Διατροφικές Οδηγίες για Βαριατρικές Επέμβάσεις.

Οι κατευθυντήριες γραμμές για τη διατροφική διαχείριση των ασθενών μετά από βαριατρικές επεμβάσεις κατηγοριοποιούνται σε προεγχειρητική εκτίμηση/εκπαίδευση, διατροφή κατά τη μετεγχειρητική πορεία, χρήση συμπληρωμάτων διατροφής και μακροχρόνια παρακολούθηση. Η διατροφική διαχείριση είναι σύνθετη και πρέπει να διατηρηθεί σε μακροχρόνια βάση. Η ύπαρξη καλά τεκμηριωμένων κατευθυντήριων γραμμών είναι επιτακτική ανάγκη για τη φροντίδα των ατόμων αυτών.

Διατροφή για το πρώτο στάδιο μετά την επέμβαση

Κατά τις ημέρες αμέσως μετά τη βαριατρική χειρουργική επέμβαση, ο ασθενής έχει περιορισμένη ικανότητα να φάει “κανονικά”. Οι περισσότερες οδηγίες συνιστούν μια διατροφή που προχωρά σταδιακά από την κατανάλωση υγρών στη στερεά τροφή κατά τη διάρκεια των ημερών μετά τη χειρουργική επέμβαση. Η εξέλιξη της διατροφής μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το είδος της επέμβασης που επιλέχθηκε.

Μετεγχειρητική διατροφή/Μέρες 3-9

Η πλήρης πρόσληψη υγρών θα πρέπει να ξεκινήσει τρεις μέρες μετά την επέμβαση. Αυτά τα πλήρη υγρά πρέπει να μην έχουν ζάχαρη ή να έχουν μικρή περιεκτικότητα σε αυτήν. Τα πλήρη υγρά περιλαμβάνουν γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα, υποκατάστατα γάλακτος και άλλα υγρά που περιέχουν διαλυμένες ουσίες. Επίσης, τα συμπληρώματα πρωτεϊνών μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε αυτή τη φάση της δίαιτας, αναμεμειγμένα με γάλα ή γάλα χωρίς λακτόζη.

Μετεγχειρητική διατροφή/Μέρες 10-14

Σε αυτό το σημείο της διατροφικής εξέλιξης προτείνεται η αύξηση της συνολικής πρόσληψης υγρών, πάνω από 1800 γραμ. την ημέρα, ενώ συνιστάται η αντικατάσταση των υγρών με αλεσμένα ή πολτοποιημένα τρόφιμα, πλούσια σε πρωτεΐνες, που είναι μαλακά και υγρά. Τα πολτοποιημένα τρόφιμα θα πρέπει να κυμαίνονται από τη συνοχή ενός milkshake ως τον πουρέ πατάτας. Η πολτοποιημένη διατροφή επιτρέπει τη σταδιακή αύξηση των γαστρικών υπολειμμάτων και την ανοχή των διαλυμένων ουσιών και φυτικών ινών.

Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης της διατροφής πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πρόσληψη της πρωτεΐνης. Οι ασθενείς μπορεί να είναι σε θέση να ανεχτούν μόνο λίγες κουταλιές των τροφίμων σε ένα δεδομένο γεύμα. Έτσι τα τρόφιμα θα πρέπει να ληφθούν 4-6 φορές ανά ημέρα. Επίσης συνιστάται περιορισμός της πρόσληψης των υγρών κατά τα γεύματα και για μισή ώρα μετά από κάθε γεύμα.

Μετεγχειρητική διατροφή/Μέρες 15-21 (3η εβδομάδα)

Κατά την τρίτη μετεγχειρητική εβδομάδα, ο ασθενής μπορεί να αρχίσει να καταναλώνει τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνη, όπως αυγά, κρέατα, πουλερικά και ψάρια, με τα επιπλέον υγρά, όπως σάλτσα, ζωμό ή ελαφριά μαγιονέζα. Επίσης, μπορεί να φάει φασόλια, σούπες από φασόλια, τυρί cottage, τυρί χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και γιαούρτι.

Μετεγχειρητική διατροφή/Μέρες 22-28 (4η εβδομάδα)

Στο σημείο αυτό, η διατροφή θα πρέπει να προχωρήσει περαιτέρω ως τα όρια ανοχής του ασθενούς. Τα τρόφιμα που περιέχουν πρωτεΐνη πρέπει να καταναλώνονται κατά προτεραιότητα, αλλά να είναι καλά ψημένα και να συνοδεύονται από μαλακά λαχανικά και μαλακά ή αποφλοιωμένα φρούτα.

Μετεγχειρητική διατροφή/Μέρες 29-36 (5η εβδομάδα)

Ο ασθενής θα πρέπει να συνεχίσει να καταναλώνει πρωτεΐνες και μικρές ποσότητες από φρούτα ή λαχανικά. Μερικοί ασθενείς μπορεί να είναι σε θέση να καταναλώσουν σαλάτες περίπου ένα μήνα από την έναρξη της μετεγχειρητικής περιόδου. Έως ότου ο ασθενής λαμβάνει τουλάχιστον 60 γραμμάρια πρωτεΐνης συν φρούτων και λαχανικών την ημέρα, θα πρέπει να αποφεύγονται το ρύζι, το ψωμί και τα ζυμαρικά.

Μακροχρόνια μετεγχειρητική διατροφή

Καθώς αυξάνονται τα επίπεδα πείνας του ασθενούς και αυξάνεται η ανοχή του στομάχου στα τρόφιμα, πρέπει σταδιακά αυτός να επιστρέφει σε μια διατροφή ισορροπημένη, με στερεά τροφή. Ο ασθενής θα πρέπει να καταναλώνει αρκετή πρωτεΐνη, φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως. Οι ανάγκες σε θερμίδες θα πρέπει να βασίζονται στο ύψος, το σωματικό βάρος και την ηλικία. Η χρήση μικρών πιάτων και σκευών εξακολουθεί να συνιστάται σε μακροπρόθεσμη βάση, για να βοηθήσει με τον έλεγχο των μερίδων.

Διαιτολόγος-Διατροφολόγος δρ Παναγιώτης Μπασουράκος