Ο Ντενί Πονταλιντές, ο ηθοποιός που ενσάρκωσε στον κινηματογράφο τον Νικολά Σαρκοζί αποκαλύπτει στο click@Life τις αντιδράσεις του γάλλου προέδρου αλλά και την αδυναμία του να υποδύεται σκοτεινούς ρόλους στη σκηνή του θεάτρου.

Ο Ντενί Πονταλιντές, καταξιωμένος ηθοποιός και σκηνοθέτης στη Γαλλία, βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας στο πρόσφατο φεστιβάλ στις Κάννες, επειδή ενσάρκωσε τον Νικολά Σαρκοζί στη βιογραφική ταινία του Ξαβιέ Ντιρινζέ «La conquete» που προβλήθηκε εκτός συναγωνισμού. Το κινηματογραφικό πορτρέτο του Σαρκοζί σκιαγραφεί κυρίως την άνοδο του γάλλου προέδρου στην εξουσία από το 2002-2007. Η ταινία αποτέλεσε την αφορμή για να δώσει ένα νέο ρεσιτάλ ερμηνείας ο Πονταλιντές.

Ο πολυβραβευμένος δημοφιλής ηθοποιός έχει πρωταγωνιστήσει σε αρκετές ταινίες του γαλλικού σινεμά ενώ στο θέατρο έχει δοκιμαστεί σε μια σειρά κλασικών ρόλων. Στην Αθήνα έρχεται για να μας παρουσιάσει την πρόσφατη θεατρική του επιτυχία, το έργο «Η υπόθεση Τζέκυλ» που βασίζεται στο κλασικό μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον.

Για δύο ακόμη παραστάσεις, σήμερα (25/5) και αύριο (26/5) ο Πονταλιντές θα επιχειρήσει να μας…τρομάξει συστήνοντάς μας τον απελπισμένο δρ. Τζέκυλ και τον σατανικό κύριο Χάιντ. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι ο Πονταλιντές έχει και κάποιες μακρινές ελληνικές ρίζες από την πλευρά του πατέρα του.

Πρώτη φορά στη χώρα μας ήρθε στα τέλη της δεκαετίας του ΄80 με αφορμή τα γυρίσματα της ταινίας «Ξένια» του Πατρίς Βιβάνκος. Συμπρωταγωνίστριά του ήταν η Θέμις Μπαζάκα, η οποία προσπαθούσε αγχωμένη να μάθει γαλλικά και να πάρει δίπλωμα αυτοκινήτου σε χρόνο ρεκόρ για τις ανάγκες του ρόλου της. Τη Δευτέρα το βράδυ στο Γαλλικό Ινστιτούτο, θυμήθηκε τα επεισοδιακά γυρίσματα της ταινίας μαζί με την Θέμιδα Μπαζάκα και διάβασε μαζί της ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη. Η βραδιά έκλεισε με την προβολή της αυτοβιογραφικής ταινίας «Liberte-Oleron», με τον Ντενί Πονταλιντές στον πρωταγωνιστικό ρόλο σκηνοθετημένο από τον αδελφό του Μπρουνό. Ο Πονταλιντές μας αποκάλυψε κάποια από τα μυστικά της παράστασης που ανεβαίνει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Υπάρχουν πολλές ερμηνείες για το συγκεκριμένο έργο. Εσείς ποια μας προτείνετε με τη δική σας παράσταση; Από ποια στοιχεία αντλήσατε έμπνευση;

Η ιστορία του Τζέκυλ και του Χάιντ έχει περάσει πλέον στη σφαίρα του μύθου. Παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία στον κινηματογράφο και άσκησε επίδραση και στην ψυχανάλυση. Όλα αυτά τα στοιχεία μπορεί κανείς να τα διακρίνει στην παράσταση που ετοίμασα. Ωστόσο χρησιμοποίησα και κινηματογραφικές εικόνες που ήταν βαθιά χαραγμένες στη μνήμη μου. Όταν ήμουν παιδί, αυτές οι εικόνες με τρόμαζαν. Με τρομοκρατούσε η ιδέα ότι μέσα μας μπορούμε να κρύβουμε ένα θηρίο. Θυμάμαι ακόμη αυτές τις συγκλονιστικές στιγμές μεταμόρφωσης, όταν βλέπουμε τον άνθρωπο να μετατρέπεται σε έναν άλλο, σκοτεινό εαυτό. Έπειτα είχα ενδιαφερθεί ιδιαιτέρως και για την ψυχανάλυση. Ο Χάιντ αποτελεί μια εικόνα του ενσαρκωμένου ασυνειδήτου. Όλα αυτά ήταν ένα εκρηκτικό μείγμα εικόνας, επιθυμίας και ονείρου. Και έχω την αίσθηση ότι κατά κάποιο τρόπο με παρέπεμπε και στη σχέση ενός ηθοποιού με το ρόλο του. Ένα μέρος του ηθοποιού αποτελείται από τον καθημερινό του εαυτό και ένα άλλο κομμάτι του μετατρέπεται σε κάτι διαφορετικό...Όταν ανεβαίνω στη σκηνή, ακόμη κι αν πρόκειται για έναν κλασικό ρόλο, νιώθω ότι απελευθερώνω ένα θηρίο από μέσα μου. Ξαναδιαβάζοντας το μυθιστόρημα του Στίβενσον βρήκα και πάλι τις παλιές εικόνες που με είχαν στοιχειώσει και θέλησα να τις παρουσιάσω στο θέατρο. Απευθύνθηκα λοιπόν στην Κριστίν Μονταλμπετί και της πρότεινα να γράψει τη θεατρική διασκευή του έργου.

