Θερμίδες: φίλος ή εχθρός;

thermides-filos-i-exthros-exthros

ΔΕΥΤΕΡΑ, 03 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013

Οι θερμίδες δεν είναι τόσο μεγάλος μπελάς, όσο βοηθός για ένα όμορφο και υγιές σώμα. Κατανοήστε τες και εκμεταλλευτείτε τις γνώσεις σας για το καλό της υγείας και της σιλουέτας σας.

Τώρα που έρχεται το καλοκαίρι και πολλοί αποφασίζουμε να κάνουμε δίαιτα, να τρώμε φρούτα και να κάνουμε γυμναστική, θυμόμαστε κι εκείνο το βιβλιαράκι με τις θερμίδες κάθε τροφής. Πριν όμως μας καταλάβει το άγχος της θερμιδομέτρησης, καλό είναι φέτος να μάθουμε για τα καλά ότι οι θερμίδες δεν είναι τόσο μεγάλος μπελάς, όσο βοηθός για ένα όμορφο και υγιές σώμα.

Θερμιδομετρητής — Τα βασικά που πρέπει να γνωρίζουμε

Η θερμίδα είναι απλά μια μονάδα ενέργειας και όχι ο «μπαμπούλας» που μας παχαίνει με το…. Καλημέρα! Οι θερμίδες που αναγράφονται στις ετικέτες των τροφίμων, αντανακλούν την ποσότητα ενέργειας που παρέχουν στον οργανισμό. Μετά την κατανάλωση του φαγητού, ο οργανισμός κάνει χρήση της ενέργειας που έχει προσλάβει για να συνεχίσει να χτυπάει η καρδιά, να «αναπνέουν» οι πνεύμονες και να «κινούνται» οι μύες. Το πλεόνασμα της ενέργειας που δεν χρησιμοποιείται από το σώμα, είναι αυτό που αποθηκεύεται στον οργανισμό σαν λίπος.

Όσον αφορά στην ποσότητα της ενέργειας, όλες οι θερμίδες είναι ίσες, είτε προέρχονται από λίπος, υδατάνθρακες ή πρωτεΐνη. Δηλαδή, ένα γραμμάριο ζάχαρης από ένα μπισκότο, έχει ίσες θερμίδες με ένα γραμμάριο ζάχαρης από ένα καρότο. Τα ακόρεστα λιπαρά από τα αμύγδαλα, έχουν ίσες θερμίδες, με τα κορεσμένα λιπαρά από αντίστοιχη ποσότητα βουτύρου.

Αλλά αυτή είναι μόνο η ποσοτική προσέγγιση των πραγμάτων. Τι γίνεται όμως με την ποιότητα των θερμίδων;

Αυτό που διαφοροποιεί τις θερμίδες μεταξύ τους, είναι το πώς χρησιμοποιούνται από το σώμα. Για παράδειγμα οι πρωτεΐνες ανακατασκευάζουν κατεστραμμένους ιστούς και παράγουν ορισμένα ένζυμα και ορμόνες και το λίπος δημιουργεί προστασία για τα όργανα και είναι απαραίτητο για την απορρόφηση βιταμινών. Όμως, το ακόρεστο λίπος είναι αυτό που κάνει καλό στα επίπεδα της χοληστερίνης, αλλά το κορεσμένο λίπος είναι εκείνο που ανεβάζει επικίνδυνα τη χοληστερίνη και τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιακού επεισοδίου.

Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, ορισμένες τροφές απαιτούν περισσότερη ενέργεια από τον οργανισμό για τη διάσπαση και χώνεψή τους. Η διαδικασία, μέσω τις οποίας διασπώνται οι τροφές στον οργανισμό, λέγεται θερμογένεση. Το σώμα μας δηλαδή και μόνο για την πέψη της τροφής καταναλώνει ενέργεια.

