Η Ευγενία Φακίνου, με αφορμή την παράσταση «Στη Ντενεκεδούπολη» που παίζεται αυτές τις μέρες στο Θέατρο Badminton, μοιράζεται τις σκέψεις και τις ανησυχίες της με το click@Life.

Έχουν περάσει σχεδόν 40 χρόνια από τότε που η Ευγενία Φακίνου εμπνεύστηκε τα «ντενεκεδάκια» της σε μία πολιτεία ιδιαίτερη και μοναδική. Έκτοτε η πολιτεία μεγάλωσε και μαζί της και οι γενιές που την ακολούθησαν.

Σήμερα στο Θέατρο Badminton, η παράσταση ανεβαίνει με νέες προσθήκες, επίκαιρες και σύγχρονες, σε σκηνοθεσία της Φωτεινής Μπαξεβάνη και με τη μουσική συμβολή του Γιάννη Μαρκόπουλου.

Από το 1981, οπότε και παίξατε την τελευταία παράσταση της Ντενεκεδούπολης, έχουν αλλάξει πολλά αλλά αυτή παραμένει ακόμη επίκαιρη. Τι συμβαίνει και η Ντεκεδούπολη είναι πάντα ζωντανή;

Τριάντα επτά χρόνια αλλά όλο αυτό τον καιρό που μεσολάβησε η Ντενεκούδοπολη συνέχισε να παίζεται στα σχολεία και τα νηπιαγωγεία. Δεν είχε χαθεί η επαφή. Τα βιβλία κυκλοφορούσαν τα cd, πουλιόντουσαν.Τώρα από τον Οκτώβρη που το ΚΘΒΕ έκανε αυτήν την εκπληκτική παράσταση, σε σκηνοθεσία Φωτεινής Μπαξεβάνη και με τη βοήθεια του Σωτήρη Χατζάκη, είχε μία επιτυχία, δεν θα πω αναπάντεχη, εγώ το υποψιαζόμουν ότι έτσι θα γινόταν.

Αυτό θεωρείτε ότι συμβαίνει λόγω της ιδιαίτερης δυναμικής της;

Η Ντενεκεδούπολη είναι μία εξελισσόμενη αγάπη. Και στις παραστάσεις της Θεσ/νίκης ήταν μάλιστα πολύ συγκινητικό γιατί ερχόντουσαν θεατές που τότε ήταν παιδιά και τώρα είχαν φέρει τα παιδιά τους, και η συγκίνηση ήταν εκεί. Την έβλεπες.

Ποιο θεωρείτε ότι είναι πιο απαιτητικό κοινό τα παιδιά ή οι ενήλικες;

Η Ντεκεδεπούλη από τότε απευθυνόταν και στους δύο. Τα μεν παιδιά γοητεύονταν από το υλικό, από την κίνηση από τα τραγούδια και έπαιρναν το «κουκούτσι» του θέματος, θα έλεγα, αλλά οι γονείς απολάμβαναν αυτά που πραγματικά λεγόντουσαν με ευθύ και απλό λόγο.

Είναι δύσκολο για ένα παιδί να καταλάβει τη Ντενεκεδούπολη;

Οι πρωταγωνιστές της παράστασης «Στη Ντενεκεδούπολη»

Το 1975 κάναμε μία προσέγγιση εντελώς πρωτοποριακή. Τότε δεν ήταν καθόλου συνηθισμένο να μιλάς για άλλα πράγματα πέρα από το αν έφαγαν το φαί τους, και αν ήταν καλά παιδάκια. Και εμείς μιλήσαμε για θέματα που ήταν στην επικαιρότητα τότε και για θέματα που δεν θα θεωρούσε κανείς ότι μπορεί να ενδιέφεραν τα παιδιά.

Τότε όμως υπήρχε ένα διαφορετικό πολιτικοκοινωνικό σύστημα. Τι αντιπροσωπεύει η Ντενεκεδούπολη σήμερα;

Η καταπίεση του μεγάλου προς τον μικρό είναι ένα θέμα αιώνιο. Είτε αυτός είναι ένας μεγάλος ντενεκές που καταπιέζει τα ντενεκεδάκια είτε είναι οτιδήποτε άλλο μπορείτε να φανταστείτε, που συμβολίζεται από έναν μεγάλο ντενεκέ.