Η Κριστίν Μονταμπελτί έγραψε το ρόλο ειδικά για εσάς. Πώς ήταν η συνεργασία σας;

Η συνεργασία μου με την Κριστίν ήταν πολύ απλή: της ζήτησα να διαβάσει το μυθιστόρημα και να γράψει ένα κείμενο που να είναι βασισμένο στο τελευταίο κεφάλαιο. Το έργο ουσιαστικά συνοψίζεται στο τελευταίο κεφάλαιο με την εξομολόγηση του Δρ. Τζέκυλ, ο οποίος αφηγείται όλη την ιστορία σε πρώτο πρόσωπο. Το έγραψε και μου το έδωσε μετά από δύο μήνες για να το παίξω. Κι εγώ το επεξεργάστηκα, άρχισα να το μαθαίνω, έκανα περικοπές. Μετά αρχίσαμε τις πρόβες.

Με ποιο τρόπο προσεγγίζει ένας ηθοποιός το απόλυτο κακό στη σκηνή;

Δύσκολη ερώτηση. Πιστεύω ότι θα πρέπει να αναζητήσει κανείς στη σκηνοθεσία τι είναι αυτό που υποβάλλει την ανησυχητική αίσθηση του κακού. Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιήσαμε διάφορα τεχνάσματα. Για παράδειγμα, εμφανίζω ένα γάντι τριχωτό ή αλλοιώνω τη φωνή μου. Το φως επίσης παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς βυθίζεις σε ένα πυκνό σκοτάδι τη θεατρική σκηνή. Η μουσική συμβάλλει στη δημιουργία μιας συγκεκριμένης ατμόσφαιρας. Στο κείμενο της Κριστίν Μονταμπελτί υπάρχουν διάφορες ενδείξεις και συμπτώματα του Κακού. Η ανεξήγητη αλλαγή διάθεσης. Γιατί ξαφνικά γίνεται το πρόσωπο σκοτεινό και έξαλλο, ενώ δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια αιτία; Υπάρχουν ακόμη αναφορές σε εγκλήματα. Ο χαρακτήρας κάποια στιγμή σκοτώνει ένα κοριτσάκι και έναν γέροντα. Πρόσθεσα όμως και κωμικές πινελιές. Είναι δύσκολο να τρομάξεις τον κόσμο στο θέατρο. Για αυτό το λόγο περάσαμε και από την κωμωδία: εξηγούμε για παράδειγμα πώς είναι να τρομάζεις κάποιον ή δείχνω τον Τζέκυλ να υφίσταται ο ίδιος τις συνέπειες του Χάιντ. Όσο πιο σκοτεινός είναι ένας χαρακτήρας που καλούμαι να ενσαρκώσω στη σκηνή, τόσο περισσότερο το απολαμβάνω. Ίσως αυτό να είναι ανησυχητικό, εν τέλει!

Ο δρ. Τζέκυλ στο μυθιστόρημα του Στίβενσον φοβάται να αντικρίσει τον εαυτό του στον καθρέφτη. Πιστεύετε ότι κάτι ανάλογο συμβαίνει σήμερα και σε κοινωνικό επίπεδο; Φοβόμαστε να δούμε τις σκοτεινές πλευρές του εαυτού μας;