Οι μελέτες, καταλήγουν στο ότι η πρωτεΐνη απαιτεί την περισσότερη ενέργεια για τη διάσπασή της, περισσότερη μάλιστα από όση προσφέρει στο σώμα κατά την πρόσληψή της. Η κατανάλωση λοιπόν πρωτεΐνης αυξάνει τον μεταβολισμό πολύ περισσότερο από όσο οι υδατάνθρακες ή το λίπος. Η πρωτεΐνη επιπλέον, ικανοποιεί την πείνα περισσότερο από ό,τι κάνουν οι υδατάνθρακες.

Αυτές οι ιδιότητες της πρωτεΐνης (επιτάχυνση μεταβολισμού και ικανοποίηση της πείνας), την βάζουν στις πρώτες επιλογές στις δίαιτες αδυνατίσματος. Σε δίαιτες μάλιστα με υψηλή προτεινόμενη κατανάλωση πρωτεΐνης, αντικαθίστανται οι θερμίδες των υδατανθράκων με την αντίστοιχη θερμιδική ποσότητα πρωτεϊνών, ωθώντας τον οργανισμό στην κατανάλωση περισσότερης ενέργειας για την πέψη τους. Επιπλέον, επειδή οι πρωτεΐνες ικανοποιούν καλύτερα το αίσθημα της πείνας, όσοι ακολουθούν ανάλογες δίαιτες, τρώνε συνολικά λιγότερο.

Η πρωτεΐνη δεν αρκεί!

Πριν όμως βιαστείτε και αρχίσετε να τρώτε μπριζόλες για… πρωινό, έχετε υπόψη ότι ανάλογα με την πηγή των θερμίδων, γίνεται και η χρήση τους από τον οργανισμό. Μπορεί οι υδατάνθρακες να μην σας χορταίνουν όπως οι πρωτεΐνες, αλλά είναι η βασικότερη πηγή ενέργειας του οργανισμού, για τη λειτουργία των οργάνων και την άσκηση των μυών. Ενώ οι υδατάνθρακες προερχόμενοι από τα λαχανικά και τα φρούτα, μπορεί να περιέχουν την ίδια θερμιδική αξία με εκείνους από τα κουλουράκια και τα τσουρέκια, οι πρώτοι είναι αυτοί που προσφέρουν τις φυτικές ίνες που είναι απαραίτητες για την υγεία της καρδιάς και του εντέρου.

Ακόμα, ένας σημαντικός παράγοντας για την πέψη και χρήση των θερμίδων, είναι το «πότε» καταναλώνονται. Ο οργανισμός θα κάψει τις θερμίδες και δεν θα τις αποθηκεύσει με τη μορφή λίπους, όταν τον τροφοδοτούμε τη στιγμή που τις χρειάζεται περισσότερο. Το πρωί, ή μετά από έντονη άσκηση, ο οργανισμός έχει ανάγκη από ενέργεια και θα χρησιμοποιήσει το μεγαλύτερο ποσοστό από τις θερμίδες που θα του προσφέρουμε. Γι’ αυτό και στις περισσότερες δίαιτες προτείνεται η κατανάλωση πολλών και μικρών γευμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε το σώμα να βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση με το συνεχές κάψιμο των προσλαμβανόμενων θερμίδων.

Από την άλλη, καλό είναι να μην ξεχνάμε ότι, όσο περιορίζουμε την πρόσληψη των θερμίδων, μπορεί να αδυνατίζουμε τη σιλουέτα μας, αλλά επειδή όλα τα νομίσματα έχουν δυο όψεις, χάνουμε και σε ενέργεια και εν τέλει και σε μυϊκό ιστό.

Συμπέρασμα

Εν κατακλείδι, όλες οι θερμίδες είναι ισοδύναμες όσον αφορά στην ενέργεια που προσφέρουν, αλλά διαφέρουν σημαντικά στο είδος της «δουλειάς» που επιτελούν στο σώμα. Η σωστή ποσότητα και ισορροπία στην πρόσληψη θερμίδων από πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη, επιτυγχάνει τη σωστή λειτουργία του οργανισμού και μια υγιή σιλουέτα.

Και μην ξεχνάτε το δεκατιανό! Δεν έχει μόνο τρία γεύματα η ημέρα…