Το τρέξιμο ωφελεί ή βλάπτει τα γόνατα;

to-treksimo-ofelei-i-blaptei-ta-gonata-blaptei-ta-gonata

ΔΕΥΤΕΡΑ, 27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010

Σίγουρα θα έχετε ακούσει, πως το τρέξιμο μακρινών αποστάσεων μπορεί να ωφελεί την υγεία μακροπρόθεσμα, όμως βλάπτει και ενδεχομένως τραυματίζει τα γόνατα. Και αυτό εν μέρει δεν είναι και τόσο αναληθές, αν αναλογιστεί κανείς, πως όταν τρέχουμε, τα γόνατά μας «σηκώνουν» βάρος ίσο με 8 φορές το βάρος του σώματός μας...

Σίγουρα θα έχετε ακούσει, πως το τρέξιμο μακρινών αποστάσεων μπορεί να ωφελεί την υγεία μακροπρόθεσμα, όμως βλάπτει και ενδεχομένως τραυματίζει τα γόνατα. Και αυτό εν μέρει δεν είναι και τόσο αναληθές, αν αναλογιστεί κανείς, πως όταν τρέχουμε, τα γόνατά μας «σηκώνουν» βάρος ίσο με 8 φορές το βάρος του σώματός μας...

Ένας άλλος, εξίσου διαδεδομένος «μύθος» έχει να κάνει με την αντίληψη, πως όσο περισσότερο γυμναζόμαστε σε μικρή ηλικία, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχουμε να προσβληθούμε από οστεοαρθρίτιδα στα γεράματά μας. Και αυτός ο ισχυρισμός είναι εν μέρει αληθινός. Έρευνα που μελέτησε 5.000 γυναίκες και δημοσιεύθηκε το 1999, αποκάλυψε, πως όσες αθλούνταν στα νιάτα τους ή ασχολούνταν με δραστηριότητες, που περιλάμβαναν ανύψωση μεγάλου βάρους στην ενήλικη ζωή τους, όταν έφτασαν τα 50, οι περισσότερες από αυτές, αντιμετώπισαν προβλήματα οστεοαρθρίτιδας.

Ένας ακόμη μύθος καταρρέει…

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια και μέσα από μια σειρά μελετών αποδείχθηκε, πως δεν υπάρχει καμία απολύτως σύνδεση ανάμεσα στο τρέξιμο και στην οστεοαρθρίτιδα ενώ σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ερευνών μάλλον ισχύει το εντελώς αντίστροφο: το τρέξιμο προλαμβάνει τα προβλήματα των αρθρώσεων.

Σε μια μεγάλη και ιδιαίτερα γνωστή έρευνα του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, οι ερευνητές, παρακολούθησαν περίπου 1.000 δρομείς καθώς και ορισμένους άλλους που δεν αθλούνταν για 21 συνεχόμενα χρόνια. Κανείς από τους συμμετέχοντες, δεν υπέφερε από αρθρίτιδα, όταν άρχισε η έρευνα, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς ανέπτυξαν τη νόσο μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Και όταν μετά από 21 χρόνια εντατικής μελέτης, δημοσιεύθηκε η έρευνα στο επιστημονικό περιοδικό «Archives of Internal Medicine», αποκαλύφθηκε, πως τα γόνατα των αθλητών δεν είχαν απολύτως καμία διαφορά με τα γόνατα όσων δεν αθλούνταν καθόλου.

Ένα άλλο, εξίσου σημαντικό εύρημα, είχε να κάνει με την απόσταση που διένυε ο κάθε αθλούμενος. Και εκεί διαπιστώθηκε επίσης, πως είτε έτρεχε κάποιος 200 μίλια τον χρόνο είτε 2.000 μίλια τον χρόνο, αυτό δεν είχε απολύτως καμία διαφορά στα γόνατά του… Ωστόσο, εντοπίστηκαν άλλες σημαντικές διαφορές. Η έρευνα αποκάλυψε, πως οι δρομείς είχαν μικρότερα ποσοστά θνησιμότητας (κατά 39%) συγκριτικά με όσους δεν αθλούνταν καθόλου ενώ ήταν περισσότερο ευλύγιστοι και δεν αντιμετώπιζαν διάφορα άλλα κινητικά προβλήματα.

Τελικά, που οφείλεται η οστεοαρθίτιδα;

Το 2007, μια έρευνα, που διήρκεσε 9 χρόνια και μελέτησε 1.279 ηλικιωμένους, κατέληξε και αυτή σε παρόμοια αποτελέσματα, ότι δηλαδή ακόμη και οι πιο δραστήριοι άνθρωποι είχαν τις ίδιες πιθανότητες να προσβληθούν από οστεοαρθρίτιδα με όσους δεν αθλούνταν καθόλου. Τα αποτελέσματα αυτά, προέκυψαν τόσο από τις εξετάσεις, στις οποίες τους υπέβαλαν οι γιατροί τους όσο και από λεπτομερείς ακτινογραφίες, που δεν έδειξαν καμία απολύτως διαφορά. Μια άλλη έρευνα, που συνέπεσε χρονικά με την προηγούμενη, αποκάλυψε, πως οι άνθρωποι που ασκούνταν τακτικά στα νιάτα τους είχαν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από οστεοαρθρίτιδα σε μεγαλύτερη ηλικία.

Τα ευρήματα των ερευνών, οδήγησαν στο συμπέρασμα, πως η οστεοαρθρίτιδα, που πλήττει περίπου 20 εκατομμύρια Αμερικανούς, οφείλεται εν μέρει στην κληρονομικότητα και εν μέρει στην παχυσαρκία καθώς έχει αποδειχθεί, πως οι παχύσαρκοι άνδρες και γυναίκες έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αρθρίτιδα συγκριτικά με τους λεπτότερους.

Αυτό, δεν σημαίνει απαραίτητα, πως δεν υπάρχουν καθόλου κίνδυνοι από το τρέξιμο. Ορισμένες φορές, μπορεί να προκληθούν βλάβες των ιστών, που έχουν ως αποτέλεσμα την πρόκληση μικρών ρωγμών στα οστά με την πάροδο του χρόνου.

Τρόποι αντιμετώπισης

Τα καλά νέα ωστόσο είναι, όπως αναφέρει δημοσίευμα του περιοδικού Time, πως υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπιστούν ή να προληφθούν αυτοί οι κίνδυνοι. Ένας απλός και αποτελεσματικός τρόπος είναι το τέντωμα μετά από κάθε άσκηση ή έστω το ανασήκωμα του πέλματος στα μπροστινά δάχτυλα καμιά δεκαριά φορές έστω ώστε και οι μύες αλλά και τα οστά να γίνουν δυνατότερα.

Οι ερευνητές αναφέρουν, πως ποτέ δεν θα πρότειναν σε έναν δρομέα να μειώσει τις προπονήσεις του προκειμένου να αποφύγει τις δυσάρεστες συνέπειες του τρεξίματος αλλά θα του συνιστούσαν να βελτιώσει την τεχνική του προκειμένου να μην αντιμετωπίσει στραμπουλήγματα και τραυματισμούς. Και ακόμη και τις παγωμένες ημέρες του χειμώνα, η προπόνηση δεν θα πρέπει να σταματά αλλά να αναπληρώνεται με ανεβοκατέβασμα της σκάλας ή με άλλες δραστηριότητες.