Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος: «H τωρινή κρίση είναι ευκαιρία για περισυλλογή και ενδοσκόπηση»

konstantinos-konstantopoulos-h-torini-krisi-einai-eukairia-gia-perisullogi-kai-endoskopisi

ΔΕΥΤΕΡΑ, 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012

Οι γυναίκες αγανακτούν, επαναστατούν, ανεβαίνουν στον Όλυμπο, κατεβαίνουν στην αρένα της πολιτικής και αλλάζουν τον κόσμο, υπό το σκηνοθετικό άγγιγμα του Κωνσταντίνου Κωνσταντόπουλου στο «Studio Κυψέλης».

Η Ήρα, η Μήδεια, η Φαίδρα και η Αντιγόνη υψώνουν τη σημαία της επανάστασης, με τον «τρόπο… του παππού Αριστοφάνη», στην κωμωδία, «Faux-βίες», της Αγγελικής Σάντορα, που παρουσιάζεται στο θέατρο «Studio Κυψέλης».

Με τα πανό τους να γράφουν: «Η φοβία είναι ψεύτικη βία», οι ηρωίδες της παράστασης συνασπίζονται με λύσεις, με ιδέες, με πάθος, δίνουν το χέρι στις γυναίκες της Ευρώπης και τις καλούν σε κοινό αγώνα. «Γυναίκες, αφήστε τα μίση! Ενάντια στην κρίση, μία είναι η λύση!»

Ο Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος τις «οδηγεί» σκηνοθετικά στο εγχείρημα τους και μιλάει για τον αγώνα που εμείς πρέπει να δώσουμε για τη θεραπεία της κοινωνίας μας.

Ποια είναι τα «αριστοφανικά» στοιχεία του έργου;

Λέγοντας: «με τον τρόπο του παππού Αριστοφάνη», επ’ ουδενί, βεβαίως, δεν εννοούμε πως το έργο «Faux-βίες» της Αγγελικής Σάντορα είναι αριστοφανικό και, πόσο μάλλον, αντίστοιχο του Αριστοφάνη. Απλώς, έχει τέτοια στοιχεία, τόσο στη μορφή, όσο και στο περιεχόμενο.

Έναν αέρα, δηλαδή, μια γεύση «αριστοφανική» που τη χρωστάει, ίσως, στον χορό, στα τραγούδια, στην παράβαση, στο θέμα αυτό καθεαυτό, στα φαλλικά στοιχεία, στο χιούμορ βεβαίως, στην ελαφράδα και στη χάρη, με την οποία οι άνθρωποι ανεβοκατεβαίνουν στον Όλυμπο και συνομιλούν με τους Θεούς.

Πώς ο έρωτας δρα καταλυτικά στην επανάσταση των γυναικών;

Τα μόνα αθάνατα δημιουργήματα, λένε, είναι εκείνα του έρωτα. Ο έρωτας, ως πνευματικό γεγονός, είναι δαίμων και, ως τέτοιος, είναι και μεσάζων, αλλά και δημιουργός. Ό έρωτας, πάλι, ως σαρκική ηδονή, είναι μια μοναδική ευκαιρία για γνώση. Τίποτα κακό δεν υπάρχει σε αυτήν την ευκαιρία, τίποτα εκτός από το ότι οι άνθρωποι τη χρησιμοποιούν... ατυχώς. Στο έργο, οι γυναίκες κάνουν μια προσπάθεια να τη χρησιμοποιήσουν ευ-τυχώς και, ευτυχώς, το κάνουν επιτυχώς.

Πόσο καθοριστική και απειλητική είναι η ισχύς του θηλυκού στοιχείου στο συμπαντικό γίγνεσθαι;

Απολύτως καθοριστική, θα τολμήσω να πω. Απειλητική όχι. Μάλλον όχι. Επιτρέψτε μου να θυμίσω μια φράση του Ρίλκε που, αν έχω καταλάβει τι εννοεί, μας αφορά άμεσα: «ίσως τα πάντα να τα κυβερνάει μια γιγάντια μητρότητα, ένας κοινός πόθος». Ας αφήσουμε, λοιπόν, αυτήν την «κυβέρνηση» να επιτελέσει απρόσκοπτα το έργο της...Μπορεί να είναι καλύτερα για το μέλλον του κόσμου.

Πώς λειτουργεί ο φόβος, ως μέσο επιβολής εξουσίας και ελέγχου;

Αρκεί μια ματιά στη κοινωνία του σήμερα και στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό, για να δούμε ξεκάθαρα πώς λειτουργεί αυτός ο κοινωνικός φόβος. Οι άνθρωποι, όμως, που είναι κοινωνικά ενήλικοι και έτοιμοι να αναλάβουν την ευθύνη των επιλογών τους δεν έχουν να φοβηθούν (κοινωνικά) τίποτα.

Άλλωστε, η ζωή μάς δείχνει πως, πίσω από τους κοινωνικούς φόβους μας, κρύβεται η ευτυχία μας. Αν μπορούσαμε να καταλάβουμε τη δύναμη που έχουμε οι άνθρωποι, όταν είμαστε όλοι μαζί...

