Η σπουδαία χορογράφος και χορεύτρια Μάρθα Γκράχαμ είχε πει κάποτε ότι «Ο χορός είναι η κρυμμένη γλώσσα του σώματος». Αυτή η μοναδική τέχνη λοιπόν αποκαλύπτεται και γιορτάζει φέτος τα 30 χρόνια, από την επίσημη ανακήρυξη της 29ης Απριλίου, ως Παγκόσμια Ημέρα Χορού.

Καθιερωμένη επίσημα από το Διεθνές Συμβούλιο Χορού της UNESCO το 1982, η 29η Απριλίου είναι η ημερομηνία γέννησης το 1727 του Ζαν-Ζορζ Νοβέρ, δημιουργού του σύγχρονου μπαλέτου.

Ο σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Χορού είναι να ενώσει όλους τους ασχολούμενους με την τέχνη της Τερψιχόρης, πέρα από πολιτικούς, πολιτισμικούς και ηθικούς φραγμούς.

Το φετινό μήνυμα ανήκει στον Πρόεδρο του Διεθνούς Συμβουλίου Χορού (CID), του συγγραφέα και προέδρου του θεάτρου «Δόρα Στράτου», Άλκη Ράφτη, ο οποίος είναι ο πρώτος Έλληνας, που εξελέγη επικεφαλής παγκόσμιας μη-κυβερνητικής οργάνωσης της UNESCO.

«Εάν κάνετε αναζήτηση στο Παγκόσμιο Ευρετήριο του Χορού βάζοντας «θεραπεία» ως λέξη-κλειδί παίρνετε 2600 καταχωρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι περίπου ένας στους εκατό επαγγελματίες χορού παρέχει κάποια μορφή θεραπείας. Αν και 1% είναι ένα πολύ μικρό ποσοστό, η θεραπεία είναι ίσως ο πιο ταχέως αναπτυσσόμενος κλάδος της οικονομικής δραστηριότητας του χορού.

Ο πολλαπλασιασμός των μαθημάτων και σεμιναρίων δείχνει ότι ο αριθμός χοροθεραπευτών τείνει να διπλασιάζεται κάθε χρόνο. Καταρτισμένοι επαγγελματίες απασχολούνται όλο και περισσότερο σε νοσοκομεία, κέντρα υγείας, εστίες ηλικιωμένων, φυλακές ή ψυχιατρικές κλινικές. Τα ιδιωτικά μαθήματα πολλαπλασιάζονται, όπως και οι συμβατικές σχολές χορού που προσφέρουν μαθήματα θεραπείας.

Αυτή η έκρηξη μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι η θεραπεία μέσω του χορού υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας σε πολλές χώρες, οπότε η δυνατότητα χρηματοδότησης είναι ασύγκριτα υψηλότερη από ό,τι για τον χορό που είναι προσανατολισμένος προς την παράσταση ή την αναψυχή.

Ένας άλλος λόγος είναι ότι, εφόσον ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει στερήσει τους ανθρώπους από βασικές λειτουργίες, εκείνοι ανακαλύπτουν ξανά τη δύναμη του χορού να γιατρεύει.

Ο χορός κάνει σίγουρα ένα υγιές άτομο να αισθάνεται καλύτερα, αλλά η προσπάθεια ανακούφισης ενός εμφανούς ψυχικού προβλήματος μέσω του χορού είναι κάτι άλλο. Οι παραδοσιακές κοινωνίες έχουν διατηρήσει την ευεξία, παρέχοντας συχνά την ευκαιρία στους ανθρώπους να χορέψουν σε κοινωνικές εκδηλώσεις και τελετές.

Από τότε που αυτά τα δρώμενα εγκαταλείφθηκαν η στέρησή μας έχει μεγαλώσει, κι έτσι τώρα στρεφόμαστε σε συνεδρίες με επαγγελματίες για να ικανοποιηθεί αυτή μας η ανάγκη.

Ορισμένοι χοροί έχουν χρησιμοποιηθεί για να θεραπεύσουν ασθένειες, όμως απαιτείται αρκετή έρευνα για να μάθουμε αν οι χοροί αυτοί μπορούν σήμερα να χρησιμοποιηθούν για τον ίδιο σκοπό.

Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι ασθενείς έχουν θεραπευτεί όχι χορεύοντας οι ίδιοι, αλλά από το χορό του άλλου προσώπου. Σε πολλές χώρες του κόσμου οι κάτοικοι ζητούν από θεραπευτές, σαμάνους ή μάγους να συνεχίσουν πανάρχαιες πρακτικές γιατί τις βρίσκουν ευεργετικές. Οι χοροί αυτοί, που τους απέρριπταν μέχρι σήμερα στις βιομηχανικές κοινωνίες, αξίζουν σοβαρής μελέτης.

Η σύγχρονη χοροθεραπεία, παρόλο που ξεκίνησε μόλις πριν λίγες δεκαετίες, έχει αναπτύξει νέες τεχνικές και ελάχιστα βασίζεται σε παραδοσιακές πρακτικές. Παράγει ένα σύνολο γνώσεων, τόσο θεωρητικό όσο και πρακτικό, και πείθει για την αποτελεσματικότητά της. Πολλά περισσότερα όμως πρέπει να γίνουν.

