Στην εποχή των social media φίλτρων, των influencers με botox, fillers, περιποιημένα μαλλιά και φουσκωμένα χείλη, και της δύναμης της εικόνας, η ανησυχία για την εικόνα του σώματος γίνεται όλο και πιο έντονη, ειδικά σε άτομα που είναι ήδη επιρρεπή σε αρνητικές σκέψεις για την εμφάνισή τους.

Η διαταραχή σωματικής δυσμορφίας είναι μια ψυχική διαταραχή κατά την οποία δεν μπορεί κάποιος να σταματήσει να σκέφτεται ένα ή περισσότερα αντιληπτά ελαττώματα ή ατέλειες στην εμφάνισή του—ένα ελάττωμα που φαίνεται μικρό ή που οι άλλοι δεν μπορούν να δουν. Ωστόσο, μπορεί το άτομο να νιώθει τόσο ντροπή, αμηχανία και άγχος ώστε να αποφεύγει πολλές κοινωνικές καταστάσεις.

Όταν πάσχει κάποιος από διαταραχή σωματικής δυσμορφίας, εστιάζει έντονα στην εμφάνιση και την εικόνα του σώματός του, ελέγχει επανειλημμένα τον καθρέφτη, περιποιείται τον εαυτό του ή ζητάει διαρκώς επιβεβαίωση—μερικές φορές για πολλές ώρες την ημέρα. Το αντιληπτό ελάττωμά του και οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές προκαλούν σημαντική δυσφορία και επηρεάζουν την ικανότητά του να λειτουργεί στην καθημερινότητά του.

Μπορεί, μάλιστα, να αναζητήσει πολλαπλές αισθητικές επεμβάσεις για να προσπαθήσει να «διορθώσει» το αντιληπτό ελάττωμά του και ενώ στη συνέχεια να αισθάνεται προσωρινή ικανοποίηση ή μείωση της δυσφορίας, συχνά το άγχος επιστρέφει και συνεχίζει να αναζητά νέους τρόπους για να διορθώσει το ελάττωμά του.

Δεδομένα από διεθνείς μελέτες υποδεικνύουν ότι η αυξημένη χρήση των social media μπορεί να εντείνει τα συμπτώματα της ΔΣΔ, λόγω της συνεχούς έκθεσης σε επεξεργασμένες εικόνες και μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς, με συνεχώς περιποιημένα μαλλιά, αψεγάδιαστο σώμα, λείο και τσιτωμένο δέρμα, φουσκωμένα χείλη και στήθος, περιποιημένα φρύδια, έντονες βλεφαρίδες κ.ο.κ. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σύγκριση και αυξημένη δυσαρέσκεια με την εμφάνιση και σε επιδείνωση της διαταραχής.

Ποια συμπτώματα να προσέξετε

Τα σημεία και τα συμπτώματα της διαταραχής σωματικής δυσμορφίας περιλαμβάνουν:

• Έντονη ενασχόληση με ένα αντιληπτό ελάττωμα στην εμφάνιση που οι άλλοι δεν μπορούν να δουν ή που φαίνεται μικρό
• Ισχυρή πεποίθηση ότι έχετε ένα ελάττωμα που σας κάνει να φαίνεστε άσχημοι ή παραμορφωμένοι
• Πίστη ότι οι άλλοι προσέχουν ιδιαίτερα την εμφάνισή σας με αρνητικό τρόπο ή σας κοροϊδεύουν
• Συμπεριφορές που αποσκοπούν στη διόρθωση ή απόκρυψη του αντιληπτού ελαττώματος και που είναι δύσκολο να ελεγχθούν, όπως συχνός έλεγχος στον καθρέφτη, υπερβολική περιποίηση ή πείραγμα του δέρματος
• Προσπάθεια απόκρυψης του ελαττώματος με στυλ, μακιγιάζ ή ρούχα
• Συνεχής σύγκριση της εμφάνισής σας με άλλους
• Συχνή αναζήτηση επιβεβαίωσης από άλλους σχετικά με την εμφάνισή σας.
• Τελειομανία
• Αναζήτηση αισθητικών επεμβάσεων με ελάχιστη ή καμία ικανοποίηση
• Αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων

Η ενασχόληση με την εμφάνιση, οι υπερβολικές σκέψεις και οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές μπορεί να είναι ανεπιθύμητες, δύσκολο να ελεγχθούν και τόσο χρονοβόρες που να προκαλούν σοβαρή δυσφορία ή προβλήματα στην κοινωνική ζωή, την εργασία, το σχολείο ή άλλες πτυχές της καθημερινότητας.