Ο Στίβενσον έγραψε το βιβλίο του την εποχή της εκβιομηχάνισης, αφού είχε δημοσιοποιηθεί η περίφημη υπόθεση του Τζακ του Αντεροβγάλτη. Ο συγγραφέας έδειξε ότι ο άνθρωπος τρελαίνεται μέσα από την εκβιομηχάνιση και επέρχεται ένας εσωτερικός διχασμός. Ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης ήταν ένας από τους πρώτους κατά συρροήν δολοφόνους και δεν είχε στα μάτια της κοινής γνώμης ένα εμφανές κίνητρο για να διαπράξει τους φόνους. Κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί έκανε αυτά τα εγκλήματα με τόση βία και ωμότητα. Το μυθιστόρημα λοιπόν γράφτηκε σε μια εποχή που ο άνθρωπος δεν αναγνώριζε τον εαυτό του. Υπάρχουν τέτοιες εποχές στην Ιστορία. Στην περίοδο της γαλλικής επανάστασης και του διαφωτισμού, όταν θριάμβευσε ο ουμανισμός, είδαμε αμέσως μετά τις ανθρωπιστικές αξίες να απειλούνται και πάλι. Τότε βγήκαν ξανά στην επιφάνεια κάποιες αντιλήψεις ότι δεν πρέπει να αναζητούμε σε άλλα αίτια την κακία του ανθρώπου, παρά μόνο στον ίδιο του τον εαυτό. Υπάρχει αυτή η υποψία και στο έργο του Στίβενσον, ότι δηλαδή ο άνθρωπος κατά βάθος δεν είναι καλός. Είναι κάτι χειρότερο και από ίδιο το αίσθημα της ενοχής. Το θηρίο υπάρχει. Ακόμη κι αν ζητήσετε συγνώμη, κατανοήσετε τα λάθη, τις αμαρτίες κ.τ.λ., το θηρίο εξακολουθεί να καραδοκεί για να βγει έξω την κατάλληλη στιγμή. Ζούμε σε μια περίοδο ανησυχίας και νομίζω ότι είμαστε και πάλι σε μια εποχή που δεν αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας. Όμως προσωπικά, πάντα έτσι ένιωθα, ακόμη και πριν την κρίση. Ανήσυχος…

Στην ταινία του Ξαβιέ Ντιρινζέ ενσαρκώνετε το ρόλο του Νικολά Σαρκοζί. Προσπαθώντας να προσεγγίσετε το ρόλο του προέδρου νιώσατε έστω και λίγο την κρυφή γοητεία της εξουσίας;

Κατηγορηματικά όχι. Νιώθω να με χωρίζει άβυσσος από αυτό το αίσθημα, ακόμη και αν, ως σκηνοθέτης, νιώθεις να έχεις ως ένα βαθμό μια εξουσία. Ο Σαρκοζί ανήκει στους ανθρώπους που απολαμβάνουν την εξουσία. Την κυνηγά διαρκώς με ένα παιδιάστικο τρόπο. Στο ρόλο μου προσπάθησα να αποφύγω να τον μιμηθώ πλήρως. Τον μιμήθηκα ως ένα βαθμό στη φωνή και στο πρόσωπο, αλλά διατήρησα και κάτι από τον εαυτό μου.

Ποιες ήταν οι αντιδράσεις του Σαρκοζί απέναντι στη δική σας ερμηνεία;

Η συνάντησή μας πραγματοποιήθηκε πριν τρεις μήνες. Του είχα γράψει μια επιστολή και με βοήθησε κάποιος γνωστός μου από το περιβάλλον του που με σύστησε. Στην επιστολή μου του έγραφα ότι απόλαυσα το ρόλο μου, παρότι ανήκω στην αριστερά και δεν τον έχω ψηφίσει ποτέ. Ένιωσα και κάποια εκτίμηση για το πρόσωπό του και ήθελα να τον ευχαριστήσω για την τεράστια χαρά που μου έδωσε να υποδυθώ τον ίδιο. Με δέχτηκε με πολλή ευγένεια και χιούμορ, ωστόσο κράτησε αποστάσεις σε σχέση με την ταινία. Μου είπε επί λέξει ότι «αφορά μια περασμένη περίοδο της ζωής μου. Παρουσιάζει την προσωπική μου ζωή και αυτό με τρομάζει και θα κρατήσω αποστάσεις, δεν θα δω την ταινία». Η μόνη ερώτηση που μου έκανε ήταν «το απολαύσατε παίζοντας αυτό το ρόλο»; Βεβαίως, σας το έγραψα και στην επιστολή μου, του είπα. «Ε, λοιπόν αυτό είναι που προέχει» μου απάντησε. Και έτσι χωρίσαμε εγκάρδια.

Πληροφορίες: «Υπόθεση Τζέκυλ», στις 25 και 26 Μαϊου, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Συγγρού 107-109, τηλ.2109005800. Εισιτήρια: 15, 25, 35, φοιτητικό: 10 ευρώ. Εισιτήρια πωλούνται επίσης από τα βιβλιοπωλεία Ιανός, Ελευθερουδάκης, τα καταστήματα Public, Παπασωτηρίου και τα μηχανήματα easypay σε επιλεγμένα καταστήματα της τράπεζας Πειραιώς.

ΜΑΝΙΑ ΣΤΑΪΚΟΥ