Καλούμε τα πανεπιστήμια να ξεκινήσουν προγράμματα σπουδών χοροθεραπείας, τις κυβερνήσεις να αναγνωρίσουν τους χοροθεραπευτές ως ένα ξεχωριστό επάγγελμα και τις υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης να επιτρέψουν τη θεραπεία μέσω του χορού, όταν συνταγογραφείται από τους γιατρούς, ψυχολόγους και άλλους πρωτογενείς θεράποντες».

Ο εμπνευστής του χορού Ζαν Ζορζ Νοβέρ

Ο Ζαν Ζορζ Νοβέρ γεννήθηκε στο Παρίσι στις 29 Απριλίου του 1727 και αποτελεί τον επίσημο εκφραστή του σύγχρονου χορού. Θεωρητικός του χορού, χορογράφος και χορευτής ο ίδιος υπήρξε μαθητής του Λουί Ντιπρέ, και η αρχή της καριέρα του χρονολογείται στην ηλικία των 16 ετών, κάπου το 1743.

Από το 1749 και έπειτα ανέπτυξε σημαντική δραστηριότητα χορευτή και χορογράφου και ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη, κάνοντας πολυάριθμες περιοδείες. Εργάστηκε ως maître de ballet σε διάφορα θέατρα, για να καταλήξει τελικά το 1776 στην Όπερα του Παρισιού. Εκεί θα παραμείνει για δύο χρόνια.

Μετά την έκρηξη της Γαλλικής Επανάστασης, η οποία τον οδήγησε για ένα διάστημα στην Αγγλία, ο Νοβέρ επέστρεψε στη Γαλλία για να αποσυρθεί οριστικά από τον χορό.

Τα πιο γνωστά από τα μπαλέτα που χορογράφησε και από τα οποία, δυστυχώς δεν σώζεται κανένα είναι: «Ψυχή και έρωτας» (1762), «Μήδεια και Ιάσων» (1763) και «Τα μικροπράγματα» (1778), σε πρωτότυπη μουσική του Μότσαρτ.


Η φήμη του συνδέεται κυρίως με τη μεταρρύθμιση που είναι γνωστή ως μπαλέτο δράσης (ballet d’action) και αποτέλεσε προάγγελο των σύγχρονων θεωριών περί χορού. Ο Νοβέρ ταύτιζε τον χορό με την παντομίμα και τον θεωρούσε δραματική αναπαράσταση, ενώ οι βάσεις της αισθητικής του εμπεριέχονται στις «Επιστολές γύρω από τον χορό και το μπαλέτο» (1760), αντιπροσωπεύοντας μια αντίδραση στον ηδονισμό των βιρτουόζων που κυριαρχούσε τότε και συγχρόνως μια ανακατάταξη των εκφραστικών αξιών του χορού, ανάλογα με τη φυσικότητα και την απλότητά τους. Ο Νοβέρ πέθανε στο Σεν Ζερμέν-αν-Λε το 1810.

Εκδηλώσεις Παγκόσμιας Μέρας Χορού

Το Σωματείο Ελλήνων Χορογράφων - με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, την συνεργασία του Ελληνικού τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Χορού CID UNESCO και το πρόγραμμα ATHENS EVERY WEEK - γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Χορού, ξεκινώντας από το Σύνταγμα, το μεσημέρι της Παρασκευής.

Μια σειρά από χορευτικά happenings θα πραγματοποιηθούν σε τρείς διαδρομές (Ερμού, Ηφαίστου, Διονυσίου Αρεοπαγίτου) και εφτά στάσεις (Σύνταγμα, Ερμού & Νίκης, Καπνικαρέα, Μοναστηράκι, Θησείο, Ηρώδειο, Μουσείο Ακρόπολης).

Παράλληλες εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Χανιά, Σύρο, σε δημόσιους χώρους (πλατείες, δρόμους κ.λπ.).

Στη Θεσσαλονίκη στις 29 αλλά η Αντιδημαρχία Πολιτισμού, Παιδείας, Τουρισμού θα γιορτάσει την Παγκόσμια Ημέρα Χορού με χορευτικές δράσεις που θα εκταθούν από το Σιδηροδρομικό σταθμό έως το Λευκό Πύργο.

Επτά ομάδες χορού από τη Θεσσαλονίκη και μία από τη Θεσσαλία προσκαλούν το κοινό της πόλης να ακολουθήσει τα βήματα τους σε μια χορευτική «βόλτα» σε κεντρικές πλατείες και στην παραλία της Θεσσαλονίκης.

Σημείο έναρξης ο σιδηροδρομικός σταθμός στις 12 το μεσημέρι με την ομάδα χορού «Β+6», μία παρέα νέων που θα παρασύρει τους περαστικούς σε κάθε είδους χορευτικές φιγούρες.

Αναλυτικά το πρόγραμμα έχει ως εξής:

Ομάδα Χορού Β+6

12.00 Σιδηροδρομικός Σταθμός

13.30 Πλατεία Αριστοτέλους

Ομάδα Χορού Χορευτές του Βορρά

14.00 Πλατεία Αριστοτέλους

Ομάδα Χορού TrickorTreat

15.00 Πλατεία Ναυαρίνου

Θεσσαλικό Μπαλέτο

15.30 Πλατεία Ναυαρίνου

Ομάδα Χορού Facia

15.45 Πλατεία Ναυαρίνου

Ομάδα Χορού Δρώσα Μάζα

19.00 -20.00 Διαδρομή με κατάληξη στον Λευκό Πύργο

Ομάδα Χορού Εσαεί Εν Ροή & Θέατρο Σιγής

20.15-20.45 Διαδρομή στην παραλία –κατάληξη Λευκός Πύργος