Κάποια στιγμή, όλοι έχουμε ακούσει ότι σε ορισμένες τροφές υπάρχουν ουσίες που προέρχονται από έντομα κι έχουμε αναφωνήσει ότι δεν θα τις ξαναπλησιάσουμε. Ο Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος, Νικόλαος Δήμζας, από το docdiet.gr, μας εξηγεί τι ακριβώς συμβαίνει.

Η καρμίνη ή αλλιώς κοχενίλη είναι μια χρωστική που προέρχεται από έντομα και χρησιμοποιείται πια ευρέως στην βιομηχανία τροφίμων. Θα τη βρείτε στον κατάλογο συστατικών σε προϊόντα όπως τα γλειφιτζούρια, τα παγωτά και τα γλυκίσματα που έχουν έντονο κόκκινο χρώμα. Επίσης, χρησιμοποιείται ευρέως σε καλλυντικά προϊόντα προκειμένου να τους δώσει ένα εντυπωσιακό κόκκινο χρώμα.

Η καρμίνη, παρότι «φυσικό» και όχι τεχνητό συστατικό, δεν είναι εντελώς ασφαλής και μπορεί να έχει ορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Τι είναι η καρμίνη-κοχενίλη 
Η καρμίνη είναι μια χρωστική και χρησιμοποιείται στην βιομηχανία τροφίμων και καλλυντικών προκειμένου να δώσει στο προϊόν λαμπερό κόκκινο χρώμα. Παρασκευάζεται μετά από κατάλληλη επεξεργασία του εντόμου με το όνομα Dactylopius coccus Costa. Η χρήση της υπολογίζεται ότι ξεκίνησε ήδη από το 1500 μ.Χ. όταν οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν τα συγκεκριμένα έντομα για να εξάγουν τις χρωστικές καρμίνες ώστε να τις χρησιμοποιήσουν σε υφάσματα. Σήμερα πλέον χρησιμοποιείται για να δώσει στα παραγόμενα προϊόντα πιο ζωηρό χρώμα.

Πώς φτιάχνεται η καρμίνη
Για την παραγωγή της καρμίνης, τα έντομα που συλλέγονται, αποξηραίνονται στον ήλιο και έπειτα κονιορτοποιούνται (θρυμματίζονται προς παραγωγή σκόνης). Στη συνέχεια, η σκόνη τοποθετείται σε όξινο διάλυμα ώστε τελικά να παραχθεί το καρμινικό οξύ που προσδίδει το επιθυμητό λαμπερό κόκκινο χρώμα. Μάλιστα, για την παραγωγή του, συνήθως επιλέγονται τα θηλυκά έντομα Dactylopius coccus Costa και για την παραγωγή ενός κιλού καρμίνης υπολογίζεται ότι χρειάζονται περίπου 140.000 έντομα.

Είναι ασφαλής η κατανάλωση καρμίνης;
Η καρμίνη, όπως και κάποιες άλλες χρωστικές, έχουν αρκετά μεγάλο μοριακό βάρος λόγω πρωτεϊνικών υπολειμμάτων και για τον λόγο αυτό μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικά συμπτώματα έπειτα από την κατανάλωσή τους μέσω των τροφίμων ή μέσω επαφής με καλλυντικά προϊόντα που την περιέχουν. Συγκεκριμένα, η καρμίνη μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση έπειτα από επαφή, εισπνοή ή πέψη της. Πολλές είναι μάλιστα οι μελέτες που αναφέρουν την εκδήλωση συμπτωμάτων άσθματος λόγω έκθεσης στην σκόνη της καρμίνης στο εργασιακό περιβάλλον των ατόμων-ασθενών που συμμετείχαν. Τα αλλεργικά συμπτώματα έπειτα από έκθεση στην χρωστική καρμίνη ή κοχενίλη εκχύλισμα, περιλαμβάνουν οίδημα του προσώπου, φαγούρα (κνησμό), δερματικά εξανθίματα και πταρμό (φτάρνισμα).

Εκτός από την περίπτωση της αλλεργικής αντίδρασης, η καρμίνη θεωρείται γενικά ασφαλές πρόσθετο των τροφίμων. Άλλωστε, σε αντίθεση με άλλες χρωστικές που παρασκευάζονται από κλάσματα του πετρελαίου, θεωρείται ότι είναι φυσικής προέλευσης.

Ποια προϊόντα περιέχουν καρμίνη και πώς θα την αποφύγετε
Η καρμίνη χρησιμοποιείται ως χρωστική σε γλυκίσματα, παγωτά, χυμούς, σως, λουκάνικα, επιδόρπια γιαουρτιού με κόκκινο χρώμα και κάποια αλμυρά σνακ. Επίσης, υπάρχει σε καλλυντικά όπως ορισμένα σαμπουάν, lipstick, σκιές ματιών κ.ά.

Για να την αποφύγετε, διαβάστε στην συσκευασία τα συστατικά που περιέχονται. Εάν τα αναγαφόμενα περιλαμβάνουν τις λέξεις: «καρμίνη», «κοχενίλη», «κοχενίλη εκχύλισμα», «φυσικό κόκκινο 4», «καρμινικό οξύ», «εκχύλισμα καρμινίου», «λίμνη καρμίνης», «πορφυρή λίμνη», τότε έχει χρησιμοποιηθεί ως χρωστική η καρμίνη. Συνήθως στις συσκευασίες τροφίμων και καλλυντικών έχει τον κωδικό Ε120.

Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος
Νικόλας Δήμζας
www.docdiet.gr