Μπορεί να εστιάζει το άτομο υπερβολικά σε ένα ή περισσότερα μέρη του σώματός του, και το χαρακτηριστικό που τον απασχολεί μπορεί να αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Τα πιο συνηθισμένα σημεία στα οποία εστιάζουν οι άνθρωποι περιλαμβάνουν:

• Το πρόσωπο (π.χ. μύτη, χρώμα επιδερμίδας, ρυτίδες, ακμή και άλλες ατέλειες)
• Τα μαλλιά (π.χ. εμφάνιση, αραίωση και φαλάκρα)
• Την εμφάνιση του δέρματος και των φλεβών
• Το μέγεθος του στήθους
• Το μέγεθος και τον τόνο των μυών
• Τα γεννητικά όργανα

Η επίγνωση της διαταραχής σωματικής δυσμορφίας ποικίλλει. Μπορεί να αναγνωρίζει κάποιος ότι οι πεποιθήσεις του σχετικά με τις αντιληπτές ατέλειες είναι υπερβολικές ή αναληθείς, να πιστεύει ότι είναι πιθανώς αληθείς ή να είναι απόλυτα πεπεισμένοι ότι είναι αληθείς. Όσο πιο ακλόνητη είναι η πεποίθησή του, τόσο μεγαλύτερη δυσφορία και διαταραχή μπορεί να βιώνει στη ζωή του.

Πόσο συχνή είναι;
Έρευνες δείχνουν ότι η διαταραχή επηρεάζει περίπου 1,7% - 2,9% του γενικού πληθυσμού, αλλά το ποσοστό μπορεί να είναι υψηλότερο επειδή πολλοί άνθρωποι δεν αναζητούν βοήθεια ή δεν γνωρίζουν ότι έχουν τη διαταραχή. Είναι σχεδόν εξίσου συχνή σε άνδρες και γυναίκες.

Μπορεί κάποιος να πάσχει χωρίς να το γνωρίζει;
Πολλοί άνθρωποι με τη συγκεκριμένη διαταραχή δεν συνειδητοποιούν ότι έχουν μια διαταραχή ψυχικής υγείας. Συχνά πιστεύουν ότι η δυσφορία τους οφείλεται απλώς σε πραγματικά αισθητικά «προβλήματα» που πρέπει να διορθώσουν, οπότε αναζητούν αισθητικές επεμβάσεις ή κρύβουν την εμφάνισή τους. Μερικοί μπορεί να θεωρούν ότι η υπερβολική ανησυχία τους είναι φυσιολογική ή να την αποδίδουν σε ματαιοδοξία ή χαμηλή αυτοεκτίμηση, αντί για διαταραχή που χρήζει θεραπείας. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να μην αναγνωρίζεται εύκολα και συχνά η διαταραχή να επικαλύπτεται με άλλες ψυχικές παθήσεις, όπως ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD), κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές.

Πότε να επισκεφθείτε έναν γιατρό
Το αίσθημα ντροπής και αμηχανίας για την εμφάνισή σας μπορεί να σας εμποδίσει να αναζητήσετε θεραπεία για τη διαταραχή σωματικής δυσμορφίας. Ωστόσο, αν έχετε συμπτώματα, συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Η διαταραχή σωματικής δυσμορφίας συνήθως δεν βελτιώνεται από μόνη της, καθώς η θεραπεία της μπορεί να περιλαμβάνει γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία και φαρμακευτική αγωγή. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου, οδηγώντας σε έντονο άγχος, υψηλό οικονομικό κόστος λόγω ιατρικών εξόδων, σοβαρή κατάθλιψη και ακόμη και αυτοκτονικές σκέψεις ή συμπεριφορές.

Πηγή
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/body-dysmorphic-disorder/symptoms-causes/syc-20353938

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
ΤΖΟΥΛΙΑ ΤΑΣΩΝΗ
[email protected]