Άρα είναι θέμα εξουσίας;

Ασφαλώς και αυτό είναι κάτι που το κατανοούν τα παιδιά με το δικό τους πνεύμα. Αλλά η Ντενεκεδούπολη προσέφερε και τότε και τώρα μία αφορμή για συζήτηση. Τα πολύ μικρά παιδάκια γοητεύονται από το θέαμα, όπως είπα, τα άλλα όμως που παίρνουν και μέρος στην παράσταση, γιατί είναι μία αμφίδρομη παράσταση, κατανοούν τα σοβαρά νοήματα.

Και αυτό τότε δεν είχε ξαναγίνει. Μάλιστα το 1975, βάζαμε τα παιδιά χώρια από τους γονείς, για να μην αντιδρούν, όπως θα τους έλεγαν οι δικοί τους.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Ελλάδα είναι η σημερινή Ντενεκεδούπολη της Ευρώπης;

Μα δεν είναι; Άλλωστε στην τωρινή παράσταση έκανα μία μικρή διασκευή, έτσι ώστε να είναι τρεις οι κακοί που δανείζουν την Ντενεκεδούπολη μετά από μία μεγάλη καταστροφή. Αυτό ήταν θέμα εκείνης της εποχής, απλώς τώρα έγιναν λίγο πιο εμφανή και κατανοητά.

Με αυτή την έννοια δεν είναι λίγο θλιβερό που η Ντενεκεδούπολη είναι ακόμα επίκαιρη;

Δυστυχώς έτσι είναι τα πράγματα στη ζωή μας. Πάνε κι έρχονται. Αλλάζουν μορφή, αλλάζουν σύμβολα, αλλά τα πράγματα στην ουσία, λίγο αλλάζουν. Σήμερα βέβαια αλλάζουν δραματικά και βίαια. Αυτή τη βιαιότητα τη συναντάμε στη Ντενεκεδούπολη, με την έννοια ότι τα παιδιά θα μπορούσαν να διαλέξουν ανάμεσα σε ένα πιο ήπιο τέλος και σε ένα πιο δραστικό, αυτά όμως διαλέγουν πάντα το δραστικό. Θέλουν την κάθαρση.

Τα παιδιά από τη φύση τους έχουν μία αθωότητα. Τα σημερινά, που έχουν ερεθίσματα διαφορετικά λόγω ίσως και των νέων τεχνολογιών, έχουν περισσότερες απαιτήσεις;

Το 1975 όλοι αναρωτιόντουσαν αν τα παιδιά θα τα γοήτευε ένα θέαμα με πεταμένα ντενεκεδάκια. Αποδείχθηκε ότι η επαφή με το απλό, είναι ιδανική. Τα παιδάκια μετά την παράσταση, κάνουν τις δικές τους παραστάσεις. Το να κάνει κάποιος κάτι δικό του, ανέξοδα, είναι ένα κέρδος που αιωνίως θα έχει ο κόσμος.

Έχω κάνει σπουδές στη Γιουγκοσλαβία κλασικού κουκλοθέατρου, αλλά είπα ότι δεν θέλω να κάνω κουκλοθέατρο αφ’ υψηλού. Ήθελα να κάνω ένα λαϊκό κουκλοθέατρο, που θα μπορούσε να το κάνει μια δασκάλα, χωρίς να ξοδέψει χρήματα.

Η Ντενεκεδούπολη διδάσκεται στις σχολές γιατί είναι προσιτό και πάρα πολύ εύκολο να γίνει. Αυτή η απλότητα, και το ότι μπορούσε ο καθέναν να παίξει κράτησε την Ντενεκεδούπολη τόσα χρόνια.

Είναι βαρύ το φορτίο μιας τέτοιας παρακαταθήκης;

Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει τι σκέφτεται ο άλλος, ή τι περιμένει από μένα, αλλά τι περιμένω εγώ από τον εαυτό μου.

Ωστόσο μετά τη Ντενεκεδούπολη ακολούθησε η ενήλικη λογοτεχνία. Πώς έγινε αυτή η μετάβαση;

Υπάρχουν κύκλοι στη ζωή των ανθρώπων που κλείνουν, γεγονότα που συμβαίνουν. Εγώ από το 1982 και μετά δεν είχα αυτή την ευπρόσιτη διάθεση που χρειάζεται για να παίζω και να απευθύνομαι σε παιδιά. Όταν γράφουμε για παιδιά πρέπει να δίνουμε την αισιόδοξη πλευρά. Εγώ δεν την είχα πια. Στους μεγάλους μπορείς να πεις τα πράγματα όπως έχουν. Δεν το υποψιαζόμουν και εγώ ότι θα έγραφα για μεγάλους. Εγώ ακολουθώ τις τρέλες μου.

Αν ήμουν μία επαγγελματίας θα μπορούσα να κρατήσω τη Ντενεκεδούπολη εκείνα τα χρόνια, μιας που το παιδικό κοινό ανανεώνεται κάθε 4-5 χρόνια. Δεν το έκανα. Είδα ότι η Ντενεκεδούπολη προχωρούσε μια χαρά και μόνη της, σαν παιδί, μια χαρά έχει μεγαλώσει.

Τα ερεθίσματά σας για να γράφετε, ποια είναι σήμερα;

Ότι μπορεί να φανταστεί κανένας. Τα θέματα τα φέρουμε μέσα μας απλά χρειάζονται μία αφορμή για να αναδειχθούν. Το σημαντικό είναι να είναι ανοιχτά τα παράθυρα του μυαλού μας αλλιώς τα θέματα περνάνε από μπροστά μας και δεν τα παίρνουμε είδηση.

Δεν είναι μοναχική η ζωή του συγγραφέα;

Πάρα πολύ αλλά δεν γίνεται ο καθένας συγγραφέας. Δεν φτάνει ούτε να γεννηθείς ούτε να αποφασίσεις να γίνεις συγγραφέας. Είσαι από μόνος σου μοναχικός. Η δημιουργία είναι μοναχική.

Τι σας ενοχλεί σήμερα ως άνθρωπο και ως δημιουργό;

Με στεναχωρεί και με πιέζει και προσωπικά, η έλλειψη αισιοδοξίας. Δηλαδή να λες, εντάξει θα κάνω τις θυσίες μου αλλά θα ζήσω να δω κάτι. Και δεν το λέω από άποψη ηλικίας. Αλλά τουλάχιστον να έχει ένα αντίκρισμα και γι αυτό δεν έχει πειστεί ο κόσμος. Και αυτό είναι άχαρο.

Θεωρείτε δηλαδή ότι πρέπει να παρθούν σκληρά μέτρα τώρα για να δούμε τους καρπούς αυτών μετά;

Εγώ δεν θα το αρνιόμουνα καθόλου αυτό. Αυτό που με τρομάζει είναι μήπως δεν το δούμε. Δηλαδή όλο κάνουμε θυσίες, όλο περιμένουμε ημερομηνίες, το Eurogroup, τον Σαρκοζί, τη Μέρκελ, και όλο οι ημερομηνίες πηγαίνουν λίγο πιο μετά, σε δύο, σε τρεις μήνες. Ζούμε 2 χρόνια με ημερομηνίες στο ράφι. Αυτό πρέπει να τελειώσει.

Σκηνοθεσία: Φωτεινή Μπαξεβάνη, κείμενο: Ευγενία Φακίνου, μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος, παίζουν: Ειρήνη Αμπουμόγλι, Δημήτρης Διακοσάββας, Χρίστος Νταρακτσής, Νίκος Ορτετζάτος, Δημήτρης Παπιόπουλος, Κική Στρατάκη, Ευανθία Σωφρονίδου, Βιργινία Ταμπαροπούλου, Ευάγγελος Χαλκιαδάκης.

Πληροφορίες:Έως 1η Απριλίου κάθε Σάββατο στις 3μ.μ και Κυριακή στις 11.30 πμ και στις 3 μ.μ., στην κεντρική Σκηνή του Θεάτρου Badminton, [email protected] , τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ, 15 ευρώ, Ολυμπιακά Ακίνητα Γουδή, τηλ. :(+30) 211 10 100 00, fax :(+30) 211 10 100 55.

ΣΟΦΗ ΖΙΩΓΟΥ