμόμαστε την προηγούμενη δουλειά του, τον «Φιλάργυρο» του Μολιέρου στο Εθνικό Θέατρο-μια παράσταση με ισχυρές δόσεις παλιού ελληνικού κινηματογράφου στον υποκριτικό κώδικα και την αισθητική της. Και η συζήτησή μας κατευθύνεται στα κοινά μοτίβα που συναντώνται στον Μολιέρο και στον Γκόγκολ:

«Κατά ένα παράδοξο τρόπο τα μεγάλα έργα επικοινωνούν μεταξύ τους. Ο μεγάλος Μολιέρος είναι ο πατέρας όλων στην ευρωπαϊκή κωμωδία. Ο Γκόγκολ δεν  είναι πολυγραφότατος, έχει μόνο δύο θεατρικά,  τον «Επιθεωρητή» και τα «Παντρολογήματα» αλλά και τα δύο έργα του έχουν έντονα μολιερικά στοιχεία στον τρόπο γραφής. Κυρίως, όμως έχουν και κάποια στοιχεία παραλόγου,  που δεν είναι ορατά άμεσα αλλά τα συνειδητοποιείς όταν πας να ενσαρκώσεις τους ρόλους. Ανακαλύπτεις το παράλογο που έχει και η ίδια η ζωή μας, αφού στην καθημερινότητα συμβαίνουν και απίθανα πράγματα», σχολιάζει ο Γιάννης Μπέζος.

Δεν συμφωνεί με την αντίληψη του ακραίου εκμοντερνισμού ενός έργου-μια δημοφιλή τάση σε αρκετούς σκηνοθέτες. «Αυτή η μανία με το μοντέρνο γίνεται μάλλον από φόβο, γιατί δεν μπορούν  να προσεγγίσουν την καρδιά του συγγραφέα. Το αν είναι μοντέρνο θα αποδειχτεί από την καρδιά του κειμένου και όχι από το δικό μας στυλ. Η σκόνη του χρόνου, αν υπάρχει, θα φύγει από μόνη της, εφόσον το παίζουν ηθοποιοί που απευθύνονται στο σύγχρονο κοινό, αποκτά από μόνο του μια άλλη διάσταση» διευκρινίζει ο ίδιος.

Το έργο μετατοπίζεται χρονικά, ως προς την αισθητική και τα κοστούμια του στις αρχές του 20ου αιώνα, αντανακλώντας μια «καλοκαιρινή διάθεση» ταιριαστή και με τους ανοιχτούς χώρους στους οποίους θα ταξιδέψει η παράσταση. Παρά τα δυσοίωνα μηνύματα της οικονομικής κρίσης ο Γιάννης Μπέζος διατηρεί την αισιοδοξία του για την πορεία της καλοκαιρινής περιοδείας.

Ανήκει στους βετεράνους του χώρου του, μετρώντας 35 χρόνια δουλειάς. Κάθε χρονιά ακούει ότι φέτος είναι χειρότερα: «Ο θεατής δεν πάει στο θέατρο από το πλεόνασμά του αλλά από το υστέρημά του. Το θέμα είναι αν θέλει να συμμεριστεί μαζί σου αυτές τις δύο ώρες παράστασης. Προτιμά να κάνει μια οικονομία αλλού, αν πρόκειται να μοιραστεί κάτι που πραγματικά τον ενδιαφέρει».

Μετάφραση-σκηνοθεσία: Γιάννης Μπέζος. Σκηνικά-κοστούμια: Άγγελος Μέντης. Φωτισμοί:  Ελευθερία Ντεκώ. Βοηθός σκηνοθέτη: Δάφνη Σταυροπούλου.Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου. Παίζουν οι : Χρήστος Λούλης, Παναγιώτης Κατσώλης, Ναταλία Τσαλίκη, Κατερίνα Λυπηρίδου, Σύρμω Κεκέ, Όλγα Ιωσηφίδου, Δημήτρης Δεγαϊτης, Κώστας Μπερικόπουλος, Τάσος Γιαννόπουλος.

«Παντρολογήματα»-Πρόγραμμα περιοδείας

Ιούνιος

27 και 28 Ιουνίου: Ηρώδειο (Αθήνα)
30 Ιουνίου: Δημοτικό Θέατρο Μελίνα Μερκούρη (Βόλος)

Ιούλιος

1 Ιουλίου: Δημοτικό Θέατρο Κάστρου (Τρίκαλα)
2 Ιουλίου: Υπαίθριο Θέατρο Μητρόπολης (Καρδίτσα)
3Ιουλίου: Ανοιχτό θέατρο (Γιαννιτσά)
4Ιουλίου: Ανοιχτό θέατρο Μελίνα Μερκούρη (Βέροια)
5 Ιουλίου: Ανοιχτό Θέατρο Πολύγυρου (Πολύγυρος)
7 Ιουλίου: Αμφιθέατρο ΤΕΙ (Σέρρες)
8 και 9 Ιουλίου: Θέατρο Δάσους (Θεσσαλονίκη)
10 και 11 Ιουλίου: Κηποθέατρο Εγνατία (Αλεξανδρούπολη)
12 Ιουλίου: Θερινό Δημοτικό Θέατρο (Κομοτηνή)
13 Ιουλίου: Θερινό Δημοτικό Αμφιθέατρο (Ξάνθη)
15 Ιουλίου: Υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο (Κοζάνη)
16 Ιουλίου: Θέατρο Ε.Η.Μ. (Γιάννενα)
17 και 18 Ιουλίου: Θέατρο Μον Ρεπό (Κέρκυρα)
20 Ιουλίου: Αρχαίο Θέατρο (Άργος)
22 Ιουλίου: Βεάκειο (Πειραιάς)
23 Ιουλίου: Θέατρο Πέτρας (Πετρούπολη, Αθήνα)
24 και 25 Ιουλίου: Κηποθέατρο Παπάγου (Αθήνα)
26 Ιουλίου: Κινηματογράφος «Άλεξ» (Πόρτο Ράφτη)
28, 29 και 30 Ιουλίου: Κηποθέατρο «Νίκος Καζαντζάκης» (Ηράκλειο)
31 Ιουλίου: Θέατρο Ερωφίλη (Ρέθυμνο)

Αύγουστος

1η Αυγούστου: Θέατρο Ερωφίλη (Ρέθυμνο)
2 και 3 Αυγούστου: Θέατρο Ανατολικής Τάφρου (Χανιά)
5 Αυγούστου: Κηποθέατρο Αλκαζάρ (Λάρισα)
6 Αυγούστου: Αρχαίο Θέατρο Διου (Διον)
7 Αυγούστου: Αμφιθέατρο Σίβηρης (Σίβηρη)
8 και 9 Αυγούστου: Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων
12 Αυγούστου: Αρχαίο Ωδείο Πάτρας
13 Αυγούστου: Ανοιχτό Θέατρο (Ζάκυνθος)
23 Αυγούστου: Ευριπίδειο Θέατρο (Σαλαμίνα)
25 Αυγούστου: Δημοτικό Θέατρο Άλσους Δημήτρης Κιντής (Ηλιούπολη, Αθήνα)
26 Αυγούστου: Θέατρο Αλέξης Μινωτής (Αιγάλεω, Αθήνα)
27 Αυγούστου: Θέατρο Αλίκη Βουγιουκλάκη (Βριλήσσια, Αθήνα)
28 Αυγούστου: Θέατρο Γυμνασίου-Λυκείου Ραφήνας (Ραφήνα)
29 Αυγούστου: Κατράκειο Θέατρο (Νίκαια)
31 Αυγούστου: Τεχνολογικό και πολιτιστικό πάρκο (Λαύριο)

Σεπτέμβριος

1η Σεπτεμβρίου: Θέατρο Βράχων (Βύρωνας)
2 Σεπτεμβρίου: Θέατρο Θανάσης Βέγγος (Κορυδαλλός)
3 Σεπτεμβρίου: Θέατρο Άλσους (Νέα Σμύρνη, Αθήνα)
4 Σεπτεμβρίου: Πολιτιστικό και Αθλητικό Κέντρο (Νέα Μάκρη).Ι

Πληροφορίες: «Παντρολογήματα» του Νικολάι Γκόγκολ: στις 27 και 28 Ιουνίου στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ. Η παράσταση θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα. Τιμές εισιτηρίων για τις παραστάσεις στο Ηρώδειο: (ανά ζώνη) 35 ευρώ, 30 ευρώ, 25 ευρώ, 20 ευρώ, φοιτητικό 15 ευρώ. Άνω διάζωμα:15 ευρώ, φοιτητικό 10 ευρώ και ανέργων 5 ευρώ. ΑΜΕΑ:10 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων στο www.greekfestival.gr , στα εκδοτήρια του Φεστιβάλ Αθηνών,  στο www.viva.gr, στα βιβλιοπωλεία Παπασωτηρίου, Ιανός και στα καταστήματα Seven Spots και Public, τηλ.11876.

Μάνια Στάικου