Τα αρνητικά σημεία της οικονομικής κρίσης είναι ευνόητα. Θεωρείτε πως, ίσως, υπάρχουν και κάποια θετικά, υπό την έννοια, ότι οδηγούμαστε αναγκαστικά σε επανεξέταση και επαναπροσδιορισμό των πραγμάτων;

Το σώμα της κοινωνίας είναι πάνω στο χειρουργικό τραπέζι. Προφανώς, πρόκειται να γίνουν μεγάλες επεμβάσεις. Και, όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση, ο ασθενής είναι υπό την επήρεια νάρκωσης. Έχουν φροντίσει από χρόνια να ναρκώσουν τους πολίτες, εν όψει αυτών των επεμβάσεων. Έτσι κατανοώ εγώ το ακατανόητο της παθητικότητας που εκφράζεται στην κοινωνία σήμερα, μπροστά στην επερχόμενη λαίλαπα.

Οι άνθρωποι είμαστε ζαλισμένοι, ναρκωμένοι. Η κοινωνία, λοιπόν, ως σώμα, φαίνεται πως είναι πια ένα άρρωστο σώμα. Ας παραδειγματιστούμε, λοιπόν, από τις ασθένειες τις δικές μας. Καθένας ας μελετήσει τη δική του εμπειρία. Θα δούμε πως, κάθε φορά που αρρωσταίνουμε, είναι σίγουρα μια ευκαιρία για επανεξέταση και επαναπροσδιορισμό. Αναζητάμε, πάντα, την αιτία της ασθένειας, έτσι, ώστε στο μέλλον να αποτρέψουμε την επανεμφάνισή της.

Όποτε δεν το κάνουμε αυτό, μοιραία αρρωσταίνουμε και πάλι. Αν το δούμε έτσι, τότε η τωρινή κρίση είναι μια μεγάλη ευκαιρία – ίσως και η τελευταία – για περισυλλογή και ενδοσκόπηση. Όλα εξαρτώνται από το τι πραγματικά θέλουμε. Θέλουμε πραγματικά να γίνουμε καλά; Τότε, αν το θέλουμε ολόψυχα, θα γίνουμε. Εννοείται, βεβαίως, αν ο ασθενής δεν είναι στο τελικό στάδιο, ολίγον πριν την αναχώρηση. Ας ελπίσουμε πως δεν είμαστε προ ενός ρουά ματ σε δύο κινήσεις...

Ποια είναι η μεγαλύτερη φοβία σας;

Η ανθρωποφαγία, όπως μας ειδοποιεί ο Ντοστογέφσκι. Κοινωνικά, αυτό το ρουά ματ σε δύο κινήσεις. Η απειλή από αυτόν τον συμπαίκτη (ένας ή και περισσότεροι) που παίζει με αντίπαλο την υφήλιο, όλους εμάς που μας κάθισαν απέναντί του-τους, έχοντας δέσει τα μάτια μας, το στόμα, τα χέρια, τα πόδια. Στο τέλος τέλος, ας τους χαλάσουμε το παιχνίδι. Είναι ακόμα και στο –δεμένο- χέρι μας. Η μεγαλύτερή μου, όμως, φοβία είναι υπαρξιακή. Φοβάμαι τον θάνατο. Φοβάμαι το άγνωστο.

Πιστεύετε πως στη ζωή υφίσταται η άνωθεν προερχόμενη εξισορρόπηση - δικαιοσύνη;

Ναι, το πιστεύω. «Μια δικαιοσύνη, μια ισορροπία αυθύπαρκτη που μας περιλαμβάνει στην τάξη των σπόρων και των άστρων», που λέει και ο Γιάννης Ρίτσος. Συμπαθάτε με που ανατρέχω συνεχώς στα λόγια των ποιητών. Είναι οι μόνοι που μπορούν να κάνουν λόγο το παράλογο.

Στο έργο, οι γυναίκες αλλάζουν τον κόσμο. Εμείς πώς θα μπορούσαμε να ανατρέψουμε ένα μέλλον που φαντάζει προδιαγεγραμμένο;

Όλα εξαρτώνται από το τι πραγματικά θέλουμε. Αν θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, μπορούμε να τον αλλάξουμε. Έχουμε όλα τα εφόδια στα χέρια μας. Ας ξεκινήσουμε με αυτό που έλεγε ο Γκάντι: «Ας γίνουμε εμείς η αλλαγή που προσδοκούμε από τους άλλους». Και, με ηθικό γνώμονα το «μην κάνεις αυτό που δεν θέλεις να σου κάνουν», ας επαναστατήσουμε. Ας βγούμε στους δρόμους και ας διεκδικήσουμε το ύστατο μας δικαίωμα: την αξιοπρέπεια του θανάτου μας. Και η δημοκρατία του θανάτου, ας μας διδάξει την δημοκρατία της ζωής. Αρκεί να θέλουμε.

Ταυτότητα παράστασης: σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, βοηθός σκηνοθέτη: Τάνια Χίου, φωτογραφίες: Κλεοπάτρα Σάρλη. Παίζουν: Ξένια Γεροβασίλη, Μαρία Γούλα, Βάσια Μπάντιου, Αγγελική Σάντορα, Φιλίππα Σκούρτη, Κωνσταντίνος Αμπατζίδης, Γιάννης Kατσιμίχας, Κωστής Σαββιδάκης.

Πληροφορίες: Θέατρο Studio Κυψέλης, Σπετσοπούλας 9 & Κυψέλης, τηλ. κρατήσεων 210 8819571. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: έως 3 Ιουλίου, κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 20.30. Διάρκεια παράστασης: 140΄ λεπτά, διάλειμμα 10΄ λεπτά. Τιμή εισιτηρίου: 12 ευρώ.

ΓΙΩΡΓΟΣ Σ. ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